İMMÜNOLOJİ / TEMMUZ 2016
Güneşin yüzünü daha çok gösterdiği yaz mevsiminin doğal D vitamini depolamak için büyük bir fırsat olduğunu söyleyen Doç. Dr. Akgül Akpınarlı Antony, yaz güneşinden doğru faydalanıldığı takdirde, birçok hastalığa karşı vücudun korunduğunu, ayrıca kış aylarında ortaya çıkan hastalıklarında önüne geçildiğini açıkladı.
Doğal D vitamini kaynağı olan güneşin faydaları saymakla bitmiyor. Alerji ve İmmunoloji Uzmanı Doç. Dr. Akgül Akpınarlı Antony, birçok hastalığa karşı bağışıklık sistemimizin güçlenmesini sağlayan ve soğuk havalarda nükseden hastalıklara karşı kalkan olan D vitamini en doğal almanın yolunun, güneşten doğru yararlanmak olduğunu söyledi. Antony, ayrıca D vitamininin sadece kemik metabolizması üzerinde etkisi olmadığını, bütün vücut sistemi için önem taşıdığını ve eksikliğinin ise birçok hastalığa neden olduğunu belirtti.
GÜNEŞ KORUYUCU KREMLERE DİKKAT!
D Vitamininin, güneş ışınlarının deriye temas etmesi ile elde edildiğini söyleyen Antony “Güneş aracılığıyla vücudumuzun ihtiyaç duyduğu D vitamininin %90–95’ini alıyoruz. Fakat D vitamininin en çok karşılanacağı vakit olan yaz aylarında bolca kullanılan güneş koruyucu kremler D vitamini almamızı engelleyen faktörlerin başında geliyor. Bu nedenle D vitamini alımının en iyi yapılacağı yaz ayları iyi değerlendirilmeli” diye konuştu.
Doç. Dr. Akgül Akpınarlı Antony D vitamini eksikliğini kolaylaştıran durumları şöyle sıraladı:
• Yaşlılık: Hem güneşe yeterince maruz kalmamak hem de deride D vitamini salınımının azalması.
• Koyu Cildi Olanlar: Derideki melanin pigmentinin fazlalığı güneşin derideki D vitamini sentezini olumsuz etkiler, örneğin D Vitamini eksikliği zencilerde daha çok olur.
• Şişmanlık: D Vitamini yağ dokusunda depolanan bir vitamin olduğu için şişman kişilerde daha çok eksiklik olur.
• Bağırsaklarda sindirim ve emilim problemleri: Böbrek hastalıkları, karaciğer hastalıkları
• Sadece anne sütüyle beslenen bebekler: Anne sütünde D vitamini olmadığı için anne sütü alan bebeklerin mutlaka günlük D vitaminini dışardan alması gerekir.
• Güneş koruyucular: Güneşin cildimiz için en olumsuz etkilerinden biri kontrolsüz ve uzun süreli mazuriyetler sonucunda cilt kanserine neden olmasıdır. 15 ve üzerindeki faktörlü güneş kremleri derimizde D Vitamini sentezini %95 ve üzerinde engellerler. Dolayısıyla dışarıda bulunsak bile eğer güneş kremi kullandıysak derimize temas eden güneşteki UVB ışınları bloke olduğu için D vitamini sentez edilemez.
D Vitamini eksikliği olmaması için ne yapılması gerekir?
Yaz mevsiminde mümkün olduğunca D vitamini depolamak için güneş ışınlarından iyi faydalanmak gerekir. Deride D vitamini sentezleyen ışınlar UVB ışınlarıdır. UVB ışınlarının deride D vitamini sentezlemesi için en uygun olduğu saatler güneşin dünyamıza en dik olarak ışın gönderdiği öğlen saatleridir. Dolayısıyla güneşli günlerde ve yazın her gün saat 11.00−13.00 arası, 25–30 dakikayı dışarıda güneş altında geçirmek gerekir. Tabii bu süreye vücudu alıştırmakta fayda var. Yani ilk günden güneşin altında 30 dakika durmak vücudu yorabilir ve hiç istemediğimiz güneş yanıklarına neden olabilir. Her gün 5 dakika artırarak 30 dakikaya çıkılmalıdır.
D vitamini depolamak için güneşlendiğimizde güneş kremi sürmemek gerekir, çünkü güneş kremleri UVB ışınlarının deriye temasını engeller. Yani öğlen saatlerinde D vitamini için dışarı çıktığımızda güneş kremi sürmeyelim ama öğlen saatinden sonra dışarı çıktığımızda dışarı çıkmadan en az 30 dakika önce yüksek faktörlü güneş kremi sürerek derimizi koruyalım. Ve yine uzun süreli dışarıda kalacaksak her 2–3 saatte bir güneş kremi sürme işini tekrarlayalım.
Yine güneş ışınlarının derimizde D vitamini sentezlemesi için derimize direkt temas etmesi gerekir. Bu nedenle üstümüzde mümkünse kolları açık bırakan t‑sirtler ve yine şortlar olması gerekir.
Güneş ışınları evdeki camdan, arabadaki camdan geçerek D vitamini yapamazlar. Bu nedenle güneş ışınlarıyla direkt temas etmek gerekir.
Ayrıca D vitamini açısından zengin somon, sardalye, uskumru, ringo balığı, lüfer, ton balığı gibi yağlı balıklar tüketmek besinlerden D vitamini almamıza yardımcı olur.
D vitamini eksiklikleri tespit edildiğinde D vitamini takviyeleri almak da gerekebilir.
YILDA BİR KEZ ÖLÇTÜRÜN
Antony; D vitamini eksikliği tanısını koymanın çok kolay ve tedavisinin de hem çok kolay hem de ucuz olduğunu söyledi. Bu nedenle büyük, küçük, yaşlı genç herkesin, mümkünse senede bir kere D vitamini seviyesini ölçtürmesi gerektiğini, ihtiyacı olanların mutlaka doktor kontrolünde D vitamini tedavisi görmesini tavsiye etti.