Unutulan mineral: Magnezyum

MAG­NEZ­YUM / HAZİ­R­AN 2016

Medi­ca­na Kon­ya Has­ta­ne­si İç Has­ta­lık­la­rı Yrd. Doç. Dr. Bülent Koçer, çok cid­di sağ­lık sorun­la­rı­na neden ola­bi­len mag­nez­yum eksik­li­ği­ne kar­şı uyarıyor.

Mag­nez­yum vücu­du­muz için neden önemlidir?

Mag­nez­yum vücu­du­muz­da en faz­la bulu­nan dör­dün­cü mine­ral­dir. Vücu­du­muz­da­ki mag­nez­yu­mun yarı­sı hüc­re­le­rin için­de, diğer yarı­sı da kal­si­yum ve fos­for­la bir­lik­te kemik­ler­de bulu­nur. Kan dola­şı­mın­da ise vücu­du­muz­da­ki top­lam mag­nez­yu­mun %1’i bulunmaktadır.

Mag­nez­yum vücu­du­muz­da, kemik doku­su, sinir doku­su, kas­la­rın çalış­ma­sı ve kalp atım­la­rı­nı düzen­ler ve kal­si­yum­la ortak görev­le­ri var­dır, kemik­le­rin kuv­vet­li olma­sı­nı ve bağı­şık­lık sis­te­mi­ni des­tek­ler. Mag­nez­yum kan şeke­ri­nin düzen­li olma­sı­nı sağ­la­dı­ğı gibi kan basın­cı­nı da düzen­ler ve ener­ji meta­bo­liz­ma­sı­nı ayar­lar. Mag­nez­yum ince bar­sak­lar­dan emi­le­rek böb­rek­ler­den atılır.

Han­gi gıda­lar­da bulunur?

Ispa­nak gibi yeşil seb­ze­ler­de mag­nez­yum bol mik­tar­da bulu­nur. Kuru bak­la­gil­ler, kuru yemiş (ceviz, badem gibi), tam tahıl­lar ve içme suyu mag­nez­yum kay­na­ğı­dır. Yer fıs­tı­ğı, kepek­li ekmek, pey­nir, tavuk, bif­tek, pata­tes, por­ta­kal, doma­tes, soğan, incir, üzüm, hur­ma, ceviz, badem, tohum­lar, çav­dar, yoğurt, pata­tes, havuç, kere­viz, fın­dık, marul ve pıra­sa gibi yeşil seb­ze­ler­de de mag­nez­yum bulunmaktadır.

Yeter­li mag­nez­yum almak için gün­de 5 por­si­yon seb­ze ve mey­ve yen­me­li­dir. Rafi­ne besin­ler­de mag­nez­yum çok az bulu­nur. Tam buğ­day ekme­ğin­de beyaz ekme­ğe göre 2 kat daha faz­la mag­nez­yum var­dır. Mag­nez­yu­mun bir kıs­mı­nı da içti­ği­miz sudan alı­rız ve sert sular­da daha faz­la mag­nez­yum bulunmaktadır.

Eksik­li­ği nele­re yol açar?

Gün­lük mag­nez­yum ihti­ya­cı 320–420 milig­ram kadar­dır. Yete­ri kadar yeşil seb­ze, fın­dık ve ceviz gibi mag­nez­yum­dan zen­gin gıda­lar­la bes­le­nen­ler­de şeker has­ta­lı­ğı ris­ki­nin azal­dı­ğı göz­lem­len­miş­tir. Yete­ri kadar mag­nez­yum­dan zen­gin gıda­lar­la bes­le­nen­ler­de Tip 2 diya­bet adı veri­len eriş­kin tip diya­be­tin daha az görül­dü­ğü saptanmıştır.

