Teknoloji kalbin emrinde

KALP DAMAR / ARA­LIK 2015

Ata­şe­hir Memo­ri­al Has­ta­ne­si Kalp ve Damar Cer­ra­hi­si Uzma­nı Op. Dr. Fik­ri Yapı­cı ile kalp-damar cer­ra­hi­sin­de yaşa­nan geliş­me­le­ri konuş­tuk. Yapı­cı, Ekim ayın­da yapı­lan Avru­pa Kalp-Göğüs Cer­ra­hi­si yıl­lık kong­re­sin­de pay­la­şı­lan yeni tek­nik ve tek­no­lo­ji­le­ri de anlattı.

Son kong­re­ler ve yayın­lar ışı­ğın­da kalp ve damar cer­ra­hi­sin­de­ki iler­le­me­ler ve yeni tek­no­lo­ji­ler hak­kın­da bil­gi vere­bi­lir misiniz?

Son alt­mış yıl­da kalp cer­ra­hi­sin­de çok önem­li adım­lar atıl­dı. Açık kalp cer­ra­hi­si ola­rak adlan­dı­rı­lan kalp akci­ğer maki­na­sı­nın kul­la­nıl­ma­ya baş­lan­ma­sı en önem­li adım­lar­dan biri­dir. Kalp cer­ra­hi­si­nin ilk yıl­la­rın­da has­ta­lı­ğın teda­vi­si ön plan­day­ken dene­yim ve tek­no­lo­ji­nin iler­le­me­siy­le daha az risk, daha az kesi ve mini­mum zarar amaç edi­nil­di. Son yıl­lar­da, tek­no­lo­ji­de­ki iler­le­me­ler bu ama­ca yöneliktir.

Daha az inva­ziv kalp ame­li­yat­la­rı nasıl orta­ya çıktı?

Koro­ner arter bypass, kalp kapa­ğı ame­li­yat­la­rı, doğuş­tan olan kalp has­ta­lık­la­rı, kalp­te ritm bozuk­luk­la­rı ve damar has­ta­lık­la­rı için kul­la­nı­lan cihaz, araç ve hat­la­rın küçül­tül­me­si fik­ri ile daha küçük kesi­ler­le ame­li­yat­lar, 1994–1996 yıl­la­rın­dan son­ra daha çok tar­tı­şıl­ma­ya baş­lan­dı. Bu saye­de kan ile dış mater­yal­le­rin etki­le­şim yüze­yi azal­tıl­ma­ya çalı­şıl­mak­ta, daha az trav­ma ile has­ta­la­rın daha kısa süre­de iyi­leş­me­le­ri hedeflenmektedir.

Bu hede­fe yöne­lik işlem­ler iki baş­lık altın­da top­la­na­bi­lir: 1. Kalp akci­ğer maki­na­sı gibi cihaz­la­rı ya kul­lan­ma­mak ya da olum­suz etki­le­ri­ni en aza indir­mek. 2. Daha küçük kesi veya delik­ler­le ame­li­yat­la­rı gerçekleştirmek.

Kısıt­lı veya hiç kalp akci­ğer maki­na­sı kul­lan­ma­dan ame­li­yat yapıl­ma­sı ve/veya daha küçük kesilerle;

• Cer­ra­hi trav­ma­nın azaltılması,

• Kemik ve kas doku­su­nun daha az açılması,

• Dik­kat­li kana­ma kont­ro­lü ile kan ürü­nü kul­la­nı­mı­nın azaltılması,

• Daha az ağrı,

• İyil­eşme süre­si­nin kısalığı,

Bazı hare­ket kısıt­la­ma­la­rı­nın olma­ma­sı avan­taj­la­rı sağ­lan­ma­ya çalışılır.

Ame­li­yat­lar nasıl uygu­la­nı­yor? Süre deği­şi­yor mu?

Ame­li­yat­lar kalp ve damar giri­şim­le­ri için ayrı ayrı üre­til­miş özel­lik­li mal­ze­me ve alet­ler­le, gere­kir­se endos­ko­pik video sis­tem­le­riy­le gerçekleştirilmektedir.

