DEMİR EKSİKLİĞİ: Neden olur, nasıl tedavi edilir?

Demir eksik­li­ği teda­vi edil­me­di­ği zaman hem çocu­ğun fizik­sel ve zihin­sel geli­şi­mi olum­suz etki­le­nir hem de kan­sız­lı­ğa neden ola­bi­lir. Demir eksik­li­ği­ne dair her şeyi Liv Hos­pi­tal Çocuk Sağ­lı­ğı ve Has­ta­lık­la­rı Uzma­nı Dr. Emre Çene­siz anlattı.

Demir eksik­li­ği ane­mi­si nedir? 

Demir eksik­li­ğin­de nor­mal­de demir içer­me­si gere­ken kır­mı­zı kan hüc­re­le­ri sayı­ca aza­lır. Kır­mı­zı kan hüc­re­le­ri­nin esas göre­vi doku­la­ra oksi­jen taşı­mak ve dola­yı­sıy­la ener­ji ver­mek­tir. Kan hüc­re­le­ri azal­dı­ğın­da doku­la­ra taşı­nan oksi­jen de aza­la­ca­ğın­dan çocuk hal­siz­le­şir. Ancak teda­vi edil­me­di­ği tak­dir­de zihin­sel fonk­si­yon­la­rı etki­le­ye­bi­lir. Demir eksik­li­ği olan­lar­da men­tal ve motor (zihin­sel ve hare­ket) geli­şim skor­la­rı daha düşük olur, dik­kat eksik­li­ği daha sık görülür.

Demir eksik­li­ği için risk yara­tan durumlar

• Zama­nın­dan erken doğum
• Düşük doğum ağırlığı
• İlk 12 ayda inek sütü verilmesi
• Anne sütü ile bes­le­nen bebek­ler­de 6’ncı aydan son­ra demir­den zen­gin ek gıda verilmemesi
• Anne sütü ala­ma­yan bebek­ler­de demir­den zen­gin­leş­ti­ril­miş mama kullanılmaması
• 1–5 yaş ara­sı gün­de 750ml’den faz­la inek/keçi sütü tüketimi
• Kro­nik hastalıklar
• Genç kız­lar­da adet kanaması

Demir eksik­li­ği belir­ti­le­ri nelerdir?

• Hal­siz­lik, güçsüzlük
• Soluk­luk
• İşt­ahs­ızl­ık
• Çabuk yorul­ma
• Huzur­suz­luk
• Dil üze­rin­de yaralar
• Üşü­me
• Sık enfek­si­yon
• Çar­pın­tı
• Dav­ra­nış problemleri
• Okul başa­rı­sın­da azalma
• Buz, top­rak, kil gibi besin değe­ri olma­yan mad­de­le­rin tüketilmesi
• Belir­ti­le­rin görül­me­si halin­de bir çocuk dok­to­ru tara­fın­dan muaye­ne edil­me­si gerek­li­dir. Basit bir kan tah­li­li ile tanı konabilir.

Teda­vi­si nasıl yapılıyor?

Demir eksik­li­ği­nin erken tanı­sı için düzen­li ara­lık­lar­la kan sayı­mı yapıl­ma­lı­dır. Pre­ma­tü­re ve düşük doğum ağır­lık­lı bebek­le­rin 4–6’ncı ayda, zama­nın­da doğ­muş bebek­le­rin ise 6–9’uncu ayda tam kan sayı­mı yapıl­ma­sı gere­kir. Hekim gerek­li görür­se tes­tin zaman için­de tek­rar­lan­ma­sı­nı öne­re­bi­lir. Kan­sız­lık sap­ta­nır­sa demir teda­vi­si baş­lan­ma­lı­dır. Demir eksik­li­ği ane­mi­si tanı­sı konan çocuk­la­ra kilo­su­na uygun doz­da demir içe­ren ilaç­lar baş­la­ma­sı gere­kir ve diyet düzen­len­me­li­dir. Demir emi­li­mi­nin daha iyi olma­sı için ilaç aç kar­na alın­ma­lı ve C vita­mi­ni bakı­mın­dan zen­gin gıda­lar bol­ca tüke­til­me­li­dir. 1 ay kır­mı­zı kan hüc­re­le­ri­nin artı­rıl­ma­sı ve 2 ay da demir depo­la­rı­nın dol­ma­sı için top­lam 3 ay teda­vi sür­dü­rül­me­li, teda­vi biti­min­de kan sayı­mı kont­ro­lü yapıl­ma­lı­dır. Demir teda­vi­si­ne bağ­lı diş­ler­de leke­len­me ve dış­kı­da renk deği­şik­li­ği görü­le­bi­lir­se de bu durum geçicidir.

yonetici

See aut­ho­r­’s posts