Menoraji Kadınların Farkında Olmadığı Yaygın Bir Sağlık Sorunu

Aşı­rı adet kana­ma­sı­nın son dere­ce yay­gın ancak giz­li kal­mış bir sağ­lık soru­nu oldu­ğu bildirildi.
Türk Jine­ko­lo­ji Der­ne­ği tara­fın­dan İzm­ir Kaya Ter­mal Ote­l­’­de düzen­le­nen ​“Meno­ra­ji Tanı ve Teda­vi Kıla­vu­zu Bil­gi­len­dir­me Top­lan­tı­sı” çer­çe­ve­sin­de ger­çek­leş­ti­ri­len basın top­lan­tı­sın­da konu­şan TJOD Baş­ka­nı Prof. Dr. İsm­ail Mete İtil, Türk kadın­la­rın­da kan­sız­lı­ğın en yay­gın sağ­lık sorun­la­rın­dan biri oldu­ğu­nu belir­te­rek, ​“Her 100 kadın­dan 70–90’ında kan­sız­lık prob­le­mi bulun­mak­ta­dır. Bunun en önem­li nede­ni aşı­rı adet kana­ma­la­rı­dır” dedi.
Meno­ra­ji­’­nin üret­ken çağ­da­ki kadın­la­rın yaşam­la­rı­nı önem­li boyut­ta etki­le­yen ve sık rast­la­nan bir sağ­lık soru­nu oldu­ğu­na dik­kat çeken Prof. Dr. İtil, ​“Kan, içer­di­ği hüc­re­ler ve mad­de­ler­le kalp­ten tüm organ­la­ra pom­pa­la­nan ve organ­la­rın oksi­jen ve besin mad­de­si ihti­yaç­la­rı­nı kar­şı­la­yan bir sıvı­dır. Düzen­li ola­rak aldı­ğı­mız sıvı ve besin mad­de­le­ri kana geçe­rek organ­la­ra dağı­tı­lır. Solu­du­ğu­muz hava­da bulu­nan oksi­jen akci­ğer­ler­den kana geçe­rek kal­be bura­dan da organ­la­ra ulaş­tı­rı­lır. Besin­ler­le alı­nan demir sin­di­rim sis­te­min­den kana geç­ti­ğin­de bazı taşı­yı­cı­lar tara­fın­dan alı­nır ve alyu­var­la­rın yapım yeri olan kemik ili­ği­ne götü­rü­lür. İht­iy­aç faz­la­sı ise çeşit­li organ­lar­da depo­la­nır. Gün­lük ihti­yaç besin­ler­le kar­şı­la­na­ma­dı­ğın­da bu depo­lar­dan faydalanılır.
Demir depo­la­rı son­suz bir kay­nak değil­dir. Gün­lük alım yeter­siz oldu­ğun­da veya ihti­yaç faz­la oldu­ğun­da depo­lar tüke­nir ve alyu­var­la­rın üre­ti­mi aksa­ma­ya başlar.
Üre­tim aksa­ma­sı ilk baş­lar­da vücu­dun alı­ğı çeşit­li önlem­ler­le gide­ril­me­ye çalı­şı­lır. Önlem­ler yeter­siz kal­dı­ğın­da ​“kan­sız­lık” yani demir eksik­li­ği­ne bağ­lı ola­rak alyu­var­la­rın yeter­siz üre­til­me­sin­den kay­nak­la­nan durum vücut­ta çeşit­li belir­ti­ler ver­me­ye baş­lar” dedi. Sey­rek olu­şan meno­ra­ji atak­la­rı­nın sağ­lık açı­sın­dan büyük bir risk oluş­tur­ma­ma­sı­na rağ­men atak­la­rın tek­rar­la­yı­cı olma­sı duru­mun­da ve özel­lik­le 80 ml’­nin üze­rin­de kan kay­bı oluş­tu­ğun­da cid­di sağ­lık sorun­la­rı­nın