EGZAMA / MAYIS 2016
Yeditepe Üniversitesi Deri ve Zührevi Hastalıklar Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. M. Oktay Taşkapan, ülkemizde ne yazık ki yeterince önemsenmeyen ve sıklıkla ihmal edilen el egzamasının nedenlerini anlattı.
El egzaması nedir?
El egzaması elde ödem, vezükilasyon, geç dönemlerinde hiperkeratoz, fissür oluşumlarıyla, sekonder infeksiyonlar eklenmesiyle devam eden kronik, inflamatuvar bir hastalık. Bazen çok uzar ve uzadığı durumlarda yaşam kalitesini çok düşürür. Çoğu tahrişten oluşan irritan egzamalardır.
Herkeste gelişebilir, bazı kişilerde günde üç-beş kez el yıkamasıyla gelişebileceği gibi bazı kişilerde 10–15 yıkama ile ortaya çıkabilir. Yaşlı hastalarda deri zaten kuru, günde üç-beş kez abdest alırken elleri, bacakları yıkıyor, nemlendirici de sürmezse iyice kuruyor. El egzaması sanılandan çoktur, sokağa bir çıksak çoğunda vardır ama bunların bir bölümü hekime gelmiyor, ancak çatladığında, kuruduğunda geliyor. Yani oranlar da çok yüksek. Avrupa verilerine göre yıllık insidans binde 5. Bizde veri yok, ama daha az olmayabilir.
Egzama bir gelişmiş ülke hastalığı, az gelişmiş ülkeler infeksiyonla, parazitle uğraşıyor, bunlara eğilemiyor. Ama çok önemli, insanın eli sonuçta, her şeyi elle yapıyoruz. Hasta çalışamıyor, işe gidemiyor. Yüksek riskli sektörlerde daha da belirginleşiyor.
Alerjik el egzaması başka nelere bağlı olarak ortaya çıkıyor?
Bayanlar nikel, erkekler krom içeren ürünleri çok kullanıyor. Bunları yama testi yaparak tespit etmek gerekiyor. Herkeste irritan kontakt dermatit gelişebilir, tahrişlerle, asitlerle, kimyasal maddelerle ama buna alerji de ekleniyor. Aslında dermatit ve egzama birbirine dönüşümlü olarak bulunuyor. Bir çeşit polimorfik inflamasyon paterni, bir çeşit intolerans. Bu spesifik bir alerji şeklinde, belli bir moleküle duyarlılık şeklinde olabilir. Küpe takıldığında kulakta meydana gelen nikele karşı tepki gibi. Ya da tahrişe bağlı bir reaksiyon da olabilir. Atopik dediğimiz bazı eğilimli hastalarda, kıvrım yerlerini, boynu tutan bir egzama, buna eşlik eden astım, saman nezlesi oluyor. Alerjisi varsa el egzaması gelişme olasılığı daha yüksek oluyor. Ama en önemlisi tahriş, özellikle de ıslak iş.