Her ishal besin zehirlenmesi değildir

Son gün­ler­de ishal vaka­la­rın­da önem­li bir artış yaşa­nı­yor. Ani hava deği­şik­lik­le­ri ve temiz olma­yan sula­rın kul­la­nıl­ma­sı­nın ishal şika­yet­le­ri­ne neden oldu­ğu düşü­nü­lü­yor. Karın ağrı­sı, hal­siz­lik, sürek­li sıkış­ma his­si ve vücut­ta cid­di sıvı kay­bı gibi neden­ler­le has­ta­la­ra zor anlar yaşa­tan bu durum besin zehir­len­me­si ile de karış­tı­rı­la­bi­li­yor. Memo­ri­al Eti­ler Tıp Mer­ke­zi Dahi­li­ye Bölümü’nden Uz. Dr. Özlem Kap­lan, ishal ve teda­vi­si hak­kın­da bil­gi verdi.

HAVA DEĞİ­Ş­İM­LE­Rİ­NE DİKKAT

Gün­de üç veya daha faz­la sayı­da yumu­şak, sulu dış­kı­la­ma duru­mu ishal ola­rak tanım­lan­mak­ta­dır. Bu prob­le­mi yaşa­yan kişi­ler sürek­li bir sıkı­şık­lık his­si ile nere­dey­se tuva­le­te bağım­lı kal­mak­ta­dır. Geliş­miş ülke­ler­de viral neden­li ishal­ler daha faz­la görü­lür­ken; sos­yo­eko­no­mik duru­mu düşük, alt yapı tesis­le­ri yeter­siz, temiz su soru­nu yaşa­yan ve kişi­sel hij­ye­ne önem veril­me­yen ülke­ler­de bak­te­ri­yel neden­ler ön plan­da­dır. Bu dönem­ler­de görü­len ishal­ler de daha çok mik­ro­bik ishal­ler ola­rak kar­şı­mı­za çık­mak­ta­dır. Uygun koşul­lar­da sak­lan­ma­yan yiye­cek­ler­de üre­yen mik­rop­lar, enfek­te sula­rın içil­me­si ya da bu sular­la yıkan­mış mey­ve seb­ze­le­rin tüke­til­me­si isha­le neden olur. Aynı zaman­da isha­li olan kişi­le­rin el hij­ye­ni­ne dik­kat etme­me­si de mik­rop­la­rın çev­re­ye yayı­lı­mı­nı kolay­laş­tır­mak­ta­dır. Baş­ka has­ta­lık­lar nede­niy­le kul­la­nı­lan bazı anti­bi­yo­tik­ler, bağır­sa­ğın emi­lim kusur­la­rı, bazı hor­mo­nal has­ta­lık­lar, stres de ishal neden­le­ri arasındadır.

HAYA­Tİ RİSK TAŞIYOR

İsh­al hız­la sıvı kay­bı­na neden oldu­ğu için teda­vi edil­me­di­ği durum­lar­da ölü­me kadar varan olum­suz sonuç­lar doğu­ra­bi­lir. Bebek­ler­de, yaş­lı­lar­da, hami­le­ler­de ve bağı­şık­lık sis­te­mi ile ilgi­li rahat­sız­lık­la­rı olan birey­ler­de has­ta­lık daha ağır sey­re­der. Bu neden­le sıvı ve elekt­ro­lit kayıp­la­rı­nın yeri­ne konul­ma­sı teda­vi için çok önem­li­dir. İsh­ali olan kişi­le­rin has­ta­lık öykü­sü­nün alın­ma­sı, muaye­ne ve kap­sam­lı tet­kik­ler­le teda­vi süre­ci­ne karar veril­me­si gerekir.

ÖZEL SIVI İÇİLMELİ

Genel duru­mu iyi olan bulan­tı ve kus­ma­nın olma­dı­ğı ate­şi olma­yan has­ta­lar­da 1 lit­re kay­na­tıl­mış soğu­tul­muş suya 1 çor­ba kaşı­ğı şeker, 1 tat­lı kaşı­ğı sof­ra tuzu ve 1 çay kaşı­ğı kar­bo­nat konu­la­rak karış­tı­rı­lır ve hazır­la­nan karı­şım içi­le­bil­di­ği kadar sık ara­lık­lar­la içi­lir. Daha ağır durum­lar­da kişi ağız­dan bes­le­ne­mi­yor­sa, ate­şi var­sa ve ishal 24 saat­ten uzun sür­düy­se mut­la­ka has­ta­ne şart­la­rın­da damar yolu ile sıvı ve elekt­ro­lit tak­vi­ye­si yapıl­ma­lı, dış­kı ince­le­me­si yapı­la­rak teda­vi belirlenmelidir.

NE YEME­Lİ?

Has­ta­lık süre­cin­de doğ­ru bes­len­me çok önem­li­dir. Bu dönem­de yağ­lı ve lif­li gıda­lar­dan kaçın­mak gere­kir. Pata­tes ve muz potas­yum kay­bı­nı önle­mek açı­sın­dan en önem­li gıda­lar­dır. Çor­ba, haş­la­ma, püre, maar­na ve pirinç tüke­ti­mi sağ­lan­ma­lı­dır. Teda­vi­nin en önem­li kıs­mı sıvı ve elekt­ro­lit kay­bı­nı önle­mek­tir. İsh­ale kar­şı kişi­sel temiz­li­ğe dik­kat etmek, özel­lik­le her fır­sat­ta elle­ri yıka­mak, kay­na­ğı bilin­me­yen, açık­ta satı­lan veya dağı­tı­lan, dene­tim­siz içme sula­rı ve bu sular­la yıkan­mış seb­ze ve mey­ve­le­ri tüket­me­mek, yiye­cek­le­rin taze olma­sı­na, paket­len­miş ola­rak satı­lan yiye­cek­le­rin üze­rin­de­ki son kul­lan­ma tari­hi­nin geç­me­miş olma­sı­na dik­kat edilmelidir.

yonetici

See aut­ho­r­’s posts