Aynayı kendine tutmanın zamanı: Diyabeti önlemenin 5 yolu

Has­ta­la­rı­mız konu­sun­da gös­ter­di­ği­miz öze­ni ken­di­mi­ze gös­ter­mek­te aynı titizlikle
dav­ran­mı­yo­ruz. Bir düşü­nün baka­lım; son check-up’ınızı ne zaman yap­tır­dı­nız? Veya onu bir kena­ra bıra­kın; basit bir kan tes­ti­ni yap­tır­dı­ğı­nız günü hatır­lı­yor musu­nuz? İst­at­ist­ikl­er ABD’de yaşa­yan birey­le­rin %40’ının hayat­la­rı boyun­ca diya­be­te yaka­la­na­ca­ğı­nı öngö­rü­yor. Türkiye’de bu ora­nın daha düşük olma­sı muh­te­mel­dir ancak gene de yük­sek bir risk altın­da oldu­ğu­muz kesin ve sağ­lık per­so­ne­li de bu risk­ten muaf değil.

Bazı önlem­ler ala­rak haya­tı­mız boyun­ca Tip II Diabe­tes Mel­li­tus pen­çe­sin­den kurtulmak
müm­kün. Ame­ri­kan Diya­bet Cemi­ye­ti kan test­le­ri konu­sun­da bir görüş bir­li­ği­ne var­mış durum­da. Üç aylık kan şeke­ri düze­yi­ni gös­te­ren HgA1c bu konu­da olduk­ça yar­dım­cı. HgA1c değe­ri %5.76.5 ara­sın­da olan birey­le­rin gelecek yıl­lar için­de diya­be­te yaka­lan­ma ora­nı olduk­ça yük­sek. Bu gru­bun gerek­li önlem­le­ri hız­la alma­sı gere­ki­yor. HgA1c %6.5 üze­rin­de olan birey­ler ise diya­bet ola­rak değer­len­di­ril­me­li. Risk altın­da olan­la­rın hız­la alma­sı gere­ken önlem­le­rin başın­da kilo kont­ro­lü geli­yor. Nor­mal kilo­dan daha faz­la bir vücut ağır­lı­ğı var­sa ilk ola­rak kilo ver­me­ye çalış­mak gerek­li. Vücut ağır­lı­ğı­nın %7’sini veren ve düzen­li egzer­siz yapan birey­ler­de diya­bet ris­ki %50 kadar aza­lı­yor. Kilo kont­ro­lün­de egzer­si­zin yanın­da akıl­lı yeme” ön pla­na çık­ma­lı. Alı­nan besin­ler ara­sın­da yer alan kar­bo­hid­rat, pro­te­in ve yağ oran­la­rı sağ­lık­lı şekil­de ayar­lan­ma­lı. Ser­best şeker ola­rak tanım­la­nan besin­le­re ve içe­cek­le­re ekle­nen basit şeker­ler­den uzak durul­ma­lı veya mik­ta­rı bilin­me­li. Dün­ya Sağ­lık Örgü­tü bir gün­de ala­ca­ğı­mız basit şeker mik­ta­rı­nın 14 g olma­sı gerek­ti­ği üze­rin­de ısrar­la duru­yor. Bir gaz­lı içecek kutu­sun­da 30 gram kadar şeker oldu­ğu­nu hatır­la­mak gerek. Yiye­cek­le­rin için­de lif­li besin­le­rin olma­sı önem­li. Lif­li gıda­lar kan şeke­ri­nin düzen­len­me­si­nin yanı sıra baş­ka sağ­lık avan­taj­la­rı­nı da bera­be­rin­de geti­ri­yor. Bun­la­rın başın­da bar­sak hare­ket­le­ri­ni düze­ne sok­ma­sı ve kabız­lık­tan korun­ma var. Aynı zaman­da kan­da koles­te­rol sevi­ye­si­ni düşü­rü­yor. Ama her şeyin öte­sin­de lif içe­ri­ği yük­sek olan seb­ze­ler, bak­la­gil­ler bizi daha uzun süre doy­gun tuta­rak aşı­rı bes­len­me­nin önü­ne geçiyor.

Yaşam şek­li deği­şik­li­ğin­de bes­len­me alış­kan­lık­la­rı­nın kont­rol altı­na alın­ma­sı­nın yanın­da egzer­siz de etkin yön­tem­ler­den bir tane­si. Egzer­siz sade­ce kilo kont­ro­lü ile değil aynı zaman­da direk etki­le­ri diya­be­tin önle­me­de olduk­ça başa­rı­lı. Aşı­rı­ya kaç­ma­dan ve hiç­bir yaşam şek­li­ni zor­la­ma­dan haf­ta­da 5 gün sade­ce yarım saat­lik yürü­yüş­ler yap­mak yeter­li. Yürü­yüş­ten hoş­lan­ma­yan­lar için seçe­nek­ler sınır­lı değil. Bisik­le­te bin­mek, hafif koşu yap­mak hat­ta dans etmek de yeter­li ola­cak egzer­siz­ler ola­rak alter­na­tif oluşturuyorlar.

Diya­be­ti önle­me­nin yol­la­rın­dan biri de hem direkt hem de indi­rek etki­le­ri olan stresi
haya­tı­mız­dan çıkar­ma­ya çalış­mak. Stres altın­da olan kişi­ler yemek alış­kan­lık­la­rı­nı değiş­ti­re­rek diya­be­te dave­ti­ye çıka­rı­yor­lar. Ayrı­ca stres direkt hor­mo­nal etki­le­ri ile kan şeke­ri­ni yük­sel­ti­yor. Kilo­nuz nor­ma­lin üze­ri­ne çık­tıy­sa, aile­niz­de diya­bet hika­ye­si var­sa ve yaşı­nız 45’in üze­rin­de ise artık bir kan tes­ti yap­tır­mak ve her koşul­da gerek­li önlem­le­ri alma­nız gereklidir.

Unut­ma­yın diya­be­te yaka­lan­ma­ma­nın yolu, diya­bet­li gibi yaşamaktır…

İlgili Haberler

Leave a Comment