Kişisel tedaviler gastrointestinal kanserlerde yüz güldürüyor

KAN­SER / OCAK 2016

5. Ulus­la­ra­ra­sı Gast­ro­in­tes­ti­nal Kan­ser­ler Kon­fe­ran­sı, İstanbul’da yapıldı.

En sık görü­len kan­ser gru­bu olan gast­ro­in­tes­ti­nal kan­ser­ler­le ilgi­li her tür­lü bilim­sel geliş­me­le­rin ele alın­dı­ğı kong­re­ye 12 ülke­den 50’si yaban­cı yak­la­şık 400 bilim insa­nı katıl­dı. Ulus­la­ra­ra­sı Kan­ser Kont­rol Örgü­tü (UICC), Hacet­te­pe Üni­ver­si­te­si Kan­ser Ens­ti­tü­sü ve Türk Kan­ser Araş­tır­ma ve Savaş Kuru­mu Derneği’nin des­te­ği ile düzen­le­nen, Prof. Dr. Şuayib Yalçın’ın baş­kan­lı­ğın­da yapı­lan ulus­la­ra­ra­sı kong­re­nin bilim­sel prog­ra­mın­da, tümör­le­re yöne­lik, tanı, teda­vi ve bakım ile ilgi­li geliş­me­ler tar­tı­şı­lı­rak gün­cel bil­gi­ler yenilendi.

KİŞ­İS­EL TEDA­Vİ­L­ERLE MİDE KAN­SE­Rİ­NDE SAĞ­KA­LIM SÜRE­Sİ ARTTI

Mide ve kolon kan­se­ri­nin teda­vi­sin­de­ki geliş­me­ler­le ilgi­li bil­gi veren Türk Kan­ser Araş­tır­ma ve Savaş Kuru­mu Der­ne­ği Baş­ka­nı Prof. Dr. Şuayib Yal­çın, özet­le şun­la­rı anlattı:

“Sağ­lık­lı bes­len­me ile korun­ma ola­na­ğı olan kolon kan­se­ri, maale­sef ülke­miz­de hala önem­li, önde gelen kan­ser­ler­den biri olma­ya devam edi­yor ve has­ta­lar dok­to­ra geç baş­vu­ru­yor. Özel­lik­le eriş­kin yaş­ta demir eksik­li­ği ane­mi­si olan kişi­ler bu konu­da araş­tı­rıl­ma­lı. Ancak son zaman­lar­da mide kan­se­ri teda­vi­sin­de önem­li geliş­me­ler oldu. Kemo­te­ra­pi ajan­la­rı­nın daha iyi geliş­me­si­ne ila­ve ola­rak hede­fe yöne­lik ajan­lar ve immü­no­te­ra­pi­ler ile mide kan­se­ri teda­vi­sin­de çok önem­li teda­vi başa­rı­la­rı elde edildi.

Bun­lar­dan en önem­li­si ile­ri evre HER‑2 ola­rak ifa­de edi­len mide kan­se­rin­de HER yolu­nun hedef­len­me­si. Bu amaç­la ile­ri evre­de mide kan­se­rin­de kemo­te­ra­pi ile bir­lik­te ​“tras­tu­zu­mab” kul­la­nıl­ma­sı ile HER‑2 pozi­tif has­ta­lar­da hem tümör küçül­me ora­nı art­tı hem de bu has­ta­la­rın yaşam süre­sin­de önem­li uza­ma mey­da­na gel­di. Mide kan­se­ri teda­vi­sin­de araş­tı­rı­lan diğer yön­tem ise bağı­şık­lık sis­te­mi­ni kont­rol eden yol­la­rın hedef­len­me­si. Bu yolu hedef­le­yen yeni ilaç­la­rın ön sonuç­la­rı­nın başa­rı­lı olma­sı nede­ni ile ile­ri kli­nik çalış­ma­lar­da deneniyor.

