Durgunlaşan çocuğa dikkat!

PEDİ­ATRİ / EYLÜL 2016

Çocuk­lar­da pek çok soru­na bağ­lı ola­rak hal­siz­lik görü­le­bi­lir. Bağır­sak para­zit­le­ri ya da besin­ler­den kay­nak­la­nan sorun­lar­dan hal­siz­lik olu­şa­bi­le­ce­ği gibi demir eksik­li­ği­ne, uyku apne send­ro­mu­na ya da geniz eti prob­le­mi­ne bağ­lı ola­rak da görü­le­bi­lir. Löse­mi ve malin­te­le­re bağ­lı da olu­şa­bi­len hal­siz­lik prob­le­mi­ni tek başı­na değer­len­dir­me­mek gerek­ti­ği­ni. söy­le­yen Çocuk Sağ­lı­ğı ve Has­ta­lık­la­rı Uzma­nı Dr. Emre Çene­siz hal­siz­lik­le belir­ti gös­te­ren has­ta­lık­lar hak­kın­da bil­gi ver­di. Özel­lik­le yaz ayla­rın­da bağır­sak para­zit­le­ri­ne çok sık rast­la­nır. İyi yıkan­ma­mış seb­ze ve mey­ve­ler­de bula­şır. Genel belir­ti­le­ri ağız­dan sal­ya akma­sı, makat­ta kaşın­tı ve hal­siz­lik, iştah­sız­lık ve ağız koku­su­dur. Basit test­ler­le tanı­sı konu­la­bi­len bağır­sak para­zit­le­ri­nin teda­vi­si kolay­lık­la yapı­lır ancak erken teda­vi edil­me­di­ği tak­dir­de çocuk­la­rın geli­şim­le­ri­ni etki­le­ye­bi­lir. Bağır­sak para­zit­le­ri teda­vi edi­le­bi­len ancak bazen de tek­rar­la­ya­bi­len bir has­ta­lık oldu­ğun­dan ebe­veyn­le­rin olduk­ça dik­kat­li olma­sı gerekir. 

Kan­sız­lık ve kan hastalıkları

Bir­çok şey çocuk­lar­da demir eksik­li­ği ane­mi­si­ne sebep ola­bi­lir. Çocuk­lar­da en sık görü­len kan­sız­lık nede­ni demir eksik­li­ği ane­mi­si­dir. Büyü­me geliş­me çağın­da­ki çocuk­lar­da demir eksik­li­ği­ne çok dik­kat edil­me­si gere­kir. Gün için­de hal­siz­lik, yor­gun­luk, dik­kat bozuk­lu­ğu var­sa özel­lik­le kan­sız­lık araş­tı­rıl­ma­lı­dır. Demir eksik­li­ğin­de nor­mal­de demir içer­me­si gere­ken kır­mı­zı kan hüc­re­le­ri sayı­ca aza­lır. Kır­mı­zı kan hüc­re­le­ri­nin esas göre­vi doku­la­ra oksi­jen taşı­mak ve dola­yı­sıy­la ener­ji ver­mek­tir. Kan hüc­re­le­ri azal­dı­ğın­da doku­la­ra taşı­nan oksi­jen de aza­la­ca­ğın­dan çocuk hal­siz­le­şir. Ancak teda­vi edil­me­di­ği tak­dir­de zihin­sel fonk­si­yon­la­rı etki­le­ye­bi­lir. Demir eksik­li­ği olan­lar­da men­tal ve motor (zihin­sel ve hare­ket) geli­şim skor­la­rı daha düşük olur, dik­kat eksik­li­ği daha sık görü­lür. Sağ­lam çocuk taki­bin­de ilk altın­cı ay sonun­da hemog­ram, demir düze­yi bakı­lıp tanı­sı konu­la­bi­lir. Sene­de bir kere tek­rar etmek gere­kir. Demir eksik­li­ği­nin erken tanı­sı için düzen­li ara­lık­lar­la kan sayı­mı yapıl­ma­lı­dır. Pre­ma­tü­re ve düşük doğum ağır­lık­lı bebek­le­rin 4–6’ncı ayda, zama­nın­da doğ­muş bebek­le­rin ise 6–9’uncu ayda tam kan sayı­mı yapıl­ma­sı gere­kir. Dok­to­ru­nuz gerek­li görür­se tes­tin zaman için­de tek­rar­lan­ma­sı­nı öne­re­bi­lir. Kan­sız­lık sap­ta­nır­sa demir teda­vi­si baş­lan­ma­lı­dır. Demir eksik­li­ği ane­mi­si tanı­sı konan çocuk­la­ra kilo­su­na uygun doz­da demir içe­ren ilaç­lar baş­la­ma­sı gere­kir ve diyet düzen­len­me­li­dir. Demir emi­li­mi­nin daha iyi olma­sı için ilaç aç kar­na alın­ma­lı ve C vita­mi­ni bakı­mın­dan zen­gin gıda­lar bol­ca tüke­til­me­li­dir. 1 ay kır­mı­zı kan hüc­re­le­ri­nin artı­rıl­ma­sı ve 2 ayda demir depo­la­rı­nın dol­ma­sı için top­lam 3 ay teda­vi sür­dü­rül­me­li, teda­vi biti­min­de kan sayı­mı kont­ro­lü yapıl­ma­lı­dır. Demir teda­vi­si­ne bağ­lı diş­ler­de leke­len­me ve dış­kı­da renk deği­şik­li­ği görü­le­bi­lir­se de bu durum geçi­ci­dir. Kan­sız­lı­ğın belir­ti­le­ri var­sa malin­te­ler, löse­mi gibi kan­sız­lı­ğın daha az görü­len neden­le­ri de önem­le araştırılmalıdır. 

Geniz eti, uyku apne­si sendromu 

Çocuk­lar­da geniz eti pek çok soru­na neden ola­bi­li­yor. Geniz eti­nin büyük olma­sı bur­nun arka delik­le­ri­nin kapan­ma­sı­na neden olu­yor. Geniz eti sebe­biy­le, bur­nun kapa­lı olma­sı sonu­cun­da çocuk­ta ağzı açık uyu­ma, hor­la­ma ve uyku­da kısa sürey­le nefes kesil­me­si (uyku apne­si) geli­şe­bi­li­yor. Gece uyu­ya­ma­yan çocuk gün­düz hal­siz olu­yor. Bur­nu tıka­nan çocuk gece kali­te­li uyu­ya­ma­dı­ğı için okul başa­rı­sı olum­suz etkilenebiliyor. 

yonetici

See aut­ho­r­’s posts