Kategori: Nilay YARAPSAN

Özel­lik­le 19. Y.yıl son­la­rın­da kent plan­la­ma­sı­nın, Paris’in kent­sel algı­sı­nı bir anlam­da yad­sı­dı­ğı­nı düşün­sem de; hayal­le­rin, tut­ku­nun, sanat­la­rın, sanat­çı­la­rın, tari­hin ve varo­lu­şun har­man­lan­dı­ğı, gizem­li, şiir­sel, akı­cı, roman­tik bir şehir bura­sı. Sahip oldu­ğu dina­mik­ler düşü­nül­dü­ğün­de; doku­su renk­le­ri izle­ri ile hep ne ise o olma­ya devam ede­ce­ği­ne, kül­tü­rü­nü yarın­la­ra dev­şi­re­ce­ği­ne de inan­ma­yı çok iste­di­ğim kent. Mer­ke­zi ile ara­sın­da sade­ce met­re­ler olsa da ayrış­tı­rıl­mış; salaş, varoş get­to­la­rın var­lı­ğı, özel­lik­le bu şeh­rin karak­te­ris­ti­ği olma­ma­lı diye düşün­dü­ğüm, her git­ti­ğim­de artan hayal kırık­lı­ğı yaşa­mak iste­me­di­ğim kent. Onbin­ler­ce yıl önce­le­rin­den günü­mü­ze çağ­la­rı dönüş­tü­ren geç­mi­şi ile tari­he yön vermiş,…

Daha Fazla

Dün­ya siya­se­ti­ni, tari­hi­ni etki­le­yen üç din; Yahu­di­lik, Hıris­ti­yan­lık, İsl­am için kut­sal mekan­lar bütü­nü ve bu üç kül­tü­rün iç içe geçe­rek ama ger­çek­te hiç kay­naş­ma­ya­rak bir ara­da varol­ma hika­ye­si gibi gel­di bana Kudüs. Savaş­la­rın göl­ge­sin­de devin­gen ve zor­lu, kut­sal öykün­me­le­riy­le çok renk­li, bütün ola­rak da insa­nı zen­gin­leş­ti­ren bir dene­yim bu top­rak­lar­da göz­lem yap­mak. İnançl­ar doğ­rul­tu­sun­da Kudüs’ü ziya­ret etmek tabii ki bir baş­ka olgu, ancak bütü­ne bak­mak için yola çık­tı­ğı­nız­da biraz ürkü­tü­cü ve ama çok tarih­sel bir sar­ma­lın içe­ri­sin­de bula­cak­sı­nız ken­di­ni­zi. Ve buray­la ilgi­li en doğ­ru tanı­mı da ken­di izle­nim­le­ri­niz­den yap­tı­ğı­nız çıkarımlarda…

Daha Fazla

Doğu Avru­pa­lı kim­li­ği­ni batı­lı bir moder­ni­zas­yon­la bir­leş­ti­ren, bu doku­yu yaşa­mın her ala­nın­da içsel­leş­ti­rip teva­zu ile de dışa yan­sı­tan bir baş­ka şeh­re, Macaristan’ın baş­ken­ti; en eski adı Pan­no­nia ve bugü­ne gelen adıy­la da Budapeşte’ye konuk olu­yo­ruz bu kez. Bugün Buda ve Obu­da böl­ge­le­ri nere­dey­se iç içe geç­miş­ler ve ara­da­ki Tuna neh­ri­ni de, üze­rin­de­ki oya gibi işlen­miş köp­rü­ler­le aşı­la­rak PestPeşte’yi kucak­la­mış­lar. Oku­ma­sı­nı, din­le­me­si­ni ve gör­me­si­ni bil­di­ği­niz­de nere­sin­den ve nasıl ister­se­niz bakın; tari­hi­ni ve kül­tü­rel zen­gin­li­ği­ni akta­ra­cak bir modern orta­çağ­lı şeh­ri duyum­sa­ya­cak­sı­nız Budapeşte’yi gezer­ken. Mar­ga­ret ada­sı, şeh­rin altın­da­ki 3 muh­te­şem mağa­ra­sı, doğa­sı, doğal…

