ASL MR ile Alzheimer’a unutmadan önce teşhis

Dr. Hale Gökmen
Dr. Hale Gökmen

ALZ­HE­IMER / HAZİ­R­AN 2016

Alz­he­imer has­ta­lı­ğı­nın erken tanı yön­tem­le­rin­de önem­li çalış­ma­la­rın oldu­ğu­nu belir­ten Ana­do­lu Sağ­lık Mer­ke­zi Nöro­lo­ji Uzma­nı Dr. Hale Gök­men Bil­di­ği­miz kla­sik MR görün­tü­le­me­sin­den biraz daha fark­lı olan ASL MR, beyin­de henüz bir­ta­kım kayıp­lar yaşan­ma­dan önce geli­şen deği­şik­lik­le­ri erken dönem­de gös­te­ri­yor. Bu, Alz­he­imer soru­nu­nun erken tanı­sı için önem­li bir adım ola­bi­lir” dedi.

Gök­men, Alz­he­imer ve unut­kan­lık­la ilgi­li gün­cel çalış­ma­lar hak­kın­da şu açık­la­ma­lar­da bulun­du: Alzheimer’da bir çok kri­ter bir ara­ya geti­ri­le­rek tanı konu­yor. Ancak yine de bir kişi­de Alz­he­imer oldu­ğu­nu söy­le­ye­bil­mek için beyin­de­ki bazı deği­şik­lik­le­ri çıp­lak göz­le gör­mek gere­ki­yor ki; bu da kesin tanı­nın, beyin ölü­mün­den son­ra kon­du­ğu anla­mı­na geli­yor. Bugün elde­ki tanı yön­tem­le­riy­le soru­nun sap­tan­dı­ğı kişi­ler­de kesin teda­vi ola­bi­lecek ajan­lar da araş­tı­rı­lı­yor fakat kesin teda­vi de dün­ya­nın hiç­bir yerin­de henüz yok. İyi haber, uzman­lar önü­müz­de­ki yıl­lar­da kesin teda­vi­nin bulun­ma­sı­nın an mese­le­si oldu­ğu­nu söy­lü­yor. Bu yüz­den yeni geliş­ti­ri­len ya da geliş­ti­ri­lecek tanı yön­tem­le­ri­nin öne­mi çok büyük. Ana­do­lu Sağ­lık Merkezi’ndeki yeni bir MR yön­te­mi de, Alz­he­imer soru­nun­da erken tanı için şim­di­den umut vaat eden çalış­ma­lar ara­sın­da­ki yeri­ni aldı.”

alzheimer-unutkanlikYeni ASL MR yön­te­mi beyin­de henüz kayıp­lar yaşan­ma­dan önce geli­şen deği­şik­lik­le­ri gösteriyor

Unut­kan­lık soru­nun­da uzman bir heki­me baş­vu­rul­du­ğun­da tanı için bir­ta­kım test­ler, kan tah­lil­le­ri ve beyin MR görün­tü­le­me­si yapıl­dı­ğı­nı vur­gu­la­yan Gök­men ASL MR adlı görün­tü­le­me yön­te­mi, konu­yu şim­di­den bam­baş­ka bir nok­ta­ya taşı­mış durum­da. Öyle ki, bil­di­ği­miz kla­sik MR görün­tü­le­me­sin­den biraz fark­lı olan yeni yön­tem, beyin­de henüz bir­ta­kım kayıp­lar yaşan­ma­dan önce geli­şen deği­şik­lik­le­ri erken dönem­de gös­te­ri­yor. Üste­lik işlem esna­sın­da vücu­da her­han­gi bir mad­de de veril­mi­yor. Kla­sik MR yön­te­min­de beyin tümör­le­ri, kana­ma­la­rı, damar tıka­nık­lık­la­rı ya da beyin­de olu­şan küçül­me­ler görün­tü­le­ne­bi­li­yor. Unut­kan­lı­ğı olan bir kişi­de bu küçül­me­le­rin görül­me­si artık geç bir döne­me giril­di­ği­ni ve deği­şik­lik­le­rin kalı­cı oldu­ğu­nu gös­te­ri­yor. ASL MR’da ise henüz Alz­he­imer has­ta­lı­ğı tanı­sı ala­cak kadar unut­kan olma­yan (Mini­mal Kog­ni­tif Bozuk­luk evre­sin­de olan) has­ta­lar­da da bazı belir­ti­ler sap­ta­na­bi­li­yor. Dola­yı­sıy­la yeni yön­te­min, unut­kan­lı­ğın cid­di ola­bi­le­ce­ği­ni, iler­le­ye­bi­le­ce­ği­ni gös­ter­di­ği­ni söy­le­mek müm­kün. Örne­ğin, has­ta­da aslın­da dep­res­yo­na ya da dik­kat bozuk­lu­ğu­na bağ­lı bir unut­kan­lık var­sa bu sekans­ta deği­şik­lik sap­tan­mı­yor. Bu da yeni yön­te­min, unut­kan­lı­ğın cid­di ve iler­le­yi­ci olup olma­dı­ğı­nı da ayırt ede­bil­di­ği­ni gös­te­ri­yor” dedi.

Unut­kan­lık sorun­la­rı 20 yıl önce beyin­de birik­me­ye başlıyor

Ami­lo­id beta adlı pato­lo­jik mad­de­le­rin unut­kan­lık sorun­la­rı henüz orta­da yok­ken, yak­la­şık 20 yıl önce beyin­de birik­me­ye baş­la­dı­ğı­nı söy­le­yen Ana­do­lu Sağ­lık Mer­ke­zi Nöro­lo­ji Uzma­nı Dr. Hale Gök­men Yani bir insan 70 yaşın­da Alz­he­imer has­ta­lı­ğı­na yaka­la­na­cak­sa, beyin 50 yaşın­da deği­şi­me uğra­ma­ya baş­lı­yor; bu deği­şim de ASL MR ile görü­le­bi­li­yor. Ami­lo­id beta adlı beyin­de biri­ken bu mad­de­le­rin yap­tı­ğı hasar, zaman için­de beyin doku­sun­da geri dönü­şüm­süz bir yıkı­ma neden olu­yor. İşte bu neden­le yıkım olma­dan önce, henüz mad­de­le­rin biri­kim aşa­ma­sın­day­ken has­ta­lı­ğı dur­dur­ma­ya yöne­lik teda­vi­ler üze­rin­de cid­di çalış­ma­lar yürü­tü­lü­yor. Bun­lar için­de ise daha ziya­de aşı teda­vi­le­ri ön plan­da” açık­la­ma­sın­da bulundu.

İlgili Haberler

Leave a Comment