Yaşam hakkı, ölme hakkını da içerir mi?

Pozi­tif hukuk kural­la­rı­nın koru­ma­sı altın­da olan, vaz­ge­çil­mez, baş­ka­sı­na dev­re­dil­mez, kut­sal oldu­ğu kabul edi­len yaşa­ma hak­kı, Ana­ya­sa md. 17 ile ​“Her­ke­sin yaşa­ma, mad­di ve mane­vi var­lı­ğı­nı koru­ma ve geliş­tir­me hak­kı­na sahip­tir” hük­mü ile ifa­de edil­miş­tir. Hük­mün deva­mın­da, tıb­bi zorun­lu­luk­lar ve kanun­da yazı­lı hal­ler dışın­da kişi­nin vücut bütün­lü­ğü­ne doku­nu­la­ma­ya­ca­ğı, rıza­sı olma­dan bilim­sel ve tıb­bi deney­le­re tabi tutu­la­ma­ya­ca­ğı, vur­gu­lan­mış­tır. Her ne kadar öte­na­zi ile ilgi­li ceza kanu­nu­muz­da özel bir hüküm yer alma­sa da, bu bağ­lam­da yaşa­ma hak­kı­nı koru­yan Türk Ceza Kanu­nu md. 81, 83 ve 85 hüküm­le­ri ile Tıb­bi Deon­to­lo­ji Nizam­na­me­si ve Hasta…

Daha Fazla

Hukuki Güvenlik Refleksi: Defansif Tıp

Son yıl­lar­da tıb­bi malp­rak­tis dava­la­rın sayı­sın­da artış göz­lem­len­mek­te­dir. Zira tek­no­lo­jik geliş­me­ler sade­ce tıp bili­mi­ni geliş­tir­mek­le kal­ma­mış, has­ta­la­rın bil­gi­ye eri­şi­mi­ni de kolay­laş­tır­mış­tır. Eski­ye naza­ran has­ta­lar sağ­lık kuru­lu­şu veya hekim kar­şı­sın­da han­gi hak­la­ra sahip olduk­la­rı­nın göre­ce daha bilin­cin­de­dir­ler. Hiç şüp­he­siz yazı­lı ve gör­sel med­ya­nın ve sağ­lık huku­kun­da uzman­la­şan avu­kat­la­rın da buna etki­si büyük­tür. Maale­sef bu geliş­me­nin olum­suz bir etki­si olmuş­tur: Tıb­bi malp­rak­tis dava sayı­sın­da artış, buna bağ­lı ola­rak geli­şen defan­sif tıp (çeki­nik tıp veya savun­ma­cı tıp). Defan­sif tıp, hekim­le­rin ken­di­le­ri­ni malp­rak­tis dava­la­rın­dan koru­mak, sigor­ta poli­çe prim­le­ri­ni art­tır­ma­mak ama­cıy­la ağır ve komp­li­kas­yon ihti­ma­li olan,…

Daha Fazla

Çifte vatandaşlık için çıkılan yolculuk: Doğum Turizmi

Ame­ri­ka Bir­le­şik Dev­let­le­ri, Kana­da, Mek­si­ka, Arjan­tin, Bre­zil­ya, Afri­ka Kıta­sın­da Lesot­ho ve Tan­zan­ya, Asya Pasi­fik Böl­ge­sin­de Fiji, Pakis­tan ve Tuva­lu gibi ülke­ler, ana­ya­sa ve vatan­daş­lık yasa­la­rın­da­ki doğum yeri (top­rak esa­sı – ius soli) esa­sı­na bina­en ken­di haki­mi­yet saha­la­rın­da dün­ya­ya gelen her­ke­se doğum anın­dan iti­ba­ren vatan­daş­lık bah­şet­mek­te­dir. Bu ülke­ler ara­sın­da en popü­ler des­ti­nas­yon hiç şüp­he­siz ABD ve Kanada’dır. ABD Göç Araş­tır­ma Merkezi’nin yap­mış oldu­ğu bir araş­tır­ma­ya göre, turis­tik vize ile ülke­ye giriş yapan 40 bin hami­le kadın ülke­de doğum yap­mış­tır. Bunun zin­cir­le­me etki­si bulun­mak­ta­dır; ABD’de ika­met etme­yen, bel­ki de sade­ce o ülkede…

