Küçük bakterilerin büyük sonuçları olabilir

Özel­lik­le çocuk­lar­da görü­len ve teda­vi edil­me­di­ğin­de cid­di sağ­lık sorun­la­rı­na neden Beta Bak­te­ri­si­ni Okan Üni­ver­si­te­si Has­ta­ne­si Çocuk Sağ­lı­ğı ve Has­ta­lık­la­rı Uzma­nı Prof. Dr. Emin Ünüvar’a sorduk.

Beta nedir?

Hal­kı­mı­zın ​“beta mik­ro­bu” diye bil­di­ği has­ta­lık etke­ni tıb­bi ismi ile Strep­to­coc­cus pyo­ge­nes isim­li bak­te­ri­dir. Eşde­ğer diğer ismi de A gru­bu beta heme­oli­tik strep­to­kok­tur. Bu isim­de­ki ​“beta” kolay­ca kul­la­nıl­mak­ta, hal­kı­mız da ​“beta mik­ro­bu” ola­rak adlandırmaktadır.

Teh­li­ke­li mi?

Bu mik­rop sağ­lık­lı kişi­ler­de bulun­maz. Boğaz­da nor­mal­de bulun­ma­yan beta mik­ro­bu boğaz böl­ge­si­ne gele­rek yer­le­şecek olur­sa badem­cik ilti­ha­bı­na, faren­ji­te neden olur. Beta mik­ro­bu­nun neden oldu­ğu badem­cik ilti­hap­lan­ma­sı­nın önem­li olma­sı­nın nede­ni geçi­ri­len badem­cik ilti­ha­bı son­ra­sın­da akut eklem roma­tiz­ma­sı­na ya da böb­rek ilti­ha­bı­na neden ola­bil­me­si­dir. Akut eklem roma­tiz­ma­sı da kal­bi­mi­zin kapak­çık­la­rın­da kalı­cı hasar­la­ra neden ola­bi­lir. Bu etke­nin neden ola­bil­di­ği diğer has­ta­lık tab­lo­la­rı için­de sinir sis­te­mi­nin tutul­ma­sı, çocuk­lar­da bazı tik­le­re neden olma­sı da yer alır. Beta mik­ro­bu­nun neden ola­bil­di­ği bu has­ta­lık tab­lo­la­rı özel­lik­le 5–15 yaş gru­bu çocuk­lar­da önem­li­dir. Eklem roma­tiz­ma­sı da en sık bu yaş dönem­le­rin­de görülmektedir.

Çocuk­la­rın beta geçir­dik­le­ri nasıl anlaşılır?

Badem­cik ilti­hap­lan­ma­sı olan çocuk­lar­da beta mik­ro­bu­nun bu has­ta­lı­ğa neden olup olma­dı­ğı­nın anla­şıl­ma­sı boğaz sal­gı­sı­nın mik­ro­bi­yo­lo­jik ola­rak ince­len­me­si ile müm­kün­dür. Muaye­ne bul­gu­la­rı önce­lik­le değer­len­di­ri­lir ve gere­kir­se boğaz kül­tü­rü yapı­la­rak sonuç belirlenir.

Bula­şı­cı mı?

Beta mik­ro­bu­na bağ­lı ola­rak badem­cik ilti­hap­lan­ma­sı geçi­ren çocuk­lar etra­fa bula­şı­cı­dır. Bu bula­şı­cı­lık grip has­ta­lı­ğı kadar yük­sek düzey­de değil­se de var­dır. Teda­vi baş­lan­ma­sı, anti­bi­yo­tik kul­la­nıl­ma­sı ile 24 saat için­de kay­bo­lur. Bulaş­ma esas ola­rak dam­la­cık yolu ile, solu­num yolu sal­gı­la­rın­dan olmak­ta­dır. Beta has­ta­lı­ğı özel­lik­le mev­sim geçiş dönem­le­rin­de, kala­ba­lık ve kapa­lı alan­lar­da çok kolay bulaşır.

Belir­ti­le­ri neler?

Yük­sek ateş, boğaz ağrı­sı, boyun böl­ge­sin­de ele gelen lenf bezi büyü­me­si, dilin yapı­sı­nın değiş­me­si, pas­lı bir hal alma­sı, boğa­zın kıza­ra­rak üze­rin­de beyaz örtü gibi yapı­la­rın oluş­ma­sı has­ta­lı­ğın ana özel­lik­le­ri­dir. Has­ta­nın en önem­li yakın­ma­sı boğaz ağrı­sı ve ateş­tir. Bu iki­si olduk­ça karak­te­ris­tik bul­gu­lar­dır. Bu bul­gu­lar geliş­ti­ğin­de bir heki­me baş­vu­rul­ma­lı­dır. Eğer doğ­ru tanı konul­maz ve teda­vi­si yapıl­maz ise yuka­rı­da bah­se­di­len has­ta­lık­lar, özel­lik­le eklem roma­tiz­ma­sı ris­ki doğmaktadır.

Nasıl teda­vi ediliyor?

Beta faren­ji­ti tanı­sı kesin­leş­tik­ten son­ra eklem roma­tiz­ma­sı­nın engel­len­me­si için anti­bi­yo­tik teda­vi­si uygu­la­nır. Peni­si­lin aller­ji­si var­sa bu durum­da uygun olan diğer bazı anti­bi­yo­tik­ler de teda­vi­de kul­la­nı­la­bi­lir. Peni­si­lin teda­vi­si akut eklem roma­tiz­ma­sı­nın geliş­me­si­ni önler.

Beta aşı­sı var mı?

Beta mik­ro­bu­na kar­şı bir aşı yok­tur. Zira bu bak­te­ri­nin bir­çok fark­lı ben­ze­ri bulun­mak­ta­dır. Ayrı­ca aşı uygu­lan­ma­sı doku ben­zer­li­ği nede­niy­le akut eklem roma­tiz­ma­sı­nı tak­lit ede­bi­lir. Bun­lar öngö­rü­le­bi­len risk­ler­dir. Ancak bili­nen ger­çek aşı­sı­nın bulunmadığıdır.

Beta­dan korun­mak için neler yapılabilir?

Elle­rin sık sık yıkan­ma­sı, temiz tutul­ma­sı, kişi­sel hij­ye­ne dik­kat edil­me­si, tek kul­la­nım­lık men­dil­le­rin kul­la­nıl­ma­sı, ev ortam­la­rı­nın yete­rin­ce hava­lan­dı­rıl­ma­sı önem taşır. Has­ta ve ateş­li çocuk­la­rın evde isti­ra­ha­ti uygun olacaktır.

yonetici

See aut­ho­r­’s posts