Romatizma kadında ve erkekte farklı belirtilerle geliyor

Ülke­miz­de roma­tiz­mal has­ta­lık­lar olduk­ça yay­gın ola­rak görü­lü­yor. Baş­ta eklem­ler olmak üze­re, kas­lar, kemik­ler, eklem bağ­la­rı ve omur­ga gibi hare­ke­ti sağ­la­yan doku ve org anlar has­ta­lık­tan etki­le­ni­yor. Roma­tiz­ma­nın, kalp-damar sis­te­mi­ni tut­ma­sı ise belir­ti ver­me­den sey­re­de­bil­di­ği için haya­tı teh­dit edi­ci ola­bi­li­yor. Liv Hos­pi­tal Roma­to­lo­ji Uzma­nı Prof. Dr. Şenol Kobak roma­tiz­ma ile ilgi­li merak edi­len­le­ri anlattı.

Kim­ler roma­tiz­mal has­ta­lık­la­ra yaka­la­nır­lar? Belir­li bir yaş ve cin­si­yet var mıdır? 

Roma­tiz­mal has­ta­lık­lar çocuk­luk çağın­da dahil her yaş­ta görü­le­bi­lir. Genç yaş­ta­ki erkek­le­rin veya doğur­gan­lık çağın­da kadın­la­rın yanı sıra, yaş­lı­lar­da deje­ne­ra­tif ağır­lık­lı roma­tiz­mal has­ta­lık­lar da görülebilir.

Gene­tik bir geçiş söz konu­su mudur?

Evet, bir­çok roma­tiz­mal has­ta­lık­lar­da, gene­tik geçiş söz konu­su ola­bi­lir. Bazı gen­le­rin var­lı­ğın­da, has­ta­lı­ğa yat­kın­lık art­mış­tır ve has­ta­lık daha ağır seyreder.

Han­gi şika­yet­ler var­sa, roma­tiz­mal bir has­ta­lık­tan şüphelenmelidir?

Roma­tiz­mal has­ta­lık­lar, çok geniş ve fark­lı bul­gu­lar ile ken­di­ni gös­te­re­bi­lir. Her ne kadar ağrı şika­ye­ti ön plan­da olsa da, bu buz­da­ğın sade­ce görü­nen kıs­mı­dır. Genel ola­rak, eklem­ler­de ağrı, şiş­lik, hare­ket kısıt­lı­ğı ve sabah tutuk­lu­ğu mevcuttur.

Han­gi şika­yet­le­ri ile has­ta­lar dok­to­ra başvururlar?

Ağrı, has­ta­yı dok­to­ra geti­ren en önem­li şika­yet­tir. Genç erkek­ler­de olu­şan, sabah tutuk­lu­ğu ile bir­lik­te olan bel, sırt ve boyun ağrı­la­rı var­lı­ğın­da, roma­tiz­mal bir has­ta­lık düşü­nül­me­li­dir. Genç/orta yaş kadın­lar­da küçük eklem­ler­de ağrı, ş işlik ve sabah tutuk­lu­ğu da görü­le­bi­lir. Bunun yanı sıra, ağız ve göz kuru­lu­ğu, deri dökün­tü­le­ri, ağız ve geni­tal böl­ge­de aft­lar, el veya ayak par­mak­lar­da beyaz­laş­ma, sarar­ma ve morar­ma, deri sert­li­ği, saç dökül­me­si, kas ağrı­la­rı ve güç­süz­lük, tek­rar­la­yan ateş, karın ve/veya göğüs ağrı­la­rı atak­la­rı da görülebilir.

Roma­tiz­mal has­ta­lık­lar iç organ­la­rı tut­tu­ğun­da han­gi belir­ti­ler görülür?

