Omega 3 ile beslenmeyen bebek zeka gelişimini tamamlayamıyor

Prof. Dr. Ferit Saraçoğlu

Gebe­lik süre­cin­den bebe­ğin iki yaşı­na uza­nan döne­me veri­len ada denen ilk 1000 gün bebe­ğin uzun dönem­de sağ­lı­ğı­nı şekil­len­di­ren en önem­li süreç­ler ara­sın­da yer alı­yor. Gebe­lik ve emzir­me döne­mi­ni kap­sa­yan bu süreç­te gebe olan anne­nin bes­len­me­si ve doğal ola­rak fetus evre­sin­de­ki bebe­ği bes­le­me­si, doğa­cak olan bebe­ğin bağı­şık­lı­ğın­dan, motor ve zekâ geli­şi­mi­ne, gör­me yeti­sin­de, IQ sevi­ye­si­ne uza­nan uzun bir süre­ci etkileyebiliyor.

Yetiş­kin­lik­te görü­len diya­bet, obe­zi­te ve kar­di­ovas­kü­ler has­ta­lık­la­rın erken dönem bes­len­me­den kay­nak­la­na­bi­le­ce­ği konu­sun­da bil­gi veren Prof. Dr. Ferit Sara­çoğ­lu; İlk 1000 günün bebe­ğin yaşa­mın­da önem­li bir yer tut­tu­ğu­nun altı­nı çizi­yor. Bu dönem­de Omega‑3 yağa­sit­le­rin­den özel­lik­le DHA yönün­den iyi bes­le­ne­me­yen çocuk­la­rın gör­me­le­ri, beyin fonk­si­yon­la­rı, motor ve zekâ geli­şim­le­ri daha geri olmak­ta, IQ’ları yaşıt­la­rın­dan daha düşük bulun­mak­ta­dır. Bu bebek­ler büyü­dük­le­rin­de yaşıt­la­rı­na göre orta­la­ma 5 sınıf daha az eği­tim gör­mek­te­dir. Bu çocuk­lar­da, ile­ri­ki yaş­lar­da kro­nik has­ta­lık­lar, kalp damar sis­te­mi has­ta­lık­la­rı, şiş­man­lık, tip 2 diabet, kan­ser vb… has­ta­lık­lar daha faz­la görül­mek­te­dir. Kro­nik has­ta­lık­la­rın faz­la­laş­ma­sı hem kişi­nin eko­no­mi­si­ne hem de sağ­lık har­ca­ma­la­rı­nın art­ma­sı­na da yol açtı­ğı için sade­ce kişi­sel bir sorun değil ülke­nin bir halk sağ­lı­ğı soru­nu­dur. İlk 1000 gün­de bebek­le­rin iyi bes­len­me­si ülke geli­ri­ne de orta­la­ma % 10’luk bir artış getir­mek­te­dir. İlk 1000 gün­lük dönem­de PUFA adı­nı ver­di­ği­miz, doy­ma­mış, uzun zin­cir­li yağ asit­le­ri­nin, özel­lik­le­de Ome­ga 3’ün bebek­le­rin nöro­lo­jik geli­şim­le­ri, gör­me, zekâ ve motor fonk­si­yon­la­rı­nın geliş­me­si ve inf­la­ma­tu­ar reak­si­yon­la­rın, erken doğum­lar ve pre­ma­tü­ri­te komp­li­kas­yon­la­rı­nın azal­ma­sı, pre­ek­lamp­si gibi cid­di gebe­lik komp­li­kas­yon­la­rı­nın daha az görül­me­si, lohu­sa dep­res­yo­nu­nun daha az görül­me­si üze­rin­de­ki fay­da­la­rı nede­niy­le gebe ve erken bebek bes­len­me­sin­de çok önem­li hale gel­miş­tir” dedi.

BATI DİY­ETİ OME­GA 6’DAN ZEN­GİN, OME­GA 3’DEN FAKİRDİR

Tipik batı top­lu­mu diyet­le­ri Ome­ga 6’dan zen­gin, Ome­ga 3’den fakir­dir. Bit­ki­sel yağ­lar­da bulu­nan Ome­ga 6 yağ asit­le­ri işlen­miş, kuru­tul­muş gıda­lar­dan, sala­ta sos­la­rın­dan kolay­ca alın­mak­ta­dır. Örne­ğin 1 çay kaşı­ğı mısır yağı gün­lük Ome­ga 6 ihti­ya­cı­nı kar­şı­la­mak­ta­dır. Batı top­lum­la­rın­da nor­mal bir insan her gün ihti­ya­cın 1020 katı Ome­ga 6 almak­ta­dır. Buna kar­şın diyet­le alı­nan Ome­ga 3 yağ asit­le­ri ihti­ya­cın olduk­ça altındadır.