Daha Fazla

Kas­­­ti­l­­­ya-Leon böl­ge­sin­de, Madrid’in hemen kuze­yin­de­ki küçü­cük bir İspanyol’a, Eres­ma ile Cla­mo­res ırmak­la­rı­nın kesiş­ti­ği Guadar­ra­ma Sıra­dağ­la­rı etek­le­rin­de­ki izo­le tepe­nin üze­rin­de kuru­lan Segovia’ya düşü­rü­yo­ruz yolu­mu­zu bu kez.  Tari­hi mis­tik efsa­ne­ler­le örül­müş, roman­la­ra hika­ye­le­re şiir­le­re öykü­le­re esin olmuş şeh­re… Kel­tik tan­rı­la­rın­dan Brigit’den almış adı­nı, Segob­ri­ga. Ve Segovia’ya dönüş­müş zaman için­de. Verim­li top­rak­lar, yeral­tı kay­nak­la­rı ve özel­lik­le konu­mu dola­yı­sıy­la Antik çağ­lar­dan beri yer­le­şim ala­nı ola­rak kul­la­nıl­mış Sego­via. M.Ö 1076 yılın­da Mısır­lı HER­KÜL ​“Noah’ın toru­nu” tara­fın­dan kurul­du­ğu söy­le­nir Segovia’nın bir efsa­ne­ye göre. Ancak kazı­lar­dan elde edi­len veri­ler­le ilk yer­le­şim­ci­ler ola­rak Neoli­tik dönem­ler­de­ki küçük çift­çi top­lu­luk­la­rı­nın ​“büyük…

Daha Fazla

Sicilya’ya daha doğ­ru­su bu ada­nın en eski yer­le­şim­le­rin­den biri­ne, bu kez yol­cu­lu­ğu­muz… Antik çağ­dan bugü­ne doğa dahil her tür­lü yıkı­cı etki­ye kar­şı varol­ma diren­ci­nin sem­bo­lü olma­nın yanı sıra, güç ve zera­fe­tin ger­çek bir kom­bi­nas­yo­nu olan Catania’ya düşü­rü­yo­ruz yolu­mu­zu. Bu ada­ya bir gezi plan­lı­yor­sa­nız eşya­la­rı­nı­zın güven­li­ği ile ilgi­li cid­di önlem­ler alma­lı­sı­nız önce­lik­le. Endo­nez­ya dahil uzak doğu­nun en ücra ada­la­rın­da, yol­la­rın­da hazır­lık­lı oldu­ğum hal­de başı­ma gel­me­yen­ler bu ada­da gel­di. Kira­lık ara­ba­mı­zın önü kesil­di ve ara­ba­da 3 kişi oldu­ğu­muz hal­de gasp edildik.Falçata ve/veya çakı elin­de böy­le mal­ze­me­ler olan­lar­la uğra­şıl­maz diye ver­dim her şeyi.…

Daha Fazla

8 mil­yon yıl­dan faz­la dik,  izo­le tepe­le­rin ara­sın­dan akan Mur neh­ri­nin biraz­cık ​‘her zaman değil’ sakin­le­yip açık­lık ver­di­ği vadi­yi nere­dey­se mer­kez edin­miş ve insa­nın nere­dey­se tüm duyu­la­rı­nı hare­ke­te geçi­ren bu şehir, 1999 yılın­da UNES­CO Dün­ya Mira­sı lis­te­si­ne eklen­miş. Biz de yolu­mu­zu bu pito­resk şeh­re, coğ­ra­fi konu­mu­nu da çok iyi kul­la­na­rak ve doku­su­nun içi­ne işle­miş tari­hi ve kül­tü­rüy­le de barı­şık Avusturya’nın ikin­ci büyük ken­ti­ne düşü­rü­yo­ruz bu kez. Ve yine kısa­ca tari­hin­den baş­la­ya­rak bakı­yo­ruz şeh­re… Neoli­tik dönem­den akta­rı­lan bulun­tu­lar bura­lar­da küçük top­lu­luk­la­rın var­lı­ğı­nı işa­ret etse de 800’lü yıl­lar­dan önce­si­ne daya­nan tarih­sel bir yerleşim…

Daha Fazla

Demir Per­de, Komü­nizm, Kızıl Mey­dan, Krem­lin, sıca­ğı soğu­ğu ile savaş­lar, bilim, kül­tür, spor ve vot­ka… Ayrı­ca Dün­ya siya­se­ti­nin mer­kez taş­la­rın­dan biri olan çok fark­lı ve yine çok boyut­lu bir baş­ken­te, Moskova’ya düşü­rü­yo­ruz yolu­mu­zu bu kez. Emi­nim ki sizin de kula­ğı­nı­za Nazım Hik­met, Alek­sandr Alek­sand­ro­viç Bek, Çehov, Mik­ha­il Bul­ga­kov, Niko­lai Gogol, Vla­di­mir Maya­kovs­ki ve daha nice­le­ri bir şey­ler fısıl­dı­ya­cak kitap­la­rın­dan, bazen de dize­ler geli­ve­recek dili­ni­zin ucu­na şeh­ri gezer­ken… Mos­ko­va Önlerinde’nin Bourdcan’i Vata­n­’ı anla­ta­cak bel­ki size… Ve bel­ki ​“Yaşa­mak güzel şey be kardeşim”le baş­la­ya­cak bazen cüm­le­le­ri­niz bura­day­ken… Tabii en dibin­den, derin­den yakalarsanız…

