İkamet edilen ülkeden başka bir ülkeye herhangi bir sebeple sağlık hizmeti (örneğin tanı, tedavi, bakım) almak amacıyla yapılan planlı seyahat olarak tanımlayabileceğimiz sağlık turizmi, özellikle son aylarda Türkiye’de popüler bir sektör olarak dikkat çekmektedir. Birleşmiş Milletler Dünya Turizm Örgütü’ne (UNWTO) göre, 2017 yılına kadar sadece Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD) 23 milyon potansiyel hastanın 79.5 milyar ABD Dolarlık bir harcama yaparak denizaşırı ülkelere gideceği hesaplanmıştır. Medikal turizmi, termal ve SPA turizmi, ileri yaş turizmi ve engelli turizmi alanlarını da kapsayan dünyadaki sağlık turizmi potansiyeli içerisinde Türkiye, 2012–2013 yılları arasında 390.000 hasta ile 6. sıraya yerleşmiş kabul edilmektedir. Sağlık Bakanlığı’nın 2013 verilerine göre sağlık hizmeti almak amacıyla Türkiye’ye gelen hastaların % 83’ü özel hastaneleri tercih etmektedir. Sağlık turisti sayısı ve dünya sıralamasındaki yerimizin her geçen yıl dikkate değer bir gelişim göstereceği beklentisi bulunmaktadır. Zira, Türkiye, profesyonel insan kaynakları, tarihi geçmişi, coğrafi konumu, kültürel zenginliği, tıbbi birikimi, yüksek teknolojili sağlık hizmetleri, Avrupa’ya nazaran uygun maliyeti, 50’e yakın akredite hastanesi ile son yıllarda hükümetin desteğini de almayı başarmıştır.
Sağlıkta 2023 Vizyonu kapsamına alınan sağlık turizmi, sağlıkta dönüşüm programında yer alan en önemli hedeflerden biri olarak gösterilmektedir. Bu hedefe ulaşmak için, sağlık turizmi politikalarını oluşturan çeşitli Bakanlıklar işbirliği içerisindedir. Diğer bir ifadeyle; Kültür ve Turizm Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı ve Ekonomi Bakanlığı stratejik planlarına sağlık turizmi dahil etmişlerdir. Bu bağlamda Kalkınma Bakanlığı’nın sağlık turizmi ile ilgili çeşitli projeleri desteklemekte olduğu ifade edilmelidir. Ancak sektörde en çok Ekonomi Bakanlığı’nın desteği yankı bulmuştur. 25.6.2012 Tarih ve 28334 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2012⁄4 sayılı Döviz Kazandırıcı Hizmet Ticaretinin Desteklenmesi Hakkında Tebliğ, hedef sektörleri arasında ihtiyaçlarına yönelik özgün destekler içerisinde sağlık turizmini de görmektedir. Bakanlığın sağlık turizmine ilişkin 9 başlık altında toplayabileceğimiz desteği bulunmaktadır: 1) Hasta yol desteği (sadece Bakanlıkla Protokol imzalayan sağlık kuruluşlarının yararlanabileceği bu desteğe göre, sağlık hizmeti almak amacıyla gelen hastaların %50 oranında uçuş giderleri Bakanlık tarafından karşılanacaktır); 2) Rapor desteği (sağlık kuruluşları ve sağlık turizmi şirketlerinin faydalanabileceği bu destek uyarınca, ön onay almak koşuluyla pazar araştırması raporlarının satın alınması giderleri desteklenecektir); 3) Yurt dışı tanıtım desteği (sağlık kuruluşları/sağlık turizmi şirketleri/işbirliği kuruluşlarının, yurt dışında düzenlenen fuar, kongre, konferans ve/veya bağımsız tanıtım kapsamında yapılan tanıtımlara ilişkin sponsorluk, reklam, pazarlama, tanıtım, danışmanlık, katılım ve organizasyon giderleri desteklenmektedir); 4) Organizasyon desteği (sağlık kuruluşu/sağlık turizmi şirketi/işbirliği kuruluşlarının yurtdışında düzenledikleri fuar, kongre veya konferanslara ilişkin katılım maliyetleri belirli oran ve miktarda karşılanır); 5) Arama motoru desteği (sağlık kuruluşu/sağlık turizmi şirketleri/işbirliği kuruluşlarının google, yahoo, yandex, baidu arama motorlarında yapacakları reklamlar, Tebliğ’de belirtilen oranda ve meblağda desteklenir); 6) Yurt dışı birim desteği (yurt dışında açılan ofis, irtibat ofisi, ön tanı merkezinin kira giderleri, Tebliğ’de belirtilen oran ve meblağda karşılanır); 7) Belge desteği (sağlık kuruluşlarının Tebliğ’de belirtilen akreditasyon ve sertifikasyon giderleri desteklenir); 8) Danışmanlık desteği (sağlık kuruluşları/sağlık turizmi şirketlerinin pazarlama stratejisi, akreditasyon ve yurt dışı Pazar yapısı ile ilgili alacağı danışmanlık hizmetlerinin giderleri desteklenir; 9) Ticaret heyeti ve alım heyeti desteği (işbirliği kuruluşlarının düzenleyeceği sektörel ticaret ve alım heyetlerinin ulaşım, konaklama ve organizasyon giderleri, heyet başına, ancak Tebliğ’de belirtilmeyen oran ve meblağda desteklenir).
21.03.2011 Tarih ve 27881 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 21 Mart 2011 tarihli Pazar Araştırması ve Pazara Giriş Desteği Hakkında Tebliğ (No: 2011⁄1) ile 17.01.2015 Tarih ve 20239 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Pazar Araştırması ve Pazara Giriş Desteği Hakkında Tebliğ’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Tebliğ No: 2014⁄6) de önemli destekler sağlamaktadır. Ayrıca 15.06.2012 Tarih ve 28324 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 6322 Sayılı Kanun uyarınca Kurumlar Vergisi Kanununun 10. maddesine yapılan ekleme (ğ bendi) ile sağlık alanında faaliyet gösteren ve Türkiye’de yerleşmiş olmayan kişilere hizmet veren işletmelerin münhasıran bu faaliyetlerinden elde ettikleri kazancın %50’si kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde ayrıca gösterilmek şartıyla, kurum kazancından indirilebilecektir.
Son söz; adeta devlet politikası halinde gelen sağlık turizmi ile ilgili Bakanlıkların destek ve teşviklerinin, etik davranış ilkelerine saygılı ve bağlı, hukuk değerleri ve ilkeleri olan kurum ve kuruluşlara kullandırılması çok önemlidir.