İmmün yetmezlikler 300’den fazla hastalığa neden oluyor

Prof. Dr. Simten Malhan
Prof. Dr. Sim­ten Malhan

PIY / NİS­AN 2016

Bağı­şık­lık sis­te­mi yeter­siz­lik­le­rin­den ve yük­sek oran­da akra­ba evli­lik­le­rin­den kay­nak­la­nan hata­lı gen­le­rin neden oldu­ğu Pri­mer İmm­ün Yet­mez­lik­ler (PIY) has­ta­lık­la­rı tüm detay­la­rıy­la Kli­nik İmm­ün­ol­oji Kongresi’nde ele alın­dı. Bu yıl ikin­ci­si ger­çek­leş­ti­ri­len Kli­nik İmm­ün­ol­oji Kongresi’nin temel konu­su, Kom­bi­ne İmm­ün Yet­mez­lik­ler” ola­rak belirlendi.

Kli­nik İmm­ün­ol­oji Der­ne­ği tara­fın­dan ger­çek­leş­ti­ri­len kong­re­de akra­ba evli­lik­le­ri­nin sık yaşan­dı­ğı ülke­miz­de görül­me sık­lı­ğı Avru­pa ve ABD’ye kıyas­la 5 kat daha faz­la olan PIY has­ta­lık­la­rı­na far­kın­da­lı­ğın artı­rıl­ma­sı­nın öne­mi vur­gu­lan­dı. PIY has­ta­sı ve İmm­ün Yet­mez­lik Der­ne­ği Baş­ka­nı Sel­can Kaya, bir diğer PIY has­ta­sı olan Dr. Gök­çen Gözü­ba­tık, İmm­ün Yet­mez­li­ği has­ta­lı­ğı­nın süre­ci, yaşa­nan­lar ve far­kın­da­lı­ğı­nın öne­mi­ne dik­kat çek­ti. Kong­re­de, sağ­lık eko­no­mi­si ve poli­ti­ka­sı, sağ­lı­ğa bağ­lı yaşam kali­te­si ile sağ­lık çık­tı­la­rı ölçüm ve değer­len­dir­me ala­nın­da pro­fe­sör ünva­nı­nı alan Dr. Sim­ten Mal­han, diğer otu­rum konuş­ma­cı­la­rı Dr. K. Aydan İkinc­io­ğull­arı ve Dr. Deniz Acı­can ile bir­lik­te Pri­mer İmm­un Yet­mez­lik konu­sun­da­ki mali­yet çalış­ma­la­rı paylaşıldı.

PIY’LI BEBEK­LE­RİN ÜÇTE BİRİ TANI ALIYOR

İlk kez 1952’de Colo­nel Ogden Bru­ton isim­li çocuk dok­to­ru tara­fın­dan tanım­la­nan ve son 60 yıl­da 300’den faz­la has­ta­lık tab­lo­su­na neden olan PIY soru­nu, immün sis­te­min yeter­siz kal­ma­sıy­la bebek­le­rin sık rahat­sız­lan­ma­sı­na neden olur­ken, geli­şim­le­ri­ni engel­li­yor. Bunun yanı sıra bebek­le­rin bir yaşı­na ulaş­ma­dan ölüm­le­ri­ne bile neden ola­bi­li­yor. Türkiye’de her yıl 130’a yakın doğan ağır kom­bi­ne immün yet­mez­lik­li bebek­le­rin sade­ce üçte biri tanı ala­rak teda­vi şan­sı bulu­yor. Bu has­ta­lık­la­rın ortak nok­ta­sı ise, bebek­le­rin sık rahat­sız­lan­ma­sı. Bebek­ler­de, vücu­du savun­mak­la görev­li immün sis­tem yeter­siz oldu­ğun­dan, mik­rop­lar yani bak­te­ri, man­tar, virüs, para­zit­ler tek­rar tek­rar ve ağır seyir­li enfek­si­yon­la­ra yol açı­yor. Bunun sonu­cu ola­rak bebek­ler geli­şe­mi­yor, kilo ala­mı­yor ve yaşıt­la­rı gibi büyü­ye­mi­yor. Has­ta­lık sade­ce bebek ve çocuk­lar­da değil, yetiş­kin yaş­lar­da­ki insan­lar­da da orta­ya çıka­bi­li­yor. Çocuk nüfu­su­nun yoğun­lu­ğu, aile başı­na düşen çocuk sayı­sı­nın yük­sek olma­sı da ülke­miz­de bu ve ben­ze­ri kalıt­sal has­ta­lık­la­rın orta­ya çıkı­şı için risk oluş­tu­ru­yor. Henüz fark edil­me­miş top­lum sağ­lı­ğı sorun­la­rın­dan biri ola­rak orta­ya çıkan PIY, ülke­miz için taşı­dı­ğı sos­yo­kül­tü­rel özel­lik­ler nede­niy­le cid­di bir risk oluşturuyor.

HEKİ­ML­ER FAR­KIN­DA OLMALI

PIY ile sava­şan Kli­nik İmm­ün­ol­oji Der­ne­ği; PIY has­ta­lık­la­rı­nın ülke­miz­de sık görü­len erken tanı ve teda­vi sağ­lan­ma­dı­ğın­da yük­sek mor­bi­di­te ve mor­ta­li­te­ye sebe­bi­yet veren has­ta­lık­lar oldu­ğu­na dik­kat çeki­yor. Der­nek, ülke­miz­de bu has­ta­lık­la­rın ger­çek sık­lı­ğı­nın belir­len­me­si, erken tanı­nın hedef­len­me­si, tanı ve teda­vi yak­la­şım­la­rı­nın stan­dar­di­ze edil­me­si ve bu has­ta­lık­la­rın yeni doğan tara­ma prog­ram­la­rı için­de yer alma­sı­nın sağ­lan­ma­sı için bu yıl ikin­ci kez kong­re­yi düzenledi. 

Ülke­miz­de 3540 Pedi­at­rik İmm­ün­ol­oji uzma­nı ve bu has­ta­la­rı takip eden yak­la­şık 45 mer­kez bulun­du­ğu­nu belir­ten der­nek yöne­ti­mi, bu mer­kez­ler­de büyük özve­ri ile has­ta­lar için tanı ve teda­vi ola­nak­la­rı sağ­lan­ma­ya çalı­şıl­dı­ğı­nı ancak ne yazık ki kay­nak­la­rın iste­ni­len ölçü­de ve yeter­li düzey­de olma­dı­ğı­nı dile geti­ri­yor. Top­lum­da, hekim­ler ve sağ­lık çalı­şan­la­rı ara­sın­da bu has­ta­lık­la­rın far­kın­da­lık düze­yi­ni artı­ra­cak ve yük­sek şüp­he indek­si oluş­tu­ra­cak şekil­de eği­ti­me yer veril­me­si­nin altı­nı çizen Kli­nik İmm­ün­ol­oji Der­ne­ği, top­lum, aile plan­la­ma­sı uygu­la­ma­la­rı­nın des­tek­len­me­si ve akra­ba evli­lik­le­ri­nin bu ola­sı kötü sonuç­la­rı bakı­mın­dan bil­gi­len­di­ril­me­si­ne önce­lik veril­me­si ama­cıy­la ülke­mi­zin sağ­lık poli­ti­ka­sı­nı belir­le­yen res­mi kurum ve gönül­lü kuru­luş­la­rın prog­ram­la­rın­da önce­lik­li ola­rak yer alma­sı için çalış­ma­la­rı­nı sürdürüyor.

İlgili Haberler

Leave a Comment