Fibromiyalji ağrısı artık kader değil

AĞRI / HAZİ­R­AN 2016

Fib­ro­mi­yal­ji Send­ro­mu (FMS) yay­gın kas ağrı­la­rı ve vücu­dun bir­çok böl­ge­sin­de aşı­rı has­sa­si­yet­le sey­re­den kro­nik bir ağrı send­ro­mu. Oluş­tur­du­ğu şid­det­li ağrı ve yor­gun­luk nede­ni ile haya­tı büyük ölçü­de olum­suz etki­ler­ken, inlen­di­ri­ci olma­yan uyku, biliş­sel dal­ga­lan­ma­lar, dep­res­yon ve ank­si­ye­te gibi psi­ko­lo­jik yakın­ma­lar, kol­lar­da bacak­lar­da karın­ca­lan­ma­lar, uyu­şuk­luk, yan­ma his­si, mig­ren ve geri­lim tipi baş ağrı­sı, ağrı­lı adet gör­me, bağır­sak fonk­si­yon­la­rın­da deği­şim, çar­pın­tı, idrar yapar­ken yan­ma ve huzur­suz bacak send­ro­mu­nu da bera­be­rin­de getiriyor.

Tür­ki­ye Fizik­sel Tıp ve Reha­bi­li­tas­yon Der­ne­ği (FTR) Baş­ka­nı Prof. Dr. Ayşe­gül Keten­ci ve Yöne­tim Kuru­lu Üye­si Prof. Dr. Deniz Evcik, Fib­ro­mi­yal­ji Günü nede­niy­le düzen­le­dik­le­ri basın top­lan­tı­sın­da dün­ya­da yay­gın ola­rak görü­len ve yaşam kali­te­si­ni olduk­ça olum­suz etki­le­yen, çoğu zaman baş­ka has­ta­lık­lar­la karış­tı­rı­lan fib­ro­mi­yal­ji has­ta­lı­ğı hak­kın­da top­lum­da far­kın­da­lık oluş­tur­mak ama­cıy­la, bu has­ta­la­rın çare­siz olma­dı­ğı­nı, devam­lı ağrı ile yaşa­mak zorun­da olma­dık­la­rı­nı, aktif bir hayat sür­dü­re­bi­le­cek­le­ri­ni kaydetti.

Fib­ro­mi­yal­ji send­ro­mu­nun, uygun teda­vi ile kont­rol altı­na alı­na­bi­len bir has­ta­lık oldu­ğu­nu ve has­ta­la­rın devam­lı ağrı çek­me­le­ri­nin kader­le­ri olma­dı­ğı­nı belir­ten Prof. Dr. Ayşe­gül Keten­ci­oğ­lu, fib­ro­mi­yal­ji­nin ilaç, eği­tim ve egzer­siz­le teda­vi­si­nin müm­kün oldu­ğu­nu söyledi.

AİL­EL­ER­İN DES­TE­Ğİ ÖNEMLİ

Keten­ci FMS’nin teda­vi­si ile ilgi­li şun­la­rı anlat­tı: ​“Teda­vi­yi; ilaç dışı teda­vi­ler ve ilaç teda­vi­le­ri ola­rak iki­ye ayır­mak müm­kün­dür. İlaç dışı teda­vi­le­rin başın­da eği­tim ve egzer­siz gel­mek­te­dir. Has­ta­la­rın has­ta­lık­la­rı­nı bil­me­le­ri, aile­le­rin bu has­ta­lı­ğı öğren­me­le­ri teda­vi­nin ilk adı­mı­dır. Has­ta­nın teda­vi­ye uyu­mu, ağrı­sı­nı artı­ran ve azal­tan neden­le­ri bil­me­si, bun­lar­la nasıl başa çıka­ca­ğı­nı öğren­me­si temel­dir. Fib­ro­mi­yal­ji send­ro­mun­da genel­de aile­le­rin has­ta­ya des­te­ği azdır, bu da çare­siz­lik ve anla­şı­la­ma­ma his­si­ni artı­rır. Bu neden­le teda­vi­ye has­ta­nın yakın­la­rı­nı da dahil etmek, onla­ra da has­ta­lık hak­kın­da bil­gi ver­mek önemlidir.

