Astım efsaneleri tedaviye engel oluyor

Akci­ğe­re hava­yı taşı­yan, hava yol­la­rı­nın mik­ro­bik olma­yan müz­min ilti­hap­lan­ma­sı ola­rak tanım­la­nan astım, top­lum­da hiç de azım­san­ma­ya­cak oran­da göru­lü yor. Son yıl­lar­da görül­me sık­lı­ğı gide­rek artan astı­mın özel­lik­le geliş­miş top­lum­lar­da artı­şı daha hız­lı sey­re­di­yor. Astım has­ta­la­rı­nın sayı­sın­da göz­le­nen artı­şın neden­le­ri­ne iliş­kin orta­ya atı­lan hipo­tez­le­rin başın­da, sos­yo-eko­no­mik durum deği­şik­li­ği ve çev­re kir­li­li­ği geli­yor. Çocuk­luk çağı astım­la­rı­nın yak­la­şık yüzde 70’i eriş­kin çağa gelin­di­ğin­de ken­di­li­ğin­den orta­dan kay­bo­lu­yor. Ana­do­lu Sağ­lık Mer­ke­zi Göğüs Has­ta­lık­la­rı Uzman­la­rı Dr. Hişam Alah­dab ve Dr. Esra Sön­mez astım hak­kın­da önem­li bil­gi­ler verdi.

ASTIM HAK­KIN­DA 5 YAN­LIŞ 5 DOĞRU!

Yan­lış: Gebe­lik­te astım ilaç­la­rı­nın kul­la­nı­mı bebe­ğe zarar verir.

Doğ­ru: Astım ilaç­la­rı­nın gebe­lik­te kul­la­nı­mı güven­li­dir,  bebe­ğe zarar ver­mez. Ast­ma­tik bir gebe­nin ilaç­la­rı­nı kul­lan­ma­ya­rak atak geçir­me­si, bebe­ğin oksi­jen­len­me­si­nin bozul­ma­sı­na sebep ola­rak bebe­ğe cid­di zarar verebilir.

Yan­lış: Ast­ma­tik has­ta­lar spor yapamaz.

Doğ­ru: Kont­rol altın­da­ki astım kişi­de semp­to­ma neden olmaz. Bu sebep­le ast­ma­tik kişi­ler­de spor yap­ma­ya kısıt­la­ma getir­mek öne­ril­mez. Fakat egzer­siz­le tetik­le­nen özel­lik­li bir astım alt gru­bu mev­cut­tur ki bu grup­ta dok­tor ona­yı ile, özel­lik­le akti­vi­te önce­si ilaç­la­rı­nı kul­la­na­rak, kontrollüegzersiz yapıl­ma­sı öne­ri­lir (örne­ğin, bir ast­ma­tik bir atle­tin mara­ton önce­si ila­cı­nı kul­lan­ma­sı, klor­la teti­ke­le­nen astı­mı olan bir yüzücünün havu­za gir­me­den ilaç­la­rı­nı kul­lan­ma­sı gibi).

Yan­lış: Astım ilaç­la­rı bağım­lı­lık yapar, akci­ğer­le­re hasar verir

Doğ­ru: Astım ilaç­la­rı­nın bağım­lı­lık yapı­cı etki­si yok­tur. Astım kro­nik bir has­ta­lık oldu­ğu için teda­vi­sin­de kul­la­nı­lan ilaç­la­rın uzun sure kul­la­nı­mı ̈ gere­ke­bi­lir. İlaçl­ar­ın doz deği­şik­li­ği veya kesil­me kara­rı heki­me bırakılmalıdır.

Yan­lış: Astı­mın aşı­sı vardır

Doğ­ru: Astı­mın değil aler­ji­nin aşı­sı var­dır. Aler­ji aşı­la­rı, ancak belir­li bir yaş gru­bun­da­ki ve az sayı­da aler­je­ne kar­şı aler­ji­si olan has­ta­lar­da uygu­la­nır. Aşı uygu­la­ma kara­rı ancak bir aler­ji uzma­nı tara­fın­dan veril­me­li­dir. Aşı sade­ce belir­li bir aler­je­ne kar­şı kişi­nin duyar­lı­lı­ğı­nı orta­dan kal­dır­mak yoluy­la etki gös­te­rir. Hal­bu­ki astım aler­jik olma­ya­bi­le­ce­ği gibi; aler­jik astım­lar­da da sade­ce aşı teda­vi­si asla yeter­li olmaz. Her durum­da önce­lik­le kişi­nin astı­mı, yani hava­yo­lu has­ta­lı­ğı teda­vi edilmelidir.

Yan­lış: Kor­ti­zon çok zarar­lı­dır, ne olur­sa olsun kullanılmamalıdır.

Doğ­ru: 2009 yılın­da astı­mı, nefes yoluy­la alı­nan kor­ti­zon kul­lan­ma­dan, sade­ce bronş açı­cı ilaç­lar­la teda­vi etme­nin tıb­ben yan­lış oldu­ğu ispat­lan­dı. Ancak top­lum için­de kor­ti­ko­fo­bi diye nite­len­di­ri­len kor­ti­zon fobi­si, çok yay­gın. Oysa astım teda­vi­sin­de bu ila­cın sis­te­mik ola­rak, yani damar yoluy­la ya da hap ola­rak kul­la­nıl­ma­sı son dere­ce nadir. Burun spre­yi şek­lin­de veya nefes yoluy­la kul­la­nı­lan kor­ti­zon­lar çok düşük doz­lar­da ve sis­te­mik yan etki­ler­den çok uzak­tır. Şid­det­li atak­lar­da damar yolun­dan veya ağız­dan kısa süre­li kor­ti­zon kul­la­nı­mı hayat kur­ta­rı­cı­dır ve kısa surel kul­la­nım­lar­da da önem­li yan etki­ler beklenmez.

yonetici

See aut­ho­r­’s posts