KOLON KAN­SE­Rİ­ND­EN KUR­TA­RAN ERKEN TANI­YI HAS­TA­LA­RIN SADE­CE BEŞ­TE BİRİ ALIYOR

Kolon kan­se­ri ülke­miz­de en sık görü­len sin­di­rim sis­te­mi kan­se­ri. Oysa tıp artık bu kan­se­ri çok daha iyi tanı­yor. Kalın bar­sak kan­se­ri tüm kan­ser­le­rin %8’ini oluş­tu­ran, sin­di­rim sis­te­mi­nin en sık görü­len kan­se­ri. Türkiye’de yıl­lık yak­la­şık 10.000−12.000 yeni vaka bek­le­ni­yor. Bu kan­ser bes­len­me ile doğ­ru­dan ili­şik­li. Faz­la yağ­lı ve kır­mı­zı etten zen­gin bes­len­me, şiş­man­lık, seb­ze ve mey­ve­yi az tüket­me ve az posa­lı ve az lif­li gıda tüket­me, aile öykü­sü ris­ki artırıyor.

Teda­vi başa­rı­sı­nı etki­le­yen en önem­li fak­tör has­ta­lı­ğın evre­si. Erken evre­de başa­rı ora­nı yük­sek. Bunun dışın­da has­ta­nın genel duru­mu, yaşı, has­ta­lı­ğın yay­gın­lık duru­mu önemli.

Kalın bar­sak (kolon ve rek­tum) kan­se­ri erken tanı konul­du­ğun­da başa­rı şan­sı %90–95’lere ula­şı­yor. Ancak has­ta­la­rın sade­ce yak­la­şık beş­te birin­de çok erken tanı kona­bi­li­yor. Bu has­ta­lar­da cer­ra­hi yeter­li, ancak tümör bar­sak duva­rı boyun­ca iler­ler veya lenf düğü­mü­ne sıç­rar­sa sade­ce cer­ra­hi ile başa­rı ora­nı %40–60 iken günü­müz­de cer­ra­hi son­ra­sı uygu­la­nan kemo­te­ra­pi­den son­ra has­ta­lar­da başa­rı ora­nı %80’lere ula­şa­bi­li­yor. İleri evre­de ise teda­vi esas ola­rak kemo­te­ra­pi ve hede­fe yöne­lik ajan­la­rın orta­ya çıkı­şı ile kemo­te­ra­pi­nin etkin­li­ğin­de anlam­lı artış sağ­la­nı­yor. Kemo­te­ra­pi­ye ek ola­rak beva­si­zu­mab, setuk­si­mab, pani­tu­mu­mab, rego­ra­fe­nib gibi ilaç­lar­la kolon kan­se­rin­de en az 3 sıra sis­te­mik teda­vi şan­sı doğ­du. İmm­un­ot­er­ap­il­er­in ön sonuç­la­rı da bazı kolon kan­se­ri alt grup­la­rın­da bu ilaç­la­rın yaşam süre­si­ni uzat­ma ola­sı­lı­ğı ola­bi­le­ce­ği­ni gös­ter­mek­te­dir. Ayrı­ca cer­ra­hi dışın­da görün­tü­le­me ve giri­şim­sel rad­yo­lo­ji ala­nın­da­ki geliş­me­ler sonu­cun­da bazı has­ta­lar­da yeni bazı lokal teda­vi seçe­nek­le­ri orta­ya çık­mış­tır. Bu açı­dan ülke­miz­de rad­yo­fe­ra­kans ablas­yon, mik­ro­dal­ga ablas­yon, kemo ve rad­yo­em­bo­li­zas­yon yay­gın ola­rak kullanılmaktadır.

Kolon kan­se­rin­de erken tanı ve korun­ma müm­kün. Bu neden­le top­lum­sal far­kın­da­lı­ğın art­ma­sı ve ülke­miz­de kalın bar­sak kan­se­ri­ne yöne­lik ola­rak 50 yaş üstü birey­ler­de kolon kan­se­ri tara­ma­sı yap­mak gerekmektedir.”

