
REFLÜ / NİSAN 2016
Reflüye neden olan en önemli sebepler, mide fıtığı, hiatal yetmezlik, çeşitli etkilerle yemek borusunun hareketlerinin bozulmuş olmasıdır. Sigara da yemek borusunun hareketlerini ve yemek borusunun alt ucundaki kapağın fonksiyonlarını bozan, tükürük üretimini azaltarak yemek borusuna kaçan asidin temizlenmesini engelleyen önemli bir faktör. Bahçeşehir Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Cengiz Bölükbaş ile reflüyü konuşmaya devam ediyoruz.
Reflüye neden olan en önemli sorunlar nelerdir? Bu sorunları nasıl saptıyorsunuz?
Gastroskopi yaparak midede fıtık var mı, aşağıda reflüye gastrit ya da ülser eşlik ediyor mu diye bakarız.Yemek borusunda yara varsa reflü teşhisini kesinleştirmiş olursunuz. Yara yoksa non-eroziv reflü (NERD) deniyor. Yemek borusuyla midenin birleştiği kapakçığın normalde gıda geçtikten sonra kapanması lazım. Bazı kişilerde, hatta bazı toplumlarda daha sık olarak, alt özofagus sfinkter dediğimiz kas kapanmıyor. Uzun süre açık kaldığında da midede biriken asit, yukarıya doğru kaçıyor. Buna hiatal yetmezlik deniyor. Yemek borusunun hareketlerinin bozuk olması da bir diğer kolaylaştırıcı nedendir. Skleroderma gibi hastalarda sık görülür. Yemek borusuna kaçan asit temizlenemez. Tükürük bezinin az çalıştığı durumlarda, sjögren sendromunda, asit temizlenemediği için yara oluşur. Sigara içenlerde de tükürük azlığı nedeniyle asit tamponize edilemez. Sigara nedeniyle motilite de bozulduğu için daha çok reflüyle karşılaşıyoruz. Sigara yemek borusunun hareketlerini bozar, yemek borusunun alt ucundaki kapağın fonksiyonlarını azaltır. Alkol de aynı etkileri yapmakla birlikte kimyasal tahrişe de neden olur. Özetle, hiatal yetmezlik, mide fıtığı, yemek borusunun bozuk olması kolaylaştırıcı nedenlerdir.
Beslenmenin reflü üzerindeki etkileri nelerdir?
Mideyi geç terk eden, yağlı gıdalar reflüyü kolaylaştırır. Özellikle fast food yiyecekler, çikolata, tekrar tekrar kızartılmış gıdalar, birden bire aşırı yemek reflüye neden olur. Yemekten sonra en az iki saat dik oturmak gerekiyor ki bu sağlıklı insan için de geçerlidir. Karın içi basınç artmışken uzanmak, var olan asidin yukarı doğru kaçmasına neden olur. Her mide fıtığı olanda, her kapak sorunu olanda reflü olacak diye bir şart yoktur, beslenme rejimini ona göre ayarlar, kilo kontrolünü sağlar, sigara içmez, alkol almazsa reflü ortaya çıkmayabilir.
KBB SORUNLARI REFLÜYE BAĞLI OLABİLİR
Atipik reflü nedir?
Atipik dediğimiz, klasik olmayan reflüde hastalar geçmeyen, gıcık tarzı öksürükle veya ses kısıklığı ile geliyor. Geçmeyen sinüzit, faranjit, orta kulak iltihabı teşhisi ile tedavi gören ama bir türlü iyileşmeyen hastalar kulak burun boğaz hekimleri tarafından bize gönderilebiliyor. Son 10 yıla kadar faranjit hep antibiyotikle tedavi edilirdi. Artık kulak burun boğaz uzmanları da anladı bunların reflüye bağlı olduğunu. Buna laringo riyal reflü diyoruz. Çoğu hasta da buna inanmakta zorluk çekiyor. Asit ölçüyoruz ve ispatlayabiliyoruz. Asidi hem alt hem üst uçtan ölçtüğünüzde üst tarafta asit miktarı daha fazla çıkıyor.