mey­da­na gel­di­ği­ni belir­ten Prof. Dr. İtil, ​“Aylık ola­rak sürek­li 60 ml’­nin üze­rin­de kan kay­bı odl­ma­sı ane­mi­ye neden olmak­ta­dır. Demir eksik­li­ği ane­mi­si­ne neden olan meno­ra­ji, pre­me­no­po­zal kadın­lar­da en sık rast­la­nan ane­mi nede­ni­dir. Meno­ra­ji­nin yaşam kali­te­si üze­rin­de­ki etki­le­ri­ni araş­tı­ran çalış­ma­lar­da yaşam kali­te­sin­de önem­li boyut­ta düşüş oldu­ğu gös­te­ril­mek­te­dir. Meno­ra­ji­nin ev ve iş haya­tı­nı, duy­gu­du­ru­mu, cin­sel ve s osyal yaşa­mı olum­suz etki­le­di­ği sap­tan­mış­tır” dedi.
Prof. Dr. İtil, aşı­rı adet kana­ma­sı sonu­cu olu­şan ane­mi­nin sağ­lık üze­rin­de­ki etki­le­ri­ni şöy­le sıraladı:
​“Cil­din sağ­lık­lı ren­gi­ni veren cilt altın­da bulu­nan kıl­cal damar­lar­dır. Kan­sız­lık duru­mun­da cilt ren­gi kan­sız­lı­ğın şid­de­tiy­le oran­tı­lı ola­rak soluk­la­şır. Kan hac­mi azal­dı­ğın­da kalp organ­la­ra yeter­li kanı ulaş­tı­ra­bil­mek için daha faz­la devir yap­mak zorun­da­dır. Bu neden­le kan­sız­lık duru­mun­da nabız daha hız­lı atar, kal­bin bu aşı­rı çalış­ma­sı ara­da sıra­da düzen­siz atma­sı­na yani çar­pın­tı­la­rın orta­ya çık­ma­sı­na neden ola­bi­lir. Kalp bu aşı­rı akti­vi­te esna­sın­da ​“yorul­mak­ta­dır”. Bu aşı­rı akti­vi­te ile­ri durum­lar­da kal­bin büyü­me­si­ne ve çok ile­ri durum­lar­da yeter­siz kal­ma­sı­na neden olabilir.
Kal­bin yap­tı­ğı daha faz­la devir, akci­ğer­le­rin de gerek­ti­ğin­den daha faz­la çalış­ma­sı­na neden olur. Bu neden­le kan­sız­lık duru­mun­da nefes dar­lı­ğı gibi belir­ti­ler orta­ya çıkabilir.
Her ne kadar kalp ve akci­ğer­ler doku­nun ihti­ya­cı­nı kar­şı­la­mak için nor­mal­den faz­la yorul­sa­lar da vücu­dun oksi­jen ihti­ya­cı çok iyi bir şekil­de kar­şı­la­na­ma­mak­ta­dır. Bunun sonu­cu ola­rak kan­sız­lı­ğı olan kişi­ler­de hal­siz­lik, güç­süz­lük gibi belir­ti­le­re sık rastlanır.
Vücut ısı­sı­nın kont­ro­lün­de kanın işlev­le­ri son dere­ce önem­li­dir. Kanı az olan kişi­ler bu neden­le daha çok üşürler.
Yuka­rı­da­ki belir­ti­le­rin dışın­da demir eksik­li­ği olan kişi­ler­de görü­le­bi­len diğer belir­ti­ler ara­sın­da en önem­li­le­ri ağız kena­rın­da olu­şan çat­lak­lar, tır­nak­la­rın kolay kırıl­ma­sı sayı­la­bi­lir. İleri dere­ce­de demir eksik­li­ğin­de top­rak, buz, kireç, nişas­ta gibi mad­de­ler yenebilmektedir.”

