Ürolog, idrar kaçıran genç hastada MS’i düşünmeli

MS / HAZİ­R­AN 2016

Üro­lo­ji Uzma­nı Op. Dr. Sin­ha­rib Çit­gez ile MS has­ta­la­rı­nın üro­lo­jik sorun­la­rı­nı konuş­tuk. Has­ta­la­rın idrar kaçır­ma sorun­la­rı­nın temiz ara­lık­lı kata­te­rin yay­gın kul­la­nı­mıy­la komp­li­kas­yon­la­rın önü­ne geçi­le­rek çözül­dü­ğü­nü anla­tan Çit­gez, cin­sel sorun­la­rın ise has­ta­lar anlat­ma­dı­ğı için hekim­ler tara­fın­dan sor­gu­lan­ma­sı gerek­ti­ği­ni söylüyor.

MS has­ta­la­rı­nın han­gi üro­lo­jik sorun­la­rı oluyor?

MS has­ta­la­rı­nın üro­lo­jik sorun­la­rı­nı iki­ye ayı­rı­yo­ruz: İşeme ile ilgi­li sıkın­tı­lar ve cin­sel bozuk­luk­lar. Has­ta­la­rın yüz­de 60–80’inde bu şika­yet­le­ri görü­yo­ruz. Bazen idrar kaçır­ma has­ta­lı­ğın ilk belir­ti­si ola­rak orta­ya çıka­bi­li­yor. Dola­yı­sıy­la genç bir has­ta üro­lo­ji uzma­nı­na idrar kaçır­ma şika­ye­ti ile baş­vu­ru­yor­sa bunun altın­da nöro­lo­jik bir sorun, MS ola­bi­le­ce­ği akıl­da tutulmalı.

Has­ta­la­rın işe­me ile ilgi­li sorun­la­rı nelerdir?

İşeme ile ilgi­li sorun­lar idrar yapa­ma­ma­dan idrar kaçır­ma­ya kadar deği­şik tab­lo­lar­la orta­ya çıka­bi­li­yor. Biz has­ta­yı değer­len­di­rir­ken bu şika­yet­le­rin ne sık­lık­ta orta­ya çık­tı­ğı­nı, hayat kali­te­si­ni ne kadar etki­le­di­ği­ni sor­gu­lu­yo­ruz. İdr­ar tah­li­li, ult­ra­son, ürof­lo­w­met­ri, sor­gu­la­ma form­la­rı gibi bir takım stan­dart tanı yön­tem­le­ri­miz var. Sonun­da gerek var­sa teda­vi aşa­ma­sı­na geçiyoruz.

TAK SAYE­Sİ­NDE KOMP­Lİ­K­ASY­ONL­AR KONT­ROL ALTINDA

Temiz ara­lık­lı kata­te­rin (TAK) teda­vi­de­ki yeri nedir?

Mesa­ne­de rezi­dü idrar kalı­yor­sa uzun dönem­de böb­rek yet­mez­li­ği­ne kadar giden sıkın­tı­lı tab­lo­la­ra gide­bi­li­yor. O yüz­den mesa­ne­de idrar kalı­yor­sa has­ta­nın TAK yap­ma­sı gere­ki­yor. Gün­de 6 defa yap­ma­la­rı­nı öne­ri­yo­ruz. Bu yön­tem çok yay­gın ola­rak kul­la­nı­lı­yor ve bu saye­de MS has­ta­la­rın­da üro­lo­jik komp­li­kas­yon­lar kont­rol altı­na alın­mış oldu.

İlaç dışın­da kul­lan­dı­ğı­nız teda­vi seçe­nek­le­ri neler?

