“İlacın filmini değil, bilimini yapmalıyız”

FAR­MA­KO­LO­Jİ / KASIM 2015

ABD’de çok önem­li bir ilaç araş­tır­ma gru­bu­nun için­de olan Met­ro­pol Üni­ver­si­te­si Tıb­bi Far­ma­ko­lo­ji Ana­bi­lim Dalı Baş­ka­nı Yrd. Doç. Dr. Mus­ta­fa Güzel, Türkiye’de artık sana­yi­ci­nin eli­ni taşın altı­na koy­ma­sı gerek­ti­ği­ni belir­te­rek, ​“İlac­ın fil­mi­ni değil, bili­mi­ni yap­ma­lı­yız” dedi. Güzel, risk alın­ma­sı gerek­ti­ği­ni ifa­de eder­ken, bir ilaç­la 20 yıl­lık cari açı­ğın kapa­tı­la­bi­le­ce­ği­ne dik­kat çekti. 

Bu yıl üçün­cü­sü düzen­le­nen Ulus­la­ra­ra­sı İlaç Tasa­rım Kongresi’nde (BAU Drug Design Cong­ress 2015) Türkiye’nin ilaç geliş­tir­me konu­sun­da uzman­laş­mış bilim insan­la­rı, yeni nesil ilaç­la­rın bil­gi­sa­yar des­tek­li çalış­ma­lar­la araş­tı­rı­lıp geliş­ti­ril­di­ği, yakın bir gele­cek­te daha faz­la ila­cın daha kısa süre­de, daha az mali­yet­le piya­sa­da ola­bi­le­ce­ği müj­de­si­ni verdi. 

HAF­TA­DA 7 MİLY­ON MOLE­KÜL TARANABİLİYOR

Bah­çe­şe­hir Üni­ver­si­te­si Tıp Fakül­te­si Biyo­fi­zik Ana­bi­lim Dalı Öğre­tim Üye­si Doç. Dr. Ser­dar Dur­da­ğı, ilaç keşif­le­ri­ni daha kısa süre­de ger­çek­leş­tir­mek için yapı­lan mul­ti­fonk­si­yo­nel ilaç çalış­ma­la­rı ve sanal tara­ma­la­rın yeni teda­vi­le­re ulaş­ma­yı kolay­laş­tı­ra­ca­ğı­nı ifa­de etti. 

Bil­gi­sa­yar des­tek­li araş­tır­ma­lar­la, gele­nek­sel yön­tem­ler­le yıl­lar­ca süren çalış­ma­la­rın günü­müz­de bir­kaç haf­ta­ya indi­ği­ni anla­tan Doç. Dr. Dur­da­ğı, ​“Nor­mal­de mil­yon­lar­ca mole­kü­lün test edi­le­bil­me­si için bir insan ömrü yet­mez­ken artık haf­ta­da 7 mil­yon mole­kül tara­na­bi­lir hale gel­di. Bil­gi­sa­yar üze­rin­den yapı­lan ilaç tasa­rı­mı çalış­ma­la­rı ilaç Ar-Ge’sindeki bu zor­lu süreç­le­ri 2–3 haf­ta­ya düşü­rü­yor” dedi. 

KAR­Dİ­Y­OV­ASK­ÜL­ER YAN ETKİ­L­ER ARAŞTIRILIYOR

Son yıl­lar­da piya­sa­ya sürü­len pek çok yeni nesil hiper­tan­si­yon, kalp, grip ve göz ila­cı­nın keş­fin­de bil­gi­sa­yar des­tek­li ilaç tasa­rı­mın­dan fay­da­la­nıl­dı­ğı­na dik­kat çeken Dur­da­ğı, sanal tara­ma­la­rın ilaç­la­rın yan etki­le­ri­nin ince­len­me­sin­de de kul­la­nıl­dı­ğı­nı söy­le­di. Dur­da­ğı, ​“Mil­yon­lar­ca dola­ra mal olan mev­cut ilaç­la­rın piya­sa­dan çekil­me­sin­de­ki en önem­li sebep­ler­den biri, kalp-damar sağ­lı­ğı üze­rin­de­ki olum­suz etki­le­ri­dir. Bil­gi­sa­yar des­tek­li ilaç tasa­rım çalış­ma­la­rı ile yapı­lan sanal tara­ma­lar­da aday ilaç­la­rın mole­kül­le­ri, henüz ilaç hali­ne gel­me­den kar­di­yo­vas­kü­ler yan etki­le­ri açı­sın­dan da ince­le­ne­rek kalp üze­rin­de olum­suz etki yap­ma­yan ya da ris­ki az olan bile­şik­ler seçi­le­bi­li­yor” diye konuştu.