Batı tipi diyet­le­rin Ome­ga 3 yağ asit­le­rin­den, özel­lik­le­de DHA’dan eksik oldu­ğu bilin­mek­te­dir. Deniz ürün­le­ri Ome­ga 3 yağ asit­le­ri için iyi bir kay­nak olmak­la bir­lik­te civa kon­ta­mi­nas­yo­nu gebe­le­rin balık tüke­ti­min­den çekin­me­le­ri­ne yol açmak­ta­dır. Ame­ri­kan Kadın Has­ta­lık­la­rı ve Doğum Bir­li­ği (ACOG) gebe­le­rin haf­ta­da yak­la­şık 325 gr, civa sevi­ye­si düşük balık tüket­me­le­ri­ni öner­mek­te­dir. Civa sevi­ye­si nor­mal oldu­ğun­da (1030 ppm veya< 0,05 ppb) bu mik­ta­da balık tüke­ti­mi­nin fetü­se her­han­gi bir ris­ki bulun­ma­mak­ta­dır. Ancak yük­sek civa içe­ren balık­lar tüke­til­di­ğin­de bebek­ler­de sinir sis­te­mi geli­şi­min­de anor­mal­lik­ler izlen­mek­te­dir. Diyet­te deniz ürün­le­ri­nin tüke­tim ora­nı­nın düşük­lü­ğü ve Ome­ga 3 yağ asit­le­ri­nin vücut tara­fın­dan üre­ti­le­me­di­ği göz önü­ne alın­dı­ğın­da gebe­ler bebek­le­ri­nin gelecek sağ­lı­ğı için dışa­rı­dan des­tek almak duru­mun­da­dır­lar. Bu des­tek balık yağı ve krill yağı ola­bi­le­ce­ği gibi çok yeni olan alg yağı deni­len gıda tak­vi­ye­si ile de bu ihti­yaç tamam­la­na­bil­mek­te­dir. Plan­lı gebe­lik, gebe­lik ve lak­tas­yon (emzir­me) dönem­le­rin­de alı­nan alg yağı anne kar­nın­da­ki bebe­ğin kog­ni­tif (algı, kav­ra­ma gibi…) ve gör­me yete­ne­ği­ni geliş­tir­mek­te­dir. Alg yağ­la­rı­nın Ome­ga 3 kap­sa­mın­da olduk­ça önem­li oldu­ğu­nu belir­ten Prof. Dr Ferit Sara­çoğ­lu şun­la­rı söy­le­di: Plan­lı gebe­lik, gebe­lik ve emzir­me döne­min­de kul­la­nıl­ma­sı gere­ken DHA’ya gebe­li­ğin iler­le­yen ayla­rın­da ihti­yaç daha da art­mak­ta­dır. Hem anne­le­rin DHA alı­mı hem de dola­şım­da­ki DHA kon­sant­ras­yo­nu, bebe­ğin kan DHA kon­sant­ras­yo­nu­nu belir­le­mek­te­dir. Bebek­le­rin sant­ral sinir sis­te­mi geli­şi­mi için 18 ay ola­na kadar DHA ihti­yaç­la­rı bulun­mak­ta­dır. 20 yağ asi­din­den sade­ce Ome­ga 3 ve 6 vücut­ta sen­tez­le­ne­me­mek­te fetu­sun ihti­ya­cı olan mik­tar pla­sen­ta yoluy­la anne­den geç­mek­te­dir. Alg­ler­den (su yosu­nu) gelen alg yağ­la­rı bit­ki­sel, doğal ve koku­suz Omega‑3 kay­na­ğı­dır. Aynı zaman­da alg­ler veje­ter­yan­la­rın kul­la­nı­mı­na da uygun­dur. Ağır metal, tok­sik içer­mez ve kokusuzdur.”

 

İlgili Haberler

Leave a Comment