Eği­tim­den son­ra en önem­li basa­mak egzer­siz yap­mak­tır. Uzun süre ağrı çeken ve hare­ke­ti aza­lan kişi­le­rin, egzer­si­ze ilk baş­la­dık­la­rın­da ağrı­la­rı­nın biraz art­ma­sı nor­mal­dir. Bu neden­le egzer­siz­le­re önce küçük ama düzen­li yürü­yüş­ler­le veya yüz­me ile baş­la­mak öne­ri­lir. Haf­ta­da 2–3 gün egzer­siz yap­mak yeter­li­dir. Daha son­ra ger­me ve güç­len­dir­me egzer­siz­le­ri teda­vi­ye ekle­nir. Unu­tul­ma­ma­sı gere­ken önem­li bir nok­ta, hare­ket­le­re yavaş yavaş çok yük­len­me­den baş­la­mak ve yavaş artır­mak gerekliliğidir.

ANTİ­EP­İL­E­PTİ­KL­ER VE ANTİ­D­EPR­ES­ANL­AR KULLANMALI

Teda­vi­nin bir diğer basa­ma­ğı ilaç teda­vi­le­ri­dir. Kla­sik ağrı kesi­ci­ler, kas gev­şe­ti­ci­ler ve roma­tiz­ma ilaç­la­rı ola­rak tanım­la­nan, nons­te­ro­idal anti­inf­la­ma­tu­var ilaç­la­rın bu has­ta­lı­ğın teda­vi­sin­de kanıt­lan­mış bir yeri yok­tur. Teda­vi­de ilaç ola­rak, nöbet önle­yi­ci ilaç­lar ola­rak bili­nen anti­epi­lep­tik ilaç­lar ve dep­res­yo­nu teda­vi eden anti­dep­re­san ilaç­la­rın yeri vardır.”

TANI KRİ­T­ERL­ERİ YENİLENDİ

Fib­ro­mi­yal­ji­nin top­lum­da yüz­de 0,5−5 ara­sın­da ve kadın­lar­da erkek­le­re göre üç kat sık rast­lan­dı­ğı­nı bil­di­ren Prof. Dr. Deniz Evcik de, FMS’nin roma­tiz­mal has­ta­lık­lar içe­ri­sin­de en sık kar­şı­la­şı­lan ikin­ci has­ta­lık oldu­ğu­nu ifa­de ede­rek, ​“FMS tanı­sı koy­mak ancak konu­sun­da uzman bir hekim ile ger­çek­le­şir. Bu has­ta­lık tanı­sı için hiç­bir özel tanı tes­ti yok­tur. Tanı kli­nik muaye­ne ve has­ta­nın yakın­ma­la­rı­nın değer­len­di­ril­me­si ile konu­lur. Tanı için 1990 yılın­dan beri kul­la­nı­lan kri­ter­ler 2010 yılın­da değiş­ti­ril­miş, 2013 yılın­da da yeni­len­miş­tir. Buna göre yakın­ma­la­rın en az üç aydır devam etme­si, has­ta­nın ağrı his­set­ti­ği böl­ge­le­rin sayı­sı ve semp­tom­la­rın şid­de­ti­nin ölçül­dü­ğü anket değer­len­di­ril­mek­te­dir (ağrı yer­le­şim sko­ru 17 veya daha yük­sek, semp­tom etki anke­ti top­lam puanı ise 21 veya daha yük­sek olma­lı). Ayrı­ca eşlik eden baş­ka ağrı­lı rahat­sız­lık­la­rın var­lı­ğı bu has­ta­lı­ğın var­lı­ğı­nı dış­la­ma­mak­ta­dır” dedi.

yonetici

See aut­ho­r­’s posts