Çocukta öksürüğün nedeni iyi araştırılmalı

PEDİ­ATRİ / ARA­LIK 2015

Öksü­rük çocuk­lar­da dok­to­ra baş­vu­ru neden­le­ri­nin en başın­da geli­yor. Öksü­rük çocu­ğun uyku düze­ni­ni boza­rak hayat kali­te­si­ni etki­le­ye­bi­lir. Liv Hos­pi­tal Çocuk Aler­ji ve Astım Uzma­nı Prof. Dr. Ahmet Akçay öksü­rük tip­le­ri­ne dik­kat çeki­yor. Akçay, ​“Özel­lik­le bir aydan uzun süren öksü­rük­te astım, aler­jik rinit, ref­lü ve diğer neden­ler açı­sın­dan ince­len­me­li­dir. Öksü­rük, öksü­rü­ğün karek­te­ris­tik özel­lik­le­ri­ne göre ve öksü­rü­ğün süre­si­ne göre fark­lı tip­le­re ayrı­lır. Çocu­ğu­nu­zun öksü­rü­ğü 2–3 haf­ta­dan daha uzun sürü­yor­sa, gün geç­tik­çe artı­yor­sa, kan­lı bal­gam görül­müş­se dik­kat!” diyor.

Kuru öksü­rük

Bal­ga­mın olma­dı­ğı daha çok irri­tas­yo­na bağ­lı olan öksü­rük tipi­dir. Sık­lık­la soğuk algın­lı­ğı nede­niy­le görü­lür. Boğaz­da­ki enfek­si­yon nede­ni ile irri­tas­yo­na bağ­lı öksü­rük görü­lür. Badem­cik ilti­ha­bı, laran­jit, sinü­zit gibi üst solu­num yol­la­rın­da enfek­si­yon kuru öksü­rü­ğe neden ola­bi­lir. Aler­ji nede­niy­le olan öksü­rük­ler genel­de kuru öksü­rük şek­lin­de­dir. Aler­jik astım­da kuru öksü­rük görü­lür. Ev tozu­na bağ­lı, siga­ra­ya bağ­lı irri­tas­yo­na bağ­lı kuru öksü­rük görü­le­bi­lir. Aler­jik astım dışın­da oyun­ca­ğın bir par­ça­sı veya kuru­ye­mi­şin akci­ğer­le­re kaç­ma­sı­na bağ­lı kuru öksü­rük görü­le­bi­lir. Ref­lü­ye bağ­lı, bazı tan­si­yon düşü­rü­cü ilaç­la­ra bağ­lı öksü­rük de kuru öksü­rü­ğe neden ola­bi­lir. Mev­sim deği­şik­lik­le­rin­de de görülebilir.

Bal­gam­lı öksürük

Genel­lik­le akci­ğer­de­ki enfek­si­yon nede­niy­le olan öksü­rük­ler­de görü­lür. Öksü­rük­le bera­ber bal­gam var­dır. En önem­li nede­ni akci­ğer­de­ki enfek­si­yon­dur. Zatür­re bak­te­ri­le­re, virüs­le­re, man­tar­la­ra bağ­lı ola­bi­lir. Hava yol­la­rın­da sıvı veya mukus nede­niy­le olur. Özel­lik­le yük­sek ateş var­sa akla zatür­re gel­me­li­dir. Verem has­ta­lı­ğı da bal­gam­lı öksü­rük yapan bir durum­dur. Soğuk algın­lı­ğı­na bağ­lı zaman zaman bal­gam­lı öksü­rük görü­lür. Özel­lik­le sabah kal­kın­ca olu­yor­sa ve 1–2 aydan daha uzun öksü­rük olu­yor­sa akci­ğer­le­rin bronş­la­rın­da hara­bi­yet son­ra­sı geli­şen bron­şek­ta­zi nede­niy­le ola­bi­lir. Özel­lik­le büyü­me geliş­me geri­li­ği var­sa, bebek­lik­ten iti­ba­ren bal­gam­lı öksü­rük olu­yor­sa akla kis­tik fib­ro­sis akla gelmelidir.

Kurup öksü­rük

Tra­kea ve larinks­te viral enfek­si­yon son­ra­sı bu böl­ge­de ödem geliş­me­si sonu­cu ani­den hav­la­ma şek­lin­de öksü­rük olur. Kurup has­ta­lı­ğın­da görü­len bu öksü­rü­ğe kurup öksü­rü­ğü denir. Nefes boru­su­nun giri­şin­de geli­şen ödem nefes boru­su­nu daralt­tı­ğı için nefes alma­da güç­lük ve ses­li nefes alma görü­lür. Bu has­ta­lı­ğın tipik öksü­rük şek­li hav­la­ma şek­lin­de öksü­rük görülmesidir.

Boğ­ma­ca öksürüğü

Boğ­ma­ca mik­ro­bu tara­fın­dan olu­şan bir öksü­rük­tür. Gri­bal enfek­si­yon gibi baş­la­yan öksü­rük 1–2 haf­ta için­de boğul­ma­lar şek­lin­de olma­ya baş­lar. Öksü­rük kriz­le­ri son­ra­sın­da derin nefes alma olur. Öksü­rük sıra­sın­da kus­ma­lar ola­bi­lir. 2–3 ay kadar süren bir öksü­rük olur. Hafif ateş ve burun akın­tı­sı da genel­de bir­lik­te olur.

Hırıl­tı­lı öksürük

Astım veya bron­şi­olit gibi has­ta­lık­lar sıra­sın­da akci­ğer­de bronş­la­rın daral­ma­sı­na bağ­lı hırıl­tı ile bir­lik­te öksü­rük var­dır. Islak çal­ma şek­lin­de akci­ğer­ler­den ses gelebilir.

Psi­ko­je­nik öksürük

Fizik­sel neden­ler­le açık­la­na­ma­yan öksü­rük­tür. Genel­lik­le gri­bal enfek­si­yon son­ra­sı devam eder. Öksü­rük şek­li genel­de tek­rar­la­yı­cı kuru öksü­rük şek­lin­de­dir ve fark­lı bir ses­te öksü­rük olur. Uyku­da olmaz ve uyan­dı­ğın­da öksü­rük olur.

yonetici

See aut­ho­r­’s posts