NADİR KAN­SER İÇİN GELİ­ŞT­İR­İ­LEN İLAÇ PROS­TAT KAN­SE­Rİ­NDE UMUT OLUYOR 

ABD’de kan­ser üze­ri­ne araş­tırm­la­rı­nı sür­dü­ren Geor­ge­to­wn Üni­ver­si­te­si Tıp Fakül­te­si Onko­lo­ji Departmanı’ndan Prof. Dr. Aykut Üren de, kemik tümör­le­ri ve kli­nik çalış­ma­la­rı­nı sür­dür­dü­ğü ilaç araş­tır­ma­la­rı hak­kın­da bil­gi ver­di. ​“Yetim has­ta­lık­lar” ola­rak adlan­dı­rı­lan nadir görü­len kan­ser tür­le­ri­ne yöne­lik yürüt­tük­le­ri ilaç geliş­tir­me çalış­ma­la­rı­nı anla­tan Prof. Dr. Üren, çalış­ma arka­daş­la­rı ile bir­lik­te geliş­tir­dik­le­ri ilaç­lar­dan biri­nin önü­müz­de­ki 6 ay için­de has­ta­lar üze­rin­de denen­me­ye baş­la­na­ca­ğı­nı vur­gu­la­ya­rak, şöy­le konuş­tu: ​“Bazı kan­ser tür­le­rin­de bulu­nan ve onla­rı nor­mal hüc­re­ler­den ayı­ran özel­lik­le­ri­ni hedef­le­yen bu yeni nesil ilaç, önce­lik­le çocuk­lar­da görü­len bir tür kemik ve yumu­şak doku tümö­rün­de dene­necek. Sonuç­la­rın başa­rı­lı olma­sı duru­mun­da aynı ila­cın pros­tat kan­se­rin­de de kul­la­nıl­ma­sı ve aynı yak­la­şı­mın diğer kan­ser tür­le­rin­de de uygu­lan­ma­sı müm­kün olacak.” 

Nadir has­ta­lık­lar söz konu­su oldu­ğun­da yapı­la­cak araş­tır­ma­la­rın mali­yet­le­ri yük­sek, kazanç­la­rı çok az ola­ca­ğın­dan ilaç fir­ma­la­rın­dan des­tek ala­ma­dık­la­rı­nı, çalış­ma­la­rı­nı dev­let­ten ve has­ta yakın­la­rın­dan aldık­la­rı des­tek­le yürüt­tük­le­ri­ni anla­tan Üren, ​“Yakın­la­rı­nı bu has­ta­lık­lar­dan kay­bet­miş var­lık­lı aile­ler­den büyük des­tek görü­yo­ruz” dedi. 

“SANA­Yİ­Cİ ELİ­Nİ TAŞIN ALTI­NA KOYSUN”

Met­ro­pol Üni­ver­si­te­si Tıb­bi Far­ma­ko­lo­ji ABD Baş­ka­nı Yrd. Doç. Dr. Mus­ta­fa Güzel ise, halen teda­vi­si olma­yan, her­han­gi bir ilaç geliş­ti­ril­me­miş kan­ser, Alz­he­imer, MS ve ALS gibi önem­li has­ta­lık­lar üze­rin­de çalış­tık­la­rı­nı belir­te­rek, bu has­ta­lık­la­ra kar­şı ilaç keşif­le­rin­de geli­nen nok­ta ve sür­dür­dü­ğü çalış­ma­lar­la ilgi­li önem­li açık­la­ma­lar yap­tı. Bir­çok kan­ser ila­cı­nın paten­ti­ne imza atmış olan Güzel, ülke­miz­de de artık kan­ser için yeni ilaç çalış­ma­la­rı­nın yapıl­ma­sı gerek­ti­ği­ni vurguladı. 

Türkiye’de ilaç üre­til­me­si­nin önün­de maze­ret­ler ola­ma­ya­ca­ğı­nı ifa­de eden Güzel, ​“Eski­den des­tek yok­tu, şim­di TÜBİ­T­AK des­tek veri­yor. Sana­yi­ci her şeyi dev­let­ten bek­le­me­me­li, eli­ni taşın altı­na sok­ma­lı. Dev­let de sana­yi­ci­cin ve aka­de­mis­yen­le­rin önü­nü açma­lı. Kop­ya çek­me­me­li­yiz, artık fil­mi­ni değil, bili­mi­ni yap­ma­lı­yız. Bunun zaman ala­ca­ğı ve meşak­kat­li bir süreç ola­ca­ğı da bilin­me­li ve kabul edil­me­li. Ris­ki de ödü­lü de olan bu süreç sonun­da bir ilaç­la 20 yıl­lık cari açı­ğı kapa­ta­bi­lir­si­niz” diye konuştu. 

MÜJ­DE­Lİ HABER­LER DE VAR

ABD’de yürü­tü­len araş­tır­ma­la­rın sonuç­la­rı­nı da pay­la­şan Güzel, müj­de­li haber­ler ver­di. Yeni bir Alz­he­imer ila­cı­nın denen­di­ği­ni, üç ayrı diya­bet ila­cı­nın da FAZ II B aşa­ma­sı­na gel­di­ği­ni söy­le­yen Güzel, ​“Özel­lik­le kan­se­rin meta­bo­lik bir has­ta­lık ola­rak değer­len­di­ri­le­bi­le­ce­ği üze­rin­de duru­lu­yor. Kan­ser ile şeker ara­sın­da­ki iliş­ki­yi araş­tı­rı­yo­ruz. Bu doğ­rul­tu­da geliş­tir­di­ği­miz bir ila­cın kli­nik araş­tır­ma­la­rı devam edi­yor” dedi.

HABER MERKEZİ

See aut­ho­r­’s posts