GÜNCEL / EYLÜL 2016
Cleveland Clinic’ten Dr. Tommaso Falcone, yumurtalık dokusunu korumak suretiyle kanser tedavisi sonrası kadınların normal hayatlarına devam edebileceğini açıkladı. 21 sene önce Cleveland Clinic’e üreme endokrinolojisi ve infertilite bölüm başkanı olarak gelen ve şu anda Kadın Sağlığı Enstitüsü Başkanı olan Falcone, her ne kadar başarısız olsa da bu yılın başında Cleveland Clinic’te gerçekleştirilen ülkedeki ilk rahim naklinde takım lideriydi. Ancak Falcone’un en büyük ilgisi, İngiliz bilim adamı Roger Gosden tarafından geliştirilen ve halen deneysel olan prosedür üzerine. Prosedür, kanserli hastadan yumurtalık dokusunun alınması ve dondurulmasını kapsıyor. Kemoterapinin hasar veya yıkım oluşturma tehlikesi geçtikten sonra doku çözdürülüp yeniden sahibine nakledilebiliyor.
Yumurtalık dokusunun korunması, Falcone tarafından Clinic’te 7 sene önce başlatılan fertilitenin korunması programının bir parçası. Falcone, prosedürün standart alternatiflere – özellikle in vitro dölleme ile oluşturulan embriyoların dondurulması- göre en büyük avantajının hız olduğunu söylüyor.
Falcone IVF’nun birkaç haftalık bir zaman aldığını, kendi uyguladığı prosedürde ise pazartesi günü yumurtalığını çıkardığı bir hastanın, o gün öğleden sonra kemoterapiye başlayabildiğini açıkladı.
Prosedür genelde tek yumurtalığın çıkartılmasını içeriyor. İkinci yumurtalık vücutta bırakılıyor çünkü meme kanseri hastalarında yumurtalığın ilaç tedavisinden zarar görmeden kalmak için %40’lık bir şansı var.
Bazı vakalarda ilaç tedavisi doğurganlığı tehlikeye sokacak kadar toksik değil ve böyle durumlarda yumurtalığın sadece bir kısmı alınarak dondurulur. Falcone, bunun bir tür sigorta poliçesi olduğunu söylüyor:
AĞAÇ KURBAĞASINA BENZİYOR
“Cerrahi müdahale sonrası yumurtalığın dondurulması sanılanın aksine pek kolay değil. Yüksek su içeriğine sahip bir doku genelde tam donmaz. Doku içeriğindeki su yayılır ve hücre duvarını yırtar- tıpkı sıfırın altındaki sıcaklıkta yer altı tesisatlarındaki buzla dolu borular gibi-. Yumurtalığın kendisinde su içeriği düşüktür ancak içeride kalan yumurtalar su ile doludur. Bu yüzden doktorlar mümkün olduğunca fazla suyu çekip onun yerine donma noktasını düşürücü bir ilaç koyarlar.”
Falcone bunun, kışın donup ilkbaharda çözünerek hayatına devam eden ağaç kurbağasına benzediğini söylüyor. Ağaç kurbağasının kanında tıpkı bir antifreeze görevi gören bir kimyasal bulunur ve bu antifreeze hasarı engeller. Yumurtalık genelde vücuda döndükten 3 ay sonra normal fonksiyon göstermeye başlar.
Falcone’a göre, çoğu Avrupa’da olmak üzere yumurtalık dokusunu koruyarak doğurganlıklarını güvence altına alan kadınlardan 60 bebek dünyaya geldi. Bu doğumlardan henüz Clinic’te gerçekleşen yok çünkü yumurtalıkların vücuda geri transplantasyonu tedavinin tamamlanmasından sonra 5–6 seneden önce gerçekleştirilemiyor.
Clinic’in yumurtalık dokusunu koruma prosedürünü seçen ilk hastasının 5–6 yıllık bu bekleme süresi geçen sene tamamlandı.