Aşı­rı Adet Kana­ma­sı Kan­sız­lı­ğın En Önem­li Nedeni

Meno­ra­ji (aşı­rı adet kana­ma­sı) faz­la mik­tar­da (>80 ml) ve/veya 7 gün­den uzun süren adet kana­ma­sı ola­rak tanım­lan­dı­ğı­nı söy­le­yen Prof. Dr. Can­sun Demir, her 10 kadın­dan biri, 36–40 yaş­la­rı ara­sın­da 4 kadın­dan biri aşı­rı adet kana­ma­sı soru­nu yaşa­dı­ğı­nı belir­te­rek, ​“Ancak bir çoğu bunu doğal ola­rak kabul edi­yor. Teda­vi edi­le­bi­lir bir sorun oldu­ğu­nu bil­mi­yor. Hekim­ler de kadın­lar­da görü­len aşı­rı kan­sız­lı­ğın nede­ni­ni çok faz­la sor­gu­la­ma­dan, demir des­tek teda­vi­si yap­mak­la yeti­ni­yor­lar” dedi. Meno­ra­ji­nin neden­le­ri­nin myom­lar, yaş, kan has­ta­lık­la­rı, endo­met­ri­ozis, siga­ra ve alkol tüke­ti­mi ve stres oldu­ğu­nu vur­gu­la­yan Prof. Dr. Demir, ​“Büyük bir bölü­mü de alt­ta yatan bir nede­ne bağ­lı olmak­sı­zın orta­ya çık­mak­ta­dır” diye konuştu.
Demir depo­la­rı son­suz bir kay­nak olma­dı­ğı­nı bil­di­ren Demir, Gün­lük alım yeter­siz oldu­ğun­da veya ihti­yaç faz­la oldu­ğun­da depo­lar tüke­nir ve alyu­var­la­rın üre­ti­mi aksa­ma­ya baş­lar. Üre­tim aksa­ma­sı ilk baş­lar­da vücu­dun alı­ğı çeşit­li önlem­ler­le gide­ril­me­ye çalı­şı­lır. Önlem­ler yeter­siz kal­dı­ğın­da ​“kan­sız­lık” yani demir eksik­li­ği­ne bağ­lı ola­rak alyu­var­la­rın yeter­siz üre­til­me­sin­den kay­nak­la­nan durum vücut­ta çeşit­li belir­ti­ler ver­me­ye baş­lar. Demir eksik­li­ği­ne bağ­lı kan­sız­lı­ğın tanı­sı olduk­ça kolay­dır. Yapı­lan bir kan sayı­mın­da hemog­lo­bin ve hema­tok­rit adı veri­len değer­le­rin nor­ma­lin altı­na inmiş olma­sı ve alyu­var­la­rın orta­la­ma büyük­lük­le­ri­nin azal­mış oldu­ğu­nun göz­len­me­si demir eksik­li­ği ane­mi­si tanı­sı­nın kon­ma­sı için yeter­li­dir. Bazı durum­lar­da ve özel­lik­le de kan­sız olma­sı için bir nede­ni olma­yan kişi­ler­de kan­sız­lı­ğın nede­ni­ni ve kay­na­ğı­nı araş­tır­mak için daha ile­ri ince­le­me­le­re baş­vu­rul­ma­sı gere­ke­bi­lir” dedi.
Demir eksik­li­ği­ne bağ­lı kan­sız­lı­ğın teda­vi­sin­de en temel amaç ​“akan mus­lu­ğu dur­dur­mak” oldu­ğu­nu söy­le­yen Prof. Dr. İsm­ail Mete İtil, “ Özel­lik­le üre­me çağın­da­ki kadın­lar­da çeşit­li neden­le­re bağ­lı ola­rak orta­ya çıkan aşı­rı adet kana­ma­la­rı teda­vi edil­di­ğin­de kan­sız­lık da kısa zaman­da düze­le­cek­tir. Kadın­lar ara­sın­da ​“aşı­rı adet kana­ma­sı­nın sağ­lık belir­ti­si oldu­ğu, ya da vücut­tan pis kanın atıl­dı­ğı, vücu­dun temiz­len­di­ği “ şek­lin­de­ki yay­gın ina­nış­la­rın bilim­sel ger­çek­li­ği yok­tur. Aşı­rı adet kana­ma­la­rı mut­la­ka teda­vi gerek­ti­ren önem­li bir sağ­lık soru­nu­dur. Teda­vi alt­ta yatan nede­ne yöne­lik ola­rak yapı­lır. Aşı­rı adet kana­ma­sı çoğu zaman alt­ta yatan bir nede­ne bağ­lı değil­dir. Bu konu­da son yıl­lar­da geliş­ti­ril­miş ve başa­rı­lı sonuç­lar veren ilaç­lar bulu­nu­yor. Bun­lar­dan hor­mon sal­gı­la­yan rahim içi sis­tem­ler­dir. 5 yıl sürey­le kul­la­nı­la­bi­len bu sis­tem­ler­de %95 ora­nın­da kana­ma azal­ma­sı sağ­la­nır. Son dere­ce güven­li­dir. Diğer yön­tem­ler ise doğum kont­rol hap­la­rı (Doğum kont­ro­lü ve kana­ma­da %50 azal­ma sağ­lar), pro­ges­te­ron­lar ((Doğum kont­ro­lü ve kana­ma­da %80 azal­ma sağ­lar), kana­ma dur­du­ru­cu­lar (Doğum kont­ro­lü ve kana­ma­da %60 azal­ma sağ­lar)” dedi.
Aşı­rı adet kana­ma­sı­nın cid­di bir sağ­lık soru­nu oldu­ğu ile iliş­ki­li ola­rak top­lum­da ve hekim­ler ara­sın­da far­kın­da­lık yara­tıl­ma­sı gerek­ti­ği­ni belir­ten Prof. Dr. Can­sun Demir, ​“Aynı kadı­nın sağ­lı­ğı ve yaşam kali­te­si­ni bozan bu soru­nun kolay­lık­la teda­vi edi­le­bi­len bir sağ­lık soru­nu oldu­ğu­nun da vur­gu­lan­ma­sı gere­kir. Aile hekim­le­ri­nin de aşı­rı kan­sız­lık belir­le­nen kadın­la­rı, aşı­rı adet kana­ma­sı yönün­den sor­gu­la­ma­sı veya jine­ko­lo­ğa yön­len­dir­me­si gere­kir. TJOD bunun için bir tanı teda­vi kıla­vu­zu hazır­la­dı. Bu kıla­vu­zu önce kadın doğum uzman­la­rı ile pay­la­şı­yo­ruz. Der­ne­ği­miz aynı zaman­da aile hekim­le­ri­ne yöne­lik konu ile ilgi­li bil­gi­len­dir­me top­lan­tı­la­rı da düzen­le­yecek” diye konuştu.

HABER MERKEZİ

See aut­ho­r­’s posts