Kan­se­re akıl­lı test ile erken teş­his ve kişi­sel­leş­ti­ril­miş teda­vi imka­nı Türkiye’de

Türkiye’de ilk kez uygu­lan­ma­ya baş­la­yan yeni yön­tem kan­ser hüc­re­le­ri­ni yaka­lı­yor, sayı­la­rı­nı tes­pit edi­yor, hat­ta kan­se­rin türü­nü söy­lü­yor. Bütün bun­la­rı basit bir kan örne­ğin­den yapıyor.

Tümör­ler henüz mev­cut yön­tem­ler­le tanım­la­na­ma­ya­cak kadar küçük­ken bile dola­şan kana hüc­re­le­ri­nin geçe­bil­di­ği­ni bili­yo­ruz. Bu yeni sis­tem saye­sin­de kan­ser hüc­re­le­ri yaka­la­nı­yor ve dola­şan kan hüc­re­le­rin­den ayırt edi­le­rek tanım­la­nı­yor. Kan­ser­de bam­baş­ka bir bakış açı­sı geti­ren bu yeni sis­tem, Ana­do­lu Sağ­lık Mer­ke­zi tara­fın­dan Türkiye’de ilk kez hiz­me­te sunu­lu­yor. Bu yeni tek­no­lo­ji hak­kın­da bil­gi veren Ana­do­lu Sağ­lık Mer­ke­zi Pato­lo­ji Uzma­nı Prof. Dr. Hüse­yin Baloğ­lu, ​“Kan­ser has­ta­lı­ğı­nın tanı­sı için kla­sik ola­rak tümö­rün belir­li bir boyu­ta gel­me­si gere­ki­yor. Fakat yeni yön­tem saye­sin­de artık tümör belir­li bir boyu­ta eriş­me­den ve baş­ka bir organ ya da doku­da kit­le oluş­tur­ma­dan tes­pit edi­le­bi­li­yor” dedi.

Ame­ri­kan İlaç Daire­si (FDA) tara­fın­dan onay­la­nan geliş­miş bir CTC, bir tüp kan­da bulu­nan kan hüc­re­le­ri­ni ve kan­ser hüc­re­le­ri­ni ayırt ede­bi­len yeni yön­tem. Bu yön­tem­le kan­ser en erken evre­de teş­his edi­le­bi­li­yor. Yeni tek­no­lo­ji­nin kan ver­me soru­nu olma­yan her has­ta­ya uygu­la­na­bi­le­ce­ği­ni dile geti­ren Prof. Dr. Hüse­yin Baloğ­lu, ​“Alı­na­cak kan için has­ta­nın aç ya da tok olma­sı fark etmi­yor. İlk aşa­ma­da, alı­nan kanın için­de­ki nor­mal kan hüc­re­ler ayırt edi­lir­ken; bazı özel algo­rit­ma­lar ara­cı­lı­ğıy­la, baş­ka hüc­re yapı­la­rı olup olma­dı­ğı da tes­pit edi­li­yor. Bu saye­de sis­tem, kanın ken­di hüc­re­le­ri­ni ekar­te eden diğer hüc­re­le­ri içe­ren bir sıvı veri­yor. İkinci aşa­ma­da, bu sıvı için­de kan­ser hüc­re­si olup olma­dı­ğı, kan­ser­li hüc­re­le­rin mole­kü­ler özel­lik­le­ri baz alı­na­rak ince­le­ni­yor. Söz konu­su özel­lik­ler mev­cut­sa ve hüc­re­le­rin sayı­sı belir­li bir mik­ta­rın üstün­dey­se kan­ser hüc­re­si ola­rak tanı­na­bi­li­yor. Böy­le­lik­le yeni yön­tem hem kan­ser­li hüc­re­le­ri yaka­lı­yor hem sayı­sı­nı gös­te­ri­yor hem de han­gi tip kan­ser oldu­ğu­nu anla­mak için son­ra­ki ince­le­me­ler­de kul­la­nı­la­cak özel­lik­ler­de kan­ser hüc­re­si yaka­la­yıp veri­yor. Tüm bu aşa­ma­lar top­lam 6–8 saat­te tamam­la­na­bi­li­yor” diye konuştu.