Roma­tiz­mal has­ta­lık­la­rı, haya­tı teh­dit eden iç organ (kalp, akci­ğer, böb­rek, sinir sis­te­mi) tutu­luş­la­rı da yapa­bi­lir. Efor ile geli­şen nefes dar­lı­ğı ve/veya kuru öksü­rük, akci­ğer tutu­lu­şun ilk semp­tom­la­rı ola­bi­lir. Göğüs ağrı­sı ve/veya çar­pın­tı, kalp tutu­lu­şu­nun bul­gu­la­rı ola­bi­lir. İdr­arda renk deği­şik­li­ği, hiper­tan­si­yon ve/veya böb­rek yet­mez­li­ği­ne kadar varan, böb­rek tutu­lu­şu görü­le­bi­lir. Yine baş ağrı­sı, unut­kan­lık, epi­lep­si veya el ve ayak­lar­da uyuş­ma, karın­ca­lan­ma ve güç­süz­lük, sinir sis­te­mi­ni tutu­lu­şun bazı belirtileridir.

Roma­tiz­mal has­ta­lık­lar sakat­lık yapar mı?

En sık görü­len roma­tiz­mal has­ta­lık­la­rın top­lum­da görül­me ora­nı 100’de 1’dir. Roma­tiz­mal has­ta­lık­la­rı, fark­lı seyir ve prog­no­za sahip­ler. Bu sey­ri belir­le­yen fak­tör­le­rin için­de, has­ta­lı­ğın tipi, erken tanı ve teda­vi yanı sıra, has­ta eği­ti­mi ve bilinç­len­di­ril­me­si gelir. Bazı roma­tiz­mal has­ta­lık­lar, sakat­lık­la ile sonuçlanabilir.

Roma­tizmal has­ta­lık­la­rın tanı­sı nasıl konulur?

Erken tanı roma­tiz­mal has­ta­lık­lar­da çok önem­li­dir. Erken tanı, sakat­lık­la­rı ve iç organ tutu­luş­la­rı­nı önle­ye­bi­lir. Has­ta­lı­ğın tanı­sın­da en önem­li unsur, has­ta­lık­la ile ilgi­li iyi bir öykü ve has­ta muaye­ne­si­dir. Has­ta­nın şika­yet­le­ri, öz ve soy­geç­mi­şi ile ilgi­li bul­gu­lar, iyi bir muaye­ne ile bera­ber, doğ­ru tanı için olmaz­sa olmaz­la­rı­dır. Kan ve idrar tet­kik­le­ri yanı sıra, direk gra­fi, ult­ra­so­nog­ra­fi, bil­gi­sa­yar tomog­ra­fi de gerekebilir.

Teda­vi­si müm­kün mü?

Roma­tiz­mal has­ta­lık­lar, kro­nik, enf­la­ma­tu­var has­ta­lık­lar­dır. Teda­vi­de­ki amaç sade­ce has­ta­lı­ğı kont­rol altı­na almak değil, has­ta­la­rın fonk­si­yo­nel duru­mu­nu ve yaşam kali­te­si­ni de artır­mak­tır. Son yıl­lar­da geli­şen teda­vi seçe­nek­le­ri ile bu hedef­le­re büyük bir oran­da ula­şı­lır. Roma­tiz­mal has­ta­lık­lar ağrı kesi­ci ilaç­lar­la değil, has­ta­lı­ğın sey­ri­ni ve prog­no­zu­nu değiş­ti­ren, temel etki­li ilaç­lar ile olma­lı­dır. Hedef sade­ce ağrı­yı değil, has­ta­lı­ğı kont­rol altı­na almak olma­lı­dır. Son 10 yıl­dan beri, roma­tiz­mal has­ta­lık­la­rın teda­vi­sin­de, dev­rim nite­li­ğin­de geliş­me­ler olmuş­tur. Bu has­ta­lık­la­rın oluş­ma­sın­da görev alan bazı mole­kül­ler keş­fe­dil­miş ve bun­la­ra yöne­lik geliş­ti­ri­len ilaç­lar ile has­ta­lı­ğın kont­rol altın­da tutul­ma­sı müm­kün olmuştur.

Kor­ti­zon ila­cı hak­kın­da ne düşünüyorsunuz?

Kor­ti­zon, roma­tiz­mal has­ta­lık­la­rın teda­vi­sin­de sık­lık­la kul­la­nı­lan bir ilaç­tır. Gerek­ti­ği durum­lar­da, uygun doz ve mut­la­ka dok­tor kont­ro­lü altın­da, güven­le kullanılabilir.

yonetici

See aut­ho­r­’s posts