Zamana meydan okumak mümkün mü?

İns­an­ın orta­la­ma yaşam süre­si her geçen on yıl daha uzu­yor. Yakın gele­cek­te bir insa­nın 90’lı yaş­la­ra kadar yaşa­ya­bi­le­ce­ği öngö­rü­lü­yor. Öte yan­dan hayat kali­te­miz de tek­no­lo­ji­nin yar­dı­mı ile daha da yük­sel­me­ye devam edi­yor. Çama­şır, bula­şık maki­ne­le­ri, daha iyi kli­ma­lar, ban­ka­ya ve hat­ta mar­ke­te git­me gere­ği bırak­ma­yan tele­fon­lar, tab­let ve bil­gi­sa­yar­lar ile ken­di­mi­ze daha faz­la zaman ayır­ma, haya­tın zev­ki­ni çıkar­ma şan­sı­mız var. Bu zevk süre­si­ni neden uzat­ma­ya­lım? Bu ay bun­dan bah­set­mek istedim.

Uzun yaşa­ma­nın sır­la­rın­dan biri sağ­lık­lı ve den­ge­li bes­len­me­dir. Pro­te­in, kar­bo­hid­rat ve yağ­lar­dan olu­şan besin­le­ri­mi­zi den­ge­li şekil­de tüket­me­miz gerek­li. Ancak han­gi­sin­den ne kadar yeme­miz gerek­ti­ği yaşı­mı­za cin­si­ye­ti­mi­ze ve gün­lük akti­vi­te­le­ri­mi­ze göre değiş­mek­te. Örne­ğin erkek­le­rin ener­ji ihti­ya­cı daha yük­sek. Alt­mış yaşın­dan son­ra pro­te­in kay­bı baş­la­dı­ğı için pro­te­in ihti­ya­cı­mız daha faz­la. Bu ve ben­zer detay­lar gün­lük bes­len­me­mi­zi plan­la­mak için önem­li. Egzer­siz haya­tı­nın bir par­ça­sı olma­lı. Egzer­siz özel­lik­le kalp damar has­ta­lık­la­rın­dan korun­mak için olduk­ça iyi bir yön­tem. Ancak yara­rı ate­rosk­le­roz­dan korun­ma ile sınır­lı değil. Yapı­lan çalış­ma­lar Alz­he­imer has­ta­lı­ğın­dan korun­ma­da ve kog­ni­tif biliş­sel bozuk­luk­la­rın önlen­me­sin­de de olduk­ça yarar­lı oldu­ğu­nu gös­te­ri­yor. Baş­lan­gıç­ta haf­ta­da beş gün yarım saat­lik yürü­yüş kalp has­ta­lık­la­rın­dan korun­mak ve per­for­man­sı art­tır­mak için yeter­li­dir. Yapı­lan bazı çalış­ma­lar üşen­geç­le­re de moti­vas­yon sağ­lı­yor. Gün­de sade­ce 15 daki­ka bile egzer­siz daha sağ­lık­lı olmak için yeter­li bir adım gibi görü­lü­yor. Tabii ki bunu bir baş­lan­gıç ola­rak kabul etme­li ve ide­al süre­ye ulaşılmalı.

Sağ­lık­lı bir haya­ta sahip olma­nın şart­la­rın­dan biri de uyku. Sağ­lık­lı kala­bil­mek adı­na bir eriş­kin bir kişi gün­de 7–9 saat uyu­ma­lı­dır. Neden uyu­du­ğu­muz konu­sun­da bilim insan­la­rı ortak bir kanı­ya ulaş­mış değil. Ancak bugün için en çok kabul edi­len kanı gün için­de öğren­dik­le­ri­mi­zi ayık­la­mak için bey­ni­miz uyku­ya geçi­yor. İşim­ize yara­yan­la­rı tutup diğer­le­ri­ni sili­yo­ruz. İyi uyku aynı zaman­da bizim biyo­lo­jik saati­mi­zin düz­gün çalış­ma­sı ve hor­mon den­ge­mi­zin bozul­ma­ma­sı için önem­li. Uyku kali­te­si­ni bozan yiye­cek­ler ve içe­cek­ler konu­sun­da dik­kat­li olmak gerek­li. Kah­ve ve çay gibi tein ve kafe­in içe­ren içe­cek­le­rin saat 16:00’dan son­ra tüket­me­me­ye özen gös­ter­mek gerek­li. Ayrı­ca suni ışık kay­nak­la­rı­nın mela­to­nin sal­gı­sı­nı boza­bi­le­ce­ği­ni ve uyku kali­te­si­nin sıkın­tı­ya soka­bi­le­ce­ği­ni de bir yere not düş­mek gerek. Bu neden­le yat­ma­dan bir-iki saat önce­sin­de tab­let­le­ri, bil­gi­sa­yar­la­rı vb ışık kay­nak­la­rı­nı bir kena­ra bırak­mak daha doğ­ru bir seçim.

Ancak ne kadar sağ­lık­lı olsak da yaş alır­ken vücu­du­mu­zun iyi ve genç görün­me­si her­ke­sin ortak arzu­su. Genç görün­me­nin sır­rı cil­di­mi­ze iyi bak­mak­tan geçi­yor. Cil­din nem­li tutul­ma­sı­na ve güne­şi­nin zarar­lı ışın­la­rın­dan korun­ma­sı­na özen gös­te­ril­me­li. Peki bu konu­da gerek­li koru­ma­yı yapa­ma­mış olan­lar için ne yap­mak gerek? Basit işlem­ler­le daha genç görün­me, büyük este­tik giri­şim­ler için ame­li­yat masa­sı­na yat­ma­dan daha iyi görün­mek müm­kün. ABD ista­tis­tik­le­ri her geçen yıl daha faz­la insa­nın este­tik giri­şim­le­ri yap­tır­dı­ğı­nı gös­te­ri­yor. Özel­lik­le dol­gu ve botoks gibi daha basit giri­şim­le­ri yap­tı­ran­la­rın işle­mi izle­yen yıl­lar­da yeni­le­ri­ni daha kolay yap­tır­dı­ğı­nı gösteriyor.

Sonuç ola­rak gene­tik mira­sa rağ­men zama­na mey­dan oku­mak müm­kün. Yeter ki basit bir­kaç kura­lı haya­tı­mı­za dahil edelim.

yonetici

See aut­ho­r­’s posts