KİŞ­İS­E­LLE­ŞTİ­Rİ­L­MİŞ TEDA­Vİ SAĞLIYOR

Türkiye’de ilk kez uygu­la­na­cak olan bu yeni yön­tem ile kan­ser teş­hi­si konu­lan kişi­nin teda­vi süre­ci de izle­ne­bi­li­yor. Eski sis­tem­de kan­ser tümör­le­ri­nin teda­vi­ye olumlu/olumsuz ya da nötr yanıt ver­di­ği 3 ay sonun­da belir­le­ne­bi­lir­ken; yeni tek­no­lo­ji saye­sin­de teda­vi önce­si ve son­ra­sı kan­da­ki hüc­re sayı­sı net bir şekil­de sap­ta­nıp kar­şı­laş­tı­rı­la­bi­li­yor. Teda­vi­den kısa süre son­ra kan­ser hüc­re­le­ri­nin sayı­sın­da her­han­gi bir azal­ma olup olma­dı­ğı­nın ince­le­ne­bil­di­ği­ni belir­ten Prof. Dr. Baloğ­lu, bu tek­no­lo­ji­nin teda­vi­nin gidi­şi­ni değiş­ti­re­bi­lecek kişi­sel­leş­ti­ril­miş kan­ser teda­vi­si uygu­lan­ma­la­rı­na yöne­lik ince­le­me­ler için de önem­li bir ola­nak oldu­ğu­nu belirtti.

Prof. Dr. Baloğ­lu, ​“Bu geliş­miş tek­no­lo­ji ile mev­cut kan­ser­li hüc­re­le­ri kan­da yaka­la­ya­rak hüc­re­le­ri mole­kü­ler özel­lik­le­ri­ne göre ayırt ede­bi­li­yo­ruz. Bu işlem­ler sonun­da tümö­rün han­gi organ­dan kay­nak­lan­mış ola­bi­le­ce­ği konu­sun­da da bil­gi sahi­bi ola­bi­li­yo­ruz” dedi.

Akde­niz kan­ser­le­ri için böl­ge­sel işbirliği

Onko­lo­ji­de böl­ge­sel işbir­lik­le­ri gide­rek önem kaza­nı­yor. 2005 yılın­da düzen­le­nen Türk-Yunan ESMO Onko­lo­ji Kur­su ile baş­la­yan orga­ni­zas­yo­nun başa­rı­sı son­ra­ki yıl­lar­da tüm Akde­niz ülke­le­ri­ni kap­sa­yan MMOF ​“Medi­ter­ra­ne­an Mul­ti­dis­cip­li­nary Onco­logy Forum”a dönüş­tü. 2 yıl­da bir düzen­li kong­re­ler yapıl­ma­ya baş­lan­dı. Yak­la­şık 800 üye­si olan MMOF’nin bu yıl İstanbul’da düzen­le­nen kong­re­sin­de, kan­ser araş­tır­ma­la­rı­nın yoğun ola­rak yapıl­dı­ğı ülke­ler­de git­tik­çe aza­lan ama Akde­niz böl­ge­sin­de sık­lık­la görü­len kan­ser tür­le­ri­ne yöne­lik yeni teda­vi yön­tem­le­ri üze­rin­de görüş alış­ve­ri­şin­de bulu­nu­lup yeni araş­tır­ma­lar­la ilgi­li bil­gi­ler paylaşılıyor.

