Hastaların kolesterol ilacını bırakmasını doktorlar önleyebilir

KOLES­TE­ROL / MAYIS 2016

Koles­te­rol düşü­rü­cü ilaç­la­rın kara­ci­ğer ve kas sis­te­mi üze­ri­ne ola­sı yan etki­le­rin­den kor­kan has­ta­lar, dok­tor­la­rı­na danış­ma­dan ilaç­la­rı­nı bıra­kı­yor. Has­ta­la­rın, kulak­tan dol­ma hika­ye­ler ve inter­net­te kont­rol­lü olma­yan, aslın­da çoğu kez de güve­ni­lir olma­yan bir takım bil­gi­ler­le, ihti­ya­cı oldu­ğu hal­de ilaç­la­rı­nı bırak­tı­ğı­nı söy­le­yen Liv Hos­pi­tal Kar­di­yo­lo­ji Uzma­nı Doç. Dr. Yel­da Tay­ya­re­ci, ilaç­la­rı kul­lan­ma­yı bırak­ma­nın kalp kri­zi gibi çok cid­di bir takım teh­li­ke­le­ri de bera­be­rin­de getir­di­ği­ni söylüyor.

Doç. Dr. Tay­ya­re­ci, bugü­ne kadar yapıl­mış yüz­ler­ce çalış­ma, yüz­ler­ce mer­kez ve bu konu­da söz sahi­bi bilim insan­la­rı­nın sta­tin­le­rin kul­la­nıl­ma­sı­nın fay­da­la­rı­na dik­kat çek­ti­ği­ni ve tabii ki yan etki­le­rin de ifa­de edil­di­ği­ni belir­ti­yor. Tay­ya­re­ci, ​“Bu yüz­den has­ta­ya yan etki­le­rin neler ola­bi­le­ce­ği konu­sun­da bil­gi veril­me­li, gerek­ti­ğin­de kul­la­nım­da elde edi­lecek fay­da­nın yanın­da, yan etki ora­nı­nın çok daha az oldu­ğu anla­tıl­ma­lı­dır” dedi. Tay­ya­re­ci şu bil­gi­le­ri verdi:

İLACI BIRAK­MAK KAL­Bİ VURUYOR

“2015 yılın­da Danimarka’da yapı­lan bir çalış­ma­da koles­te­rol düşü­rü­cü ilaç baş­la­nan 40 ve üze­ri 674 bin 900 kişi ince­len­di. Sta­tin­le­rin en güven­li ilaç­lar ara­sın­da yer alma­sı­na rağ­men çeşit­li yan etki­le­ri ola­bi­le­ce­ğiy­le ilgi­li nega­tif veya pozi­tif haber­ler has­ta­la­rın ila­ca devam etme veya kes­me kara­rı üze­rin­de etki­li oldu­ğu orta­ya çık­tı. Takip­te koles­te­rol düşü­rü­cü ila­cı­nı bıra­kan­lar­da kalp kri­zi­nin 1.26 kat, kar­di­yo­vas­kü­ler neden­li ölü­mün ise 1.18 kat art­tı­ğı belirlendi.

Erken bıra­kıl­ma­sı­nı etki­le­yen faktörler:

• Sta­tin­le ilgi­li nega­tif haberler,

• Sta­tin baş­lan­dı­ğı tak­vim yılı (ne kadar erken baş­la­nır­sa o kadar erken bırakılmış),

• Sta­tin kul­la­nım dozu (yük­sek doz kul­la­nan­lar daha çok ilaç bırak­ma­ya meyilli),

• Erkek cin­si­yet­te olanlar,

• Büyük şehir­ler­de yaşa­yan­lar (sos­yal med­ya, basın etkisi.)

Kalp damar has­ta­lık­la­rı ris­ki­ni azaltıyor

ACC/AHA (Ame­ri­kan Kalp Cemi­ye­ti) 2016 yılı top­lan­tı­sın­da yak­la­şık 13 bin kişi üze­rin­de yapı­lan HOPE‑3 çalış­ma­sı­nın sonuç­la­rı­nı açık­lan­dı ve kanıt­lan­mış bir kalp has­ta­lı­ğı bulun­ma­yan, ancak kalp damar has­ta­lı­ğı açı­sın­dan orta dere­ce­de risk­li olan, birin­cil koru­yu­cu teda­vi ola­rak koles­te­rol düşü­rü­cü ilaç­la­rı kul­la­nan­lar­da, 5 yıl­lık kar­di­yo­vas­kü­ler olay­la­rın (ölüm, kalp kri­zi ve inme) belir­gin ola­rak azal­dı­ğı gös­te­ril­di. Orta dere­ce­de risk­li has­ta­lar­da koles­te­rol ila­cı kul­la­nı­mı­nın LDL (kötü koles­te­rol) düze­yi­ne bakıl­mak­sı­zın, koles­te­rol ila­cı kul­lan­ma­yan­lar­la kar­şı­laş­tı­rıl­dı­ğın­da, yine kalp damar has­ta­lı­ğı­na bağ­lı olay­la­rı azalt­tı­ğı ve yan etki­le­ri ola­rak bili­nen kan­ser ve diya­bet sık­lı­ğın­da artı­şa da yol açma­dı­ğı orta­ya çıktı.

Karar dok­tor­la bir­lik­te verilmeli

İlaçl­arda olu­şa­bi­lecek 10 bin­de 1 ihti­mal olan bir yan etki bile FDA’nın (Ame­ri­kan İlaç Der­ne­ği) kri­ter­le­ri­ne göre pros­pek­tü­se yazı­lı­yor. Ancak 10 bin de 1 olan ihti­mal ile ila­cı alma­dı­ğı­nız­da, 10 yıl­da en az yüz­de 5–10 kalp kri­zi, inme ve ölüm ora­nı­nı artı­ra­bi­li­yor. Yapı­lan araş­tır­ma­lar dört grup has­ta­da koles­te­rol düşü­rü­cü ilaç­la­rın kul­la­nıl­ma­sı­nın fay­da­la­rı­nın yan etki­le­rin­den çok daha faz­la oldu­ğu­na işa­ret edi­yor. Bu yüz­den has­ta koles­te­rol ila­cı­na ihti­ya­cı olup olma­dı­ğı­na güven­di­ği, ken­di­si­ni takip eden dok­to­ruy­la karar vermelidir.

Koles­te­rol ila­cı kul­lan­ma­sı gerekenler

1- Daha önce­den sap­tan­mış ate­rosk­le­ro­tik kar­di­yo­vas­kü­ler has­ta­lık (damar sert­li­ği olan hastalar)

2- LDL koles­te­rol düze­yi 190 mg/dL sevi­ye­si­nin üze­rin­de olanlar

3- 40–75 yaş ara­sın­da ve şeker has­ta­lı­ğı olup LDL koles­te­ro­lü 70–189 mg/dL ara­sın­da olanlar

4- Kanıt­lan­mış damar sert­li­ği veya şeker has­ta­lı­ğı olma­yan ancak 40–75 yaş ara­sın­da ve LDL koles­te­ro­lü 70–189 mg/dL sevi­ye­le­rin­de 10 sene­lik ate­rosk­le­ro­tik kar­di­yo­vas­kü­ler has­ta­lık ris­ki yüz­de 7.5’in üze­rin­de olan bireyler.

yonetici

See aut­ho­r­’s posts