Mag­nez­yum eksik­li­ğin­de kas­lar­da kramp­lar oluş­mak­ta­dır. Mag­nez­yu­mun kan şeke­ri­nin ayar­lan­ma­sın­da da önem­li rolü var­dır. Mag­nez­yum yet­mez­li­ği olan şeker has­ta­la­rın­da göz dibin­de­ki reti­na adı veri­len damar­dan zen­gin böl­ge­sin­de daha faz­la bozuk­luk görül­mek­te­dir, ayrı­ca koro­ner kalp has­ta­lı­ğı ris­ki de art­mak­ta­dır. Şeker has­ta­la­rın­da idrar­la mag­nez­yum atı­lı­mı çok art­tı­ğın­dan kan­da mag­nez­yum eksik­li­ği sık görül­mek­te­dir. Bu neden­le şeker has­ta­la­rın­da mag­nez­yum tet­ki­ki yap­tır­mak çok önem­li­dir. Kan­la­rın­da mag­nez­yu­mu az olan kişi­le­re gün­de 300–350 mg mag­nez­yum içe­ren ilaç­lar verilmektedir.

Mag­nez­yum eksik­li­ği han­gi durum­lar­da sık görülür?

• Mag­nez­yu­mun bar­sak­lar­dan emi­li­mi­nin bozuk olma­sı (bar­sak hastalıkları),

• Besin­ler­le az mik­tar­da alınması,

• İdr­ar sök­tü­rü­cü ilaç­la­rın kul­la­nı­mı (Lasix ila­cı gibi ilaç alanlarda),

• Gen­ta­mi­sin, amfo­te­ri­sin, sik­los­po­rin gibi anti­bi­yo­tik­le­ri kullananlarda,

• Cisp­la­tin isim­li kan­ser ila­cı­nı kullananlarda,

• Şeker has­ta­la­rın­da,

• Faz­la alkol tüketenlerde,

• Devam­lı ishal olanlarda,

• Devam­lı potas­yum ve kal­si­yum eksik­li­ği olanlarda,

• Yaş­lı­lar­da,

Yuka­rı­da sayı­lan durum­lar­da ila­ve mag­nez­yum almak gerek­mek­te­dir. Bu amaç­la kan mag­nez­yu­mu ölçül­me­li ve ona göre ilaç alı­mı yapılmalıdır.

Belir­ti­le­ri nelerdir?

• İşt­ah kaybı,

• Bulan­tı, kus­ma, yor­gun­luk ve halsizlik,

• Dep­res­yon ve kişi­lik değişiklikleri,

• Kas­lar­da kramp,

• Bacak­lar­da uyuş­ma, his kaybı,

• Kalp atış­la­rın­da bozukluk,

• Kalp­te­ki koro­ner damar­lar­da kasılma,

• Bayıl­ma­lar, kasılmalar,

• İleri mag­nez­yum eksik­li­ğin­de olu­şan kal­si­yum düşüklüğü,

• Kan­da potas­yum düşük­lü­ğü mey­da­na gelmektedir.

Mag­nez­yum ila­cı nasıl kullanılır?

Mag­nez­yum eksik­li­ği koyu yeşil ve yap­rak­lı seb­ze­le­ri bol yiye­rek gide­ril­me­ye çalı­şıl­ma­lı­dır. Aşı­rı düşük mag­nez­yum var­sa damar yoluy­la dok­tor kont­ro­lün­de teda­vi edi­lir. Oral mag­nez­yum ilaç­la­rı da tak­vi­ye ola­rak kul­la­nı­lır, bazı mag­nez­yum ilaç­la­rı ishal yapa­bi­lir. Böb­rek yet­mez­li­ği olan­lar mag­nez­yum ila­cı alır­ken heki­mi­ne danış­ma­lı­dır, bu has­ta­lar idrar­la mag­nez­yum ata­ma­dı­ğın­dan kan­da mag­nez­yum birikmektedir.

Mag­nez­yum alı­mı, kemik eri­me­si (oste­opo­roz) teda­vi­si için de çok faydalıdır.

yonetici

See aut­ho­r­’s posts