Daha Fazla

Geç­mi­şin yükü­nü dene­yi­me dev­şi­rip onur­lu ve gurur­lu bir gele­ce­ği biçim­le­yen Letonya’nın baş­ken­ti Riga’ya yol­cu­lu­ğu­muz bu kez de. Zor­lu tarih­sel süre­ci eko­no­mi ve siya­se­ti biçim­ler­ken, önce­li­ğin her durum­da ve dönem­de bilim ve kül­tür oldu­ğu­nu göre­cek­si­niz bu güzel şeh­ri gezer­ken. Bal­tık Denizi’nin her dönem önem­li tica­ret mer­kez­le­rin­den ve bir­çok kül­tü­rün de kesiş­me nok­ta­sı olma­sı bura­da yaşa­ma dair bütün disip­lin­le­ri etki­le­miş. Ger­çi her gelen isti­la ve yıkım­la­rı da bera­be­rin­de getir­miş olsa da, şehir iyi ola­nı bün­ye­sin­de har­man­la­ma­yı ve bugün biz­le­re aktar­ma­yı bir güzel becer­miş ben­ce. Sade­ce şeh­rin plan­la­ma­sı ve mima­ri­si­ne bak­tı­ğı­mız­da bile algılayabiliriz…

Daha Fazla

GEZİ / EYLÜL 2016 Kend­ros, Eumol­pi­ya, Phi­lip­po­lis, Pul­pu­de­va, Tri­mon­ti­um, Pul­den, Popul­din, Plo­udin, Fili­be ve Plov­div… Her uygar­lık­la fak­lı isim­len­miş, her anlam­da bir kav­şak ya da yol ayrı­mı olan Bul­ga­ris­tan­lı. Hep işgal eden­le­rin ayak izle­rin­de var olma­ya çalı­şan yeni bir Avru­pa­lı yer­leş­ke­de­yiz bu kez. Kom­şu­muz Bulgaristan’ın ikin­ci büyük ken­ti, sade­ce Bul­ga­ris­ta­nın değil, Avrupa’nın da en eski kent­le­rin­den biri olan Plovdiv’de. Tarih ve doku için yola çıkan­la­ra müt­hiş bir kay­nak oldu­ğu kadar, bu coğ­raf­ya­nın kül­tü­rü­nü en iyi akta­ran kent­te. M.Ö. 6000’lerde, Neoli­tik çağ­lar­dan baş­la­ya­rak, bugün­le­re gel­di­ği süre göz önü­ne alın­dı­ğın­da yak­la­şık 8000 yıllık…

Daha Fazla

GEZİ / AĞUS­TOS 2016 Pelas­gia, Imer­ti, Las­sia, Etho­pi, Aiye­ria, Ait­hi­ope, Maka­ria, Aeolis… LES­VOS.. MYTI­LI­NI ya da MİD­İL­Lİ Dün­ya­nın hiç­bir yerin­de Güneş ve Ay o kadar ahenk için­de bat­maz, baş­ka hiç­bir yer­de güç­le­ri­ni o kadar eşit pay­laş­maz­lar diyor Odi­se­as Eli­tis Midil­li ada­sı için. Hemen kom­şu­ya, Anadolu’nun yakın batı­da­sın­da­ki, Yünanistanı’ın önem­li turis­tik ada­la­rın­dan bir olan Midilli’ye düşü­rü­yo­ruz yolu­mu­zu bu kez. Doğa­sı kadar biraz sorun­lu. Biraz gizem­li tari­hi, tari­hi kadar, geç­mi­şin­den bugün­le­re sakin­le­riy­le de dik­kat çeki­ci bir ada Midil­li. Eğer ilgi ala­nı­nız­da ise Mito­lo­ji­si ile de… Ada­nın, adı­nı mito­lo­jik kah­ra­man Makaros’un kızın­dan aldı­ğı­nı da zaten…

Daha Fazla