Bilim­sel prog­ram­da; tıb­bi onko­lo­ji, rad­yo­te­ra­pi, onko­lo­jik cer­ra­hi, meme cer­ra­hi­si, mole­kü­ler biyo­lo­ji ala­nın­da söz sahi­bi olan ulus­la­ra­ra­sı onko­lo­ji uzman­la­rı­nın sunum­la­rı yer alı­yor. Konuy­la ilgi­li açık­la­ma yapan Türk Tıb­bi Onko­lo­ji Der­ne­ği ve Forum Baş­ka­nı Prof. Dr. Gök­han Demir, ​“Kli­nik onko­lo­ji­nin çok önem­li bir yanı da coğ­ra­fi fark­lı­lık­lar gös­ter­me­si­dir. Bazı kan­ser tür­le­ri, bazı coğ­raf­ya­lar­da daha sık kar­şı­mı­za çık­mak­ta­dır. Akde­niz ülke­le­rin­de özel­lik­le akci­ğer, mide, kara­ci­ğer ve mesa­ne kan­ser­le­ri batı top­lum­la­rı­na oran­la daha sık görül­mek­te­dir Kong­re­miz­de bu böl­ge­sel fark­lı­lık gös­te­ren kan­ser tür­ler hak­kın­da yoğun tar­tış­ma­lar yapı­lı­yor” dedi.

İzm­ir, İsl­am ülke­le­ri­nin kan­ser­le müca­de­le mer­ke­zi oldu

Ulus­la­ra­ra­sı Kan­ser Kont­rol Örgü­tü tara­fın­dan İstanbul’da düzen­le­nen Dün­ya Kan­ser Lider­ler Zirvesi’nde (WCLS) Türkçe’ye çev­ri­len Kan­ser Atla­sı tanıtıldı.

Ame­ri­kan Kan­ser Cemi­ye­ti (ACS), Ulus­la­ra­ra­sı Kan­ser Araş­tır­ma­la­rı Ajan­sı tara­fın­dan hazır­la­nan Kan­ser Atlası’nın ikin­ci bas­kı­sı Türk Kan­ser Araş­tır­ma­la­rı ve Savaş Kuru­mu Der­ne­ği tara­fın­dan Türkçe’ye çev­ril­di. Böy­le­ce Türk­çe, Kan­ser Atlası’nın çev­ril­di­ği doku­zun­cu dil oldu.

Bu yıl­ki gün­de­mi ​“Etkin İşb­irl­iği” ola­rak belir­le­nen zir­ve ile ilgi­li bil­gi veren Sağ­lık Bakan­lı­ğı Kan­ser­le Savaş Daire­si Baş­ka­nı Doç. Dr. Murat Gül­te­kin, Türkiye’nin 2008 yılın­dan beri Ulu­sal Kan­ser Kont­rol Planı’na dahil oldu­ğu­nu ve bu saye­de böl­ge­nin en dene­yim­li ülke­le­rin­den biri konu­mun­da bulun­du­ğu­nu belir­te­rek, ​“Kan­ser kayıt­la­rı için tüm şehir­ler­de bütün nüfu­sun yüz­de 100’ünü kap­sa­yan aktif bir kayıt mer­ke­zi­ni haya­ta geçir­dik. İzm­ir, bütün Kuzey Afri­ka ve Batı Asya için Dün­ya Sağ­lık Örgütü’ne bağ­lı Ulus­la­ra­ra­sı Kan­ser Araş­tır­ma­la­rı Ajan­sı Mer­ke­zi ola­rak tayin edil­di. Tür­ki­ye, İsl­am İşb­irl­iği Teşkilatı’nın kan­ser­le müca­de­le­de öncü­sü hali­ne gel­di. Batı’dan edin­di­ği­miz dene­yi­mi bu ülke­ler­le pay­la­şa­rak köp­rü vazi­fe­si göre­ce­ğiz” diye konuştu.

yonetici

See aut­ho­r­’s posts