Koro­ner bypass ameliyatları:

a. MID­CAB (Küçük kesi­ler­le koro­ner bypass ame­li­ya­tı): Genel­lik­le meme altın­dan küçük kesi yapı­la­rak uygulanmaktadır.

b. OPCAB (Kalp akci­ğer maki­na­sı kul­la­nıl­ma­dan koro­ner bypass ame­li­ya­tı): Kalp akci­ğer maki­na­sı­nın yara­ta­bi­le­ce­ği yan etki­ler­den kur­tul­mak için uygulanmaktadır.

Kalp kapa­ğı ameliyatları:

Küçük kesi­ler­le (10−12 cm) direk baka­rak yapılan,

Daha küçük kesi­ler­le (4−6 cm) vide­os­ko­pi eşli­ğin­de yapılan,

Mik­ro veya iki­den çok giriş deli­ği (port) ara­cı­lı­ğıy­la video yön­len­dir­me­li (robot­la ya da robot­suz uygu­la­na­bi­lir) ameliyatlar,

TAVI (trans­ka­te­ter aort kapak yer­leş­ti­ril­me­si): Kasık veya kol­dan damar­la­ra giri­şim­le kate­te­re yük­len­miş stent­li kapak­lar­la aort kapak yer­leş­ti­ril­me­si (aynı şekil­de mit­ral, tri­kus­pid ve pul­mo­ner kapak­lar için de geliştirilmektedir.)

Büyük damar ameliyatları:

Karın veya göğüs boş­lu­ğun­da damar anevrizmaları:

Yal­nız kasık­tan yapı­lan kesi­ler­le damar içi­ne yapay damar yer­leş­tir­me yön­tem­le­ri (EVAR-TEVAR giri­şim­le­ri) daha az risk­le uygulanabilmektedir.

Koro­ner bypass ameliyatları:

Koro­ner köp­rü­le­me için bacak­tan veya kol­dan alı­na­cak damar­la­rın endos­ko­pik yön­tem­ler­le veya özel alet­ler­le daha küçük kesi­ler­le çıkarılması

Varis ame­li­yat­la­rı:

Laser (EVLA), rad­yof­re­kans ablas­yon tek­nik­le­riy­le kesi yapıl­ma­dan teda­vi uygu­la­na­bil­mek­te veya damar için­de hasar­lan­ma­lar ve mad­de enjek­si­yon­la­rıy­la venöz damar­lar endos­ko­pik yön­tem­ler­le iptal edilebilmektedir.

Bu fark­lı ame­li­yat­la­rın hep­si özel cihaz, mal­ze­me, cer­ra­hi alet ve eği­tim gerek­tir­mek­te­dir. Ame­li­yat süre­le­ri stan­dart uygu­la­nan ame­li­yat­la­ra göre robo­tik cer­ra­hi­de kuru­lum ve pro­se­dür­ler nede­niy­le daha faz­la olmak­la bir­lik­te diğer küçük kesi­li ame­li­yat­lar­da (ame­li­yat çeşi­di­ne bağ­lı ola­rak) %20–80 ora­nın­da uzamaktadır.

Daha küçük kesi, daha az cer­ra­hi trav­ma ve kana­ma, daha az kan ve kan ürün­le­ri kul­la­nı­mı nede­niy­le has­ta­ne yatış süre­si kısal­mak­ta ve hare­ket kısıt­lan­ma süre­le­ri azal­dı­ğı için has­ta­lar daha çabuk aktif hale gelebilmektedir.

Ekim ayın­da yapı­lan Avru­pa Kalp-Göğüs Cer­ra­hi­si yıl­lık kong­re­si­ne de katıl­dı­nız. Ora­da han­gi yeni tek­nik ve geliş­me­ler sunuldu?