Daha Fazla

Cinsiyet değişikliğinde hukuki koşul ve hükümler

OCAK 2016 Doğ­du­ğu sıra­da sahip olu­nan fizi­ki yapı­nın tıb­bi müda­ha­le sonu­cun­da ruhi yapı ile örtü­şen fizi­ki yapı­ya değiş­ti­ril­me­si, cin­si­yet değiş­tir­me ola­rak tanım­la­na­bi­lir. Trans­sek­sü­el yapı­da olan kişi­le­re plas­tik cer­ra­hi­nin de dahil oldu­ğu bir ope­ras­yon ile ger­çek­leş­ti­ri­len cin­si­ye­ti değiş­tir­me ame­li­ya­tı ancak kişi­nin tale­bi üze­ri­ne ister özel ister kamu has­ta­ne­sin­de yapı­la­bi­lir. Dün­ya­da 1950 yılın­da ger­çek­leş­ti­ri­len cin­si­ye­ti değiş­tir­me ame­li­ya­tı, Türkiye’de ilke kez bir ses sanat­çı­sı­nın yurt dışın­da ger­çek­leş­tir­di­ği cin­si­ye­ti değiş­tir­me ame­li­ya­tın­dan son­ra nüfus kay­dı­nın değiş­ti­ril­me­si tale­bi üze­ri­ne tar­tı­şıl­ma­ya baş­lan­mış­tır. Uygu­la­ma­da­ki tar­tış­ma­la­ra son ver­mek ve cin­si­ye­ti değiş­tir­me ame­li­ya­tı­nı dev­le­tin dene­ti­mi altı­na almak ama­cıy­la 1988 yılında…

Daha Fazla

Uçuş esnasında acil sağlık hizmeti ve hukuki sorumluluk

TEM­MUZ 2015 Uçuş esna­sın­da yol­cu­lar­dan biri­ne acil tıb­bi müda­ha­le gerek­ti­ğin­de, ​“Sayın yol­cu­lar, ara­nız­da dok­tor var mı?” anon­su yapıl­dı­ğı­na pek çoğu­muz şahit olmu­şuz­dur. Anons­la bir­lik­te baş­la­yan süre­cin huku­ki teme­li, müda­ha­le­de bulu­nan hekim veya kabin görev­li­le­rin huku­ki yüküm­lü­lü­ğü ve sorum­lu­lu­ğu, bun­da hava­yo­lu şir­ke­ti­nin göre­vi ve sorum­lu­lu­ğu merak uyan­dı­ran konu­lar­dır.  Uçuş­ta görev­li olan tüm kabin memur­la­rı, ilk yar­dım eği­ti­mi almak zorun­da­dır­lar. Bu da şu anla­ma gelir; ilk yar­dım, kabin görev­li­le­ri tara­fın­dan yeri­ne geti­ri­le­bil­mek­te­dir. Heki­me han­gi aşa­ma­dan son­ra ihti­yaç duyu­la­ca­ğı­na, kok­pit eki­bi ile bir­lik­te yapı­lan değer­len­dir­me­den son­ra karar veril­mek­te­dir. Hekim anon­su­na yanıt veren hekim, öncelikle…

Daha Fazla

Sağlıkta arabuluculuk

HAZİ­R­AN 2015 Taraf­lar ara­sın­da­ki huku­ki uyuş­maz­lık­la­rın dos­ta­ne yol­lar ile çözü­me kavuş­tu­rul­ma­sı ola­rak bili­nen ara­bu­lu­cu­luk, sade­ce Türkiye’de değil bir çok ülke­de de uygu­la­nan bir sis­tem­dir. Ara­bu­lu­cu­luk kuru­mu, Türk huku­kun­da, 6325 sayı­lı Hukuk Uyuş­maz­lık­la­rın­da Ara­bu­lu­cu­luk Kanu­nu​’nun (RG. 22.06.201228331) yürür­lü­ğe gir­me­si ile fiilen uygu­la­na­bi­lir hale gel­miş­tir. Bu Kanun, Hukuk Uyuş­maz­lık­la­rın­da Ara­bu­lu­cu­luk Kanu­nu Yönet­me­li­ği (RG. 26.01.201328540) ile tamam­lan­mak­ta­dır. Ara­bu­lu­cu, özel hukuk kap­sa­mın­da­ki anlaş­maz­lık konu­su­nun taraf­la­rı­nı görüş­me ve müza­ke­re­ler yap­mak üze­re bir ara­ya geti­re­rek uyuş­maz­lık konu­sun­da uzlaş­ma­la­rı için yar­dım­cı olma­ya çalı­şan, taraf­sız bir 3. kişi rolün­de­dir. Ara­bu­lu­cu, hakim değil­dir, sade­ce taraf­la­rın ken­di çözüm­le­ri­ni bul­ma­la­rı­na yar­dım­cı olmaya…

Daha Fazla

Sağlık verileri ve hukukun çizdiği sınır

MAYIS 2015 Bili­şim tek­no­lo­ji­si­nin geliş­me­si ile diji­tal orta­ma akta­rı­lan hesap numa­ra­la­rı, elekt­ro­nik pos­ta adre­si­nin şif­re­si, vatan­daş­lık numa­ra­sı, sağ­lık kayıt­la­rı gibi bil­gi­le­re ilgi­siz kişi­le­rin eriş­me­si, bun­la­rı kul­lan­ma­sı veya yay­ma­sı sonu­cu kar­şı­la­şı­lan hukuk­sal sorun­lar neler­dir? Kişi­sel veri­ler han­gi ulu­sal ve ulus­la­ra­ra­sı düzen­le­me­ler ile koru­ma altı­na alın­mış­tır?  Belir­li veya kim­li­ği­mi­zi belir­le­ye­bi­lir bütün bil­gi­ler, kişi­sel veri­le­ri­mi­zi oluş­tur­mak­ta­dır. Bu kap­sam­da genel­de; fizik­sel, psi­ko­lo­jik, kül­tü­rel ve sos­yal kim­li­ği­miz, özel­de; sağ­lık, gene­tik, etnik, aile­vi, siya­si, dini bil­gi­ler, isim, tele­fon numa­ra­sı, sos­yal güven­lik numa­ra­sı, pasa­port numa­ra­sı, resim, ses, par­mak izle­ri, yaş, mes­lek, mede­ni durum, adres bil­gi­le­ri gibi bilgiler…

