BESLENME / KASIM 2015
Bilim adamları son yıllarda yaptıkları çalışmalarda günlük hayatımızda yeterli D vitamini almazsak ne gibi durumlarla karşılaşabileceğimizi araştırdılar ve önemli sonuçlara ulaştılar. ABD’de yapılan geniş çaplı bir çalışmada, kalsiyum ve D vitamini seviyelerinde düşme sonucunda osteomalazi ve osteoporoz gibi kemik eğriliği, kemik zayıflığı ve kemik erimesi hastalıkları ortaya çıkmadan çok önce, kaslarda zayıflama ve güçsüzlük şikayetlerinin ön planda olduğu saptandı. Yine aynı çalışmada, yeterli kalsiyum ve D vitamini seviyesi temin edildiğinde bacakların daha sağlıklı işlev görebildiği, daha az kramp yaşandığı gösterildi.
Son yıllarda D vitamininin kas ve iskelet sistemi dışında başka önemli hastalıklarla da ilişkili olduğunu gösteren araştırmalar yapıldığını vurgulayan Doç. Dr. İsmet Tamer, “D vitamini eksikliğinin kalp-damar sistemi hastalıkları, diyabet (şeker hastalığı), yüksek tansiyon, bazı enfeksiyon hastalıkları ve hatta bazı kanser tipleri ile ilişkili olduğu, eğer D vitamini eksikliği bulunan bireylerde bu eksiklik uygun şekilde giderilebilirse bu hastalıklardan korunmanın mümkün olabileceği yönünde sonuçlara varılmıştır. Ayrıca hamileler ve emziren annelerin de hem kendi sağlıkları hem de bebeklerinin sağlığı için yeterli kalsiyum ve D vitamini almaları gerekmektedir” dedi.
BACAKLARDAKİ KASILMA VE KRAMPLARIN SEBEBİ
Eğer gecenin bir yarısı yatakta bacaklarınızda kasılma ve kramplar yaşıyorsanız, belki de kalsiyum ya da D vitamini seviyeleriniz yeterli değildir. Çünkü kalsiyum, kasların düzgün şekilde kasılması için çok gerekli bir mineraldir ve kalsiyumun kas hücreleri tarafından uygun şekilde alınabilmesi için de yeterli miktarda D vitaminine ihtiyaç vardır.
Kalsiyumunun vücut tarafından emilebilmesi için D vitaminine ihtiyaç duyulduğunun altını çizen Doç. Dr. Tamer, “Erken çocukluk döneminden itibaren yeterli kalsiyum ve yanında yeterli D vitamini almadığınız takdirde kemiklerinizde incelme, zayıflama, hatta ileri yaşlarda ‘osteoporoz’ gelişmesi sonucunda beklenmedik kırıklarla karşılaşabilirsiniz” uyarısında bulunuyor.
VEGAN TARZI DİYET YAPANLAR DİKKAT!
Vegan tarzı diyet yapanlar, laktoz intoleransı olan ve süt ürünlerini tüketemeyenler, yüksek miktarda sodyum ve protein tükettikleri için kalsiyum seviyelerini düşüren bireyler, uzun süre kortizon tedavisi görmesi gereken kişiler ile osteoporoz ya da sindirim sisteminden kalsiyum emiliminin bozulduğu bağırsak rahatsızlığı olan kişilerin yeterli kalsiyum düzeylerine sahip olabilmeleri için mutlaka yeterli kalsiyum içeren besin desteklerinden faydalanmaları gerekiyor.
D VİTAMİNİ YÖNÜNDEN ZENGİN GIDALAR
Tamer, ihtiyacımız olan D vitamini kaynaklarının ya sterol ve ergosterolden ultraviyole ışığı etkisiyle (D2 vitamini) ya da güneş ışığı etkisi altında cildimizde sentez edilerek (D3 vitamini) sağlandığını belirtti ve D vitamininden zengin gıdaları şöyle sıraladı: Süt, yoğurt, peynir, portakal suyu, kahvaltılık gevrekler, somon, orkinos ve ringa gibi yağlı balıklar.
BESİN DESTEKLERİ KULLANIN
Pek çok besin takviyesinde de D vitamini bulunduğunu söyleyen Doç. Dr. İsmet Tamer, “D vitamini düzeyinin düşük bulunduğu bireylerde ve osteoporoz, paratiroid bezi hastalığı gibi bazı durumlarda özellikle yüksek doz kalsiyum ile beraber D vitamini içeren besin destekleri kullanılmalıdır” dedi.
NE ZAMAN ALINMALI?
Bu arada küçük bir hatırlatma: Çoğu multivitamin demir içerir ve kalsiyum destekleri bu demir ile etkileşebileceği için mümkün olduğunca farklı zamanda alınmalılar. Örneğin multivitaminleri sabah kahvaltısı ile alıp kalsiyum desteğini akşama bırakabilirsiniz. Tabi kalsiyum preparatlarının formu da önemli. Eğer kalsiyum karbonat içeriyorsa akşam yemeği ile alınması uygun olurken, kalsiyum sitrat formunda olanları yatmaya yakın zamanda mide boşalmışken almak emilimi artırır. D vitamini ile ilgili olarak da özellikle yağlı gıdalar içeren öğünde alınmalarının, barsaklardan emilimi %50’ye kadar artırabileceği tespit edilmiştir.