Botoks enjek­si­yo­nu genel­de direnç­li vaka­lar­da, ilaç teda­vi­si­ne yanıt ala­ma­dı­ğı­mız has­ta­lar­da kul­lan­dı­ğı­mız bir yön­tem. Özel­lik­le son yıl­lar­da olduk­ça popü­ler. Has­ta­nın 6–8 ay sürey­le idrar kaçır­ma sık­lı­ğı­nı ve hayat kali­te­si­ni düzelt­miş olu­yo­ruz. Geçi­ci oldu­ğu için 6–8 ay son­ra tek­rar edil­me­li. Tek yan etki­si mesa­ne­de idrar kala­bil­me­si­dir. Has­ta işe­ye­me­ye­bi­lir. Bu yüz­den geçi­ci süre de olsa tek­rar TAK ihti­ya­cı doğa­bi­lir, bu bil­gi­yi has­tay­la pay­laş­mak gerekiyor.

“Has­ta­nın cin­sel sorun­la­rı­nı soruşturun”

Cin­sel sorun­lar has­ta­la­rın çoğun­da hafif dere­ce­den yük­sek dere­ce­ye kadar görü­lü­yor. Kul­la­nı­lan ilaç­la­rın yan etk­si­ne ya da has­ta­la­rın genel ses­siz­li­ği­ne, dep­re­sif ruh hali­ne bağ­lı ola­rak orta­ya çıka­bi­lir. Bizim bütün bun­la­rı irde­le­yip has­tay­la mut­la­ka pay­laş­ma­mız gere­ki­yor. Üze­ri­ne git­me­di­ği­miz zaman has­ta­lar söy­le­mi­yor ve teda­vi­siz kalı­yor­lar. Bura­da ilk yap­ma­mız gere­ken, bil­gi­len­dir­me, bilinç­len­dir­me ve lüzum halin­de bu duru­mu has­ta­nın fiz­yo­te­ra­pis­ti ile pay­laş­mak. Has­ta­nın cin­sel iliş­ki­ye gir­me­si­ni engel­le­yen kas-eklem bozuk­lu­ğu, bir spas­ti­si­te­si var­sa pozis­yon tek­nik­le­ri ile ilgi­li yar­dım alma­sı gere­ke­bi­lir. Ayrı­ca bir psi­ki­yat­rist­ten seks tera­pi­si konu­sun­da yar­dım alı­na­bi­lir. Biz üro­log­lar ola­rak yap­tı­ğı­mız tah­lil­ler­de bir hor­mo­nal bozuk­luk olup olma­dı­ğı­na baka­rız. Eğer sert­leş­me soru­nu olan bir has­tay­sa ağız­dan alı­nan ilaç­lar­la teda­vi edi­yo­ruz ya da peni­se enjek­si­yon teda­vi­si uygu­lu­yo­ruz. O da yeter­li olmaz­sa penil pro­tez, halk ara­sın­da­ki söy­le­ni­şiy­le mut­lu­luk çubu­ğu adı veri­len cer­ra­hi yön­te­mi uygu­la­rız. Yani MS has­ta­la­rı­nın cin­sel sorun­la­rı­nın teda­vi­si var. Bunu ihmal etme­mek gerekiyor.

Op. Dr. Sin­ha­rib Çit­gez kimdir?

İst­anb­ul Üni­ver­si­te­si İst­anb­ul Tıp Fakültesi’nden 2004 yılın­da mezun oldu. Üro­lo­ji uzman­lı­ğı­nı İst­anb­ul Üni­ver­si­te­si Cer­rah­pa­şa Tıp Fakültesi’nden 2013’te aldı. Ardın­dan Siliv­ri Dev­let Hastanesi’nde mec­bu­ri hiz­me­ti­ni tamam­la­dı ve halen bu has­ta­ne­de çalış­mak­ta­dır. Yurt içi ve yurt dışın­da yayın­lan­mış çok sayı­da maka­le­si var­dır. Çok sayı­da kong­re­de pane­list ve konuş­ma­cı ola­rak görev almış­tır. Halen Kon­ti­nans Der­ne­ği denet­le­me kuru­lu üye­si ile Üro­on­ko­lo­ji Der­ne­ği ve Üro­lo­jik Cer­ra­hi Der­ne­ği Kuzey Mar­ma­ra Şube­si denet­le­me kuru­lu yedek üyesidir.

yonetici

See aut­ho­r­’s posts