Daha Fazla

Engelli doğan çocuğa karşı hekimin hukuki sorumluluğu

NİS­AN 2015 Kişi­lik, çocu­ğun sağ ola­rak tama­mıy­la doğ­du­ğu anda baş­lar”. Kaza­nı­lan kişi­lik, ana rah­mi­ne düş­tü­ğü ana kadar geç­mi­şe etki­li hüküm doğur­mak­ta­dır (Mede­ni Kanun m. 28). Yasa­da­ki bu hüküm çocu­ğun mal­var­lı­ğı hak­la­rı açı­sın­dan önem arz etmek­te­dir. Örne­ğin miras huku­ku açı­sın­dan, miras­çı ola­bi­lir; borç­lar huku­ku anla­mın­da des­tek­ten yok­sun kal­ma taz­mi­nat ala­cak­lı­sı ola­bi­lir. Ancak konu tıp huku­ku açı­sın­dan ceni­nin vücut bütün­lü­ğü­nün ihlal edil­me­si halin­de kim­ler, han­gi sebep­ler­le sorum­lu tutu­la­bi­lir çer­çe­ve­sin­de tar­tı­şıl­ma­lı­dır. Ceni­nin vücut bütün­lü­ğü­nün ihla­li; anne­ye şid­det uygu­lan­ma­sı, tra­fik veya her­han­gi baş­ka bir kaza sebe­biy­le ger­çek­le­şe­bi­le­ce­ği gibi heki­min kusu­ru sebe­biy­le engel­li doğ­ma­sı ile de…

Daha Fazla

Hasta tüketici” sıfatını taşıyabilir mi?

MART 2015 Borç iliş­ki­si­nin söz­leş­me, hak­sız fiile, sebep­siz zen­gin­leş­me, veka­let­siz iş gör­me gibi çeşit­li huku­ki daya­nak­la­rı var­dır. Ancak ​“has­ta bir tüke­ti­ci midir?” soru­su, söz­leş­me iliş­ki­si üze­rin­de durul­ma­sı­nı gerek­tir­mek­te­dir. Çün­kü 28 Mayıs 2014 tari­hin­de yürür­lü­ğe giren 6502 sayı­lı Tüke­ti­ci­nin Korun­ma­sı Hak­kın­da Kanun (TKHK)’un teme­li söz­leş­me iliş­ki­si­ne daya­nır. Taraf­lar ara­sın­da söz­leş­me­sel bir iliş­ki yok­sa, TKHK’nun uygu­lan­ma­sın­dan, yani bir tüke­ti­ci işle­min­den bah­se­di­le­mez. Konu­muz iti­ba­riy­le önce­lik­le has­ta ve hekim ara­sın­da nasıl bir huku­ki iliş­ki­nin bulun­du­ğu açık­lı­ğa kavuş­tu­rul­ma­lı­dır. Has­ta ve hekim ara­sın­da çok fark­lı huku­ki iliş­ki­ler ola­bi­lir. Bu iliş­ki; söz­leş­me­ye, hak­sız fiile, veka­let­siz iş görmeye…

Daha Fazla

Sağlıkta yeni dönem: Sağlık Turizmi

ŞUBAT 2015 İkam­et edi­len ülke­den baş­ka bir ülke­ye her­han­gi bir sebep­le sağ­lık hiz­me­ti (örne­ğin tanı, teda­vi, bakım) almak ama­cıy­la yapı­lan plan­lı seya­hat ola­rak tanım­la­ya­bi­le­ce­ği­miz sağ­lık turiz­mi, özel­lik­le son aylar­da Türkiye’de popü­ler bir sek­tör ola­rak dik­kat çek­mek­te­dir. Bir­leş­miş Mil­let­ler Dün­ya Turizm Örgütü’ne (UNW­TO) göre, 2017 yılı­na kadar sade­ce Ame­ri­ka Bir­le­şik Devletleri’nde (ABD) 23 mil­yon potan­si­yel has­ta­nın 79.5 mil­yar ABD Dolar­lık bir har­ca­ma yapa­rak deni­za­şı­rı ülke­le­re gide­ce­ği hesap­lan­mış­tır. Medi­kal turiz­mi, ter­mal ve SPA turiz­mi, ile­ri yaş turiz­mi ve engel­li turiz­mi alan­la­rı­nı da kap­sa­yan dün­ya­da­ki sağ­lık turiz­mi potan­si­ye­li içe­ri­sin­de Tür­ki­ye, 20122013 yıl­la­rı arasında…

Daha Fazla