Kalp cer­ra­hi­si ala­nın­da tek­no­lo­jik buluş ödü­lü; Fre­iburg Üni­ver­si­te­sin­den Dr. Bar­tosz Rylski’ye TEVAR apli­kas­yo­nu çalış­ma­sı nede­niy­le veril­di. Bu çalış­ma­nın ürü­nü bir uygu­la­ma; tora­sik endo­vas­kü­ler aort ona­rı­mın­da kul­la­nı­lan stent greft­le­rin seçi­mi, boyut­la­rı, yer­leş­tir­me görün­tü­le­ri, bek­len­me­yen olay­la­rın çözü­mü­nü içer­mek­te ve ücret­siz ola­rak akıl­lı tele­fon veya tab­let­le­re indi­ri­lip kullanılabilmektedir.

Ayrı­ca, Trans­ka­te­ter Aort Kapak Yer­leş­ti­ril­me­si (TAVI) yön­te­mi­nin fark­lı giriş yer­le­rin­den (karo­tis arter, aksil­ler arter, direk aor­tik,…) yapı­lan giri­şim­ler­le ilgi­li dene­yim­ler sunu­lur­ken görün­tü­le­me yön­tem­le­ri ve ile­ri tek­nik­ler­den yarar­la­nı­lan bazı çalış­ma­lar sunuldu.

Üç boyut­lu bas­kı yön­te­mi­nin tıp­ta­ki uygu­la­ma­sı­na örnek ola­rak: Oslo Üni­ver­si­te­sin­den Gry Dah­le ve arka­daş­la­rı­nın çalış­ma­sın­da; AVSD (Atri­ovent­ri­kü­ler sep­tal defect), DORV (çift çıkım­lı sağ vent­ri­kül) TGA (Büyük arter­ler trans­po­zis­yo­nu) ve pul­mo­ner atre­zi olan ve daha önce 3 kez ope­ras­yon geçi­ren bir olgu­yu sun­du­lar. Bil­gi­sa­yar­lı tomog­ra­fi­de has­ta veri­le­ri ile ste­reo litog­ra­fi oluş­tu­ru­lup 3 boyut­lu model bas­kı­sıy­la aort annu­lus, suba­nu­ler ölçü ve açı­lan­ma­lar hesap­la­nıp; tran­sa­pi­kal aort kapak yer­leş­tir­me ger­çek­leş­tir­miş­ler. Dah­le ve arka­daş­la­rı bu çalış­may­la; komp­leks ana­to­mi­li ve/veya redo cer­ra­hi­ler­de üç boyut­lu model­le­me­nin kul­la­nı­la­bi­le­ce­ği­ni ile­ri sürdüler.

Yeni tek­no­lo­ji­le­rin kul­la­nı­mı­na bir diğer ilginç çalış­ma; De Simo­ne R ve arka­daş­la­rı­nın Heidel­berg ve Mann­he­im Üni­ver­si­te­le­ri­nin ortak çalış­ma­sı­nı sun­du­lar. Ope­ras­yon sıra­sın­da, optik iz tek­no­lo­ji­siy­le, titan­yum alet­ler yar­dı­mıy­la ve özel kame­ra sis­tem­le­riy­le elde edi­len mit­ral kapak ona­rım­la­rın­da önem taşı­yan komp­leks üç boyut­lu mit­ral kapak ölçü­le­ri­nin; kapak, annu­lus ve papil­ler ade­le­ler­de işa­ret­le­me­ler­le daha güve­ni­lir şekil­de hesap­lan­ma­sı­nı sağ­la­mış­lar­dır. Böy­le­ce kor­da ölçü­le­ri, kul­la­nı­la­cak hal­ka boyut­la­rı, koap­tas­yon yüzey­le­ri daha iyi belir­le­ne­bil­mek­te­dir. Çalış­ma, kapak ona­rım­la­rın­da kan­ti­ta­tif öngö­rü­le­bi­lir modern rekonst­rük­tif cer­ra­hi­ye giden önem­li adım­lar­dan biri ola­rak sunuldu.

yonetici

